Zembla: De stem van het volk

Voor de één is het de redding van de democratie, de ander ziet het juist als de bijl aan de wortel van het democratisch systeem: het referendum. Jarenlang gold D66 als enige pleitbezorger van deze volksraadpleging. Nu hebben meer partijen dan ooit het in hun verkiezingsprogramma opgenomen.

ZEMBLA onderzoekt of het referendum dé oplossing is om de kloof tussen burgers en politiek te verkleinen. Vorig jaar leidde het referendum over het Oekraïne-verdrag bij zowel de voor- als tegenstanders tot frustraties. Voorstanders wijzen graag naar Zwitserland, het walhalla voor liefhebbers van referenda. Maar juist daar is discussie en twijfel ontstaan omdat rechts-populistische partijen het referendum gebruiken voor hun eigen stokpaardjes. Dat leidde tot een minarettenverbod en de beperking van immigratie, in strijd met de rechten van minderheden en Europese verdragen.

Afgelopen zomer haalden de populisten genoeg handtekeningen op voor een volksraadpleging met als inzet: Zwitsers recht gaat boven internationale wetten en verdragen. Dan zou het land zich niet meer hoeven te houden aan bijvoorbeeld het Europees Mensenrechtenverdrag. In deze verkiezingstijd onderzoekt ZEMBLA de grenzen van directe democratie.