Atypical S01: goedbedoeld maar ongenuanceerd komisch drama

Wie is er eigenlijk ‘normaal’ in deze wereld? Dat is de onderliggende boodschap van de nieuwe Netflix-serie Atypical. Van Dustin Hoffman’s iconische vertolking in Rain Man tot de kleuter Joe Hughes uit de Britse serie The A Word. Er zijn maar een beperkt aantal personages met een stoornis in het autismespectrum binnen onze popcultuur. Atypical wil hier verandering in brengen.

De serie vertelt het verhaal van de 18-jarige middelbare scholier Sam (Keir Gilchrist). Het feit dat hij een stoornis heeft in het autismespectrum heeft veel van zijn levenskeuzes gedicteerd, maar hij wil meer. Hij wil leven. Hij wil, zoals hij het zelf zegt, ‘borsten’ zien. Onder aanmoediging van zijn therapeut gaat hij op zoek naar een vriendin en probeert hij zich lost te wrikken van zijn beschermende familie.

Scriptschrijver Robia Rashid (How I Met Your Mother, The Goldbergs) en haar team hebben ter voorbereiding van de serie gesproken met families, artsen en therapeuten om een helder beeld te krijgen van hoe mensen in het autismespectrum functioneren en communiceren. Deze informatie komt herhaaldelijk terug in stroeve dialogen en zorgt ervoor dat sommige dramatische aspecten in de serie niet organisch en overtuigend overkomen. Dit wordt versterkt doordat het onderwerp is gepropt binnen een sitcomformule.

Vanaf de eerste scene is Sam’s autisme meteen zichtbaar. Hij is sociaal onhandig, hypersensitief voor geluiden en licht, niet empathisch, maakt graag lijstjes en heeft een obsessie met Antarctica en dan vooral in de vorm van een liefde voor pinguïns. Alle eigenschappen op het spectrum worden uitvergroot zodat het soms bijna een parodie lijkt. Sam mist niet af en toe de sociale spelregels – in élke scène wordt het uitvergroot. Geen enkel dialoog is níet ongemakkelijk.

De ondersteunde cast zorgt voor natuurlijk acteerwerk maar kan geen zwaarte toevoegen aan de dunne verhaallijnen. Van de overbezorgde moeder met een midlifecrisis die een affaire begint, een onbenullige vader die langzaam leert hoe hij een betere band met zijn kinderen op kan bouwen, tot de getalenteerde zus die haar broer probeert te beschermen en verliefd wordt op een oudere, sullige jongen. De serie probeert een accuraat beeld te schetsen van het leven met autisme maar dit wordt teniet gedaan doordat het overkoepelende verhaal leunt op clichés.

Atypical slaagt er net niet in om een grappig en genuanceerd portret weer te geven van het leven met autisme.