Column: Showrunners sterven uit

Foto credit: VPRO

Er is een gebrek aan goede showrunners, zo schreef de website Vice begin deze maand. Journalist Katharine Trendacosta interviewde de afgelopen jaren oude rotten in het vak en nieuwkomers en kwam tot de conclusie dat de leerschool die Hollywood, of de televisiewereld, ooit was ten einde is. Als scenarist ervaring opdoen bij televisieseries is steeds moeilijker geworden. Dat komt onder meer omdat scenaristen nauwelijks meer op de set te vinden zijn, en daardoor in mindere mate begrijpen wat het maken van televisie precies behelst. En dat komt weer omdat seizoenen vaak al lang en breed geschreven zijn voordat het filmen begint.

Voor de opkomst van streamingdiensten, tijdens de hoogtij van lineaire televisie, bestonden veel televisieseries in plaats van 10 uit 24 afleveringen, waarvan de helft in het voorjaar en de andere helft in het najaar werd uitgezonden. Terwijl een scenarist bezig was met de tweede helft, kon het heel goed zijn dat hij voor een aflevering in de eerste helft nog op de set moest verschijnen om aan bepaalde scènes een mouw te passen. Of simpelweg omdat hij werd uitgenodigd door de regisseur om getuige te zijn van de totstandkoming van zijn aflevering. Precies dat is belangrijk. Want sommige scenaristen worden showrunners.

De showrunner is de persoon die ‘de show runt’. Hij produceert, schrijft en faciliteert. Hij doet dus wezenlijk meer dan het bedenken van spannende verhaallijnen. Hij moet ook het overzicht bewaren en soms de regisseurs aansturen. Daar gaat het momenteel mis. En de ontwikkeling die Trendacosta omschrijft komt me bekend voor. Meer streamingdiensten staat gelijk aan een grotere vraag naar televisiedrama’s. Dus is men in een moordend tempo op zoek naar nieuw talent dat er niet is. Dat heeft dus aan de ene kant te maken met het feit dat ervaring opdoen – zoals op de set – moeilijker is geworden, ook door corona.

Het is echter ook evident dat streamingdiensten steevast te veel hooi op hun vork nemen. Ze willen te veel. Dat raakt aan de discussie rondom kwaliteit en kwantiteit. En om de kernvraag: wil je de kijker mooie televisie bieden? Of wil je de kijker zo lang mogelijk aan je binden? Wed je op een goed doordacht paard? Of wed je op meerdere? Dat heeft natuurlijk – en een verrassing is dat niet – weer met geld te maken. Maar deze ontwikkeling signaleert dat het belangrijk is voor de scenarist om meer te doen dan afleveringen te bedenken, als hij zich wil doorontwikkelen.

Dan rijst nog de hamvraag: zijn er wel succesverhalen van jonge showrunners? Ik zag er onlangs een paar, zoals de vorige week bij de NPO verschenen dramedy Sort Of , van het jonge talent Bilal Baig (foto boven). Of wat te denken van Night Sky , een scifi-mysterie met oudgedienden Sissy Spack en J.K. Simmons van de hand van Holden Miller, dat aankomende vrijdag in première gaat bij Amazon Prime Video. Baig en Miller zijn de showrunners van de toekomst. In hun onderscheidende werk is duidelijk een stijgende lijn te zien. Nu goede showrunners echter schaarser zijn, moeten we ze misschien nog meer koesteren en stimuleren hun verhalen te delen met de kijker.