Wij vieren onze binnenlandse frustraties bot op de Oekraïners

Hebben wij in Nederland eindelijk een soort referendum en dan doen alle betrokkenen zonder uitzondering hun best om de boel te verprutsen. Van de initiatiefnemers tot de NPO, die de verkiezingsdag moet verslaan. Laten we zoals we in Schiedam zeggen, de hele teringzooi eens op een rijtje zetten.

De initiatiefnemers hebben in de NRC trots verklaard dat het hen helemaal niet om de Oekraïne gaat. Ze willen alleen maar zand in de wielen gooien van de Europese Unie die ze omwille van hun negentiende eeuwse nationalisme niet pruimen. In feite spelen zij een spel met het lot van vierenveertig miljoen mensen aan de andere kant van ons werelddeel om hier politieke heisa te veroorzaken.

De rijksoverheid doet een duit in het zakje door de onkostenvergoeding voor de gemeentes af te knijpen. Sommige heren en dames in Den Haag schreeuwen moord en brand omdat het vierenveertig miljoen euro kost, terwijl elders heel serieus wordt ingegaan op een eis voor honderden miljoenen extra bijvoorbeeld om dat monstrum van een Nationale Politie in stand te houden. De gemeentes reageren daarop door het aantal stemhokjes te beperken met het argument dat de opkomst toch wel gering zal zijn. Alsof het niet de taak van de overheid is om de opkomst zoveel mogelijk te bevorderen ongeacht de verwachte belangstelling van de kiezers. Als die laag lijkt uit te vallen zou er juist meer geïnvesteerd moeten worden, bijvoorbeeld in het vervoer van senioren en gehandicapten naar de stembus.

De ontwerper van het stembiljet dacht blijkbaar: “Weet je wat, we zetten er niet alleen een rondje op om rood te maken maar ook een rechthoek. En dan schrijven we er onder: “U stemt door het rood maken van een wit stipje”.

En dan zwijgen we maar over de controverses rond de manier waarop het bureau van de landsadvocaat de subsidiepot voor verkiezingspropaganda verdeelde. Dit bureau had deze opdracht om onnaspeurlijke redenen verkregen, alsof de ambtenaren van het ministerie van Binnenlandse Zaken zelf niet meer wisten hoe zij  zo’n regeling moesten uitvoeren.

De NPO tenslotte onthoudt de kiezer wezenlijke informatie: die mag niet weten hoe de opkomst zich ontwikkelt. Daarmee wordt het de burger onmogelijk gemaakt zelf te bepalen voor welke optie hij wil gaan: een stem uitbrengen of eraan bijdragen dat de opkomst te klein is om de uitslag geldigheid te verlenen. Dat is in tegenstelling tot wat velen beweren, een heel democratische optie.

Je mag laten zien dat je je schouders ophaalt over de vraag omdat het antwoord je niet interesseert of omdat je vindt dat dit specifieke probleem beter aan gekozen volksvertegenwoordigers kan worden overgelaten. Bij een hoge opkomst is dat een reden om strategisch in plaats van op inhoudelijke gronden ‘ja’ te stemmen. Is zij laag dan kan men proberen het effect daarvan te versterken. Deze mogelijkheid tot opereren wordt het publiek nu onthouden.  Blanco stem je alleen als je zelf geen mening hebt over de gestelde vraag maar wel vindt dat die terecht bij referendum aan de kiezer wordt voorgelegd.

Tenslotte is er de stompzinnige propaganda. Op de radio en via affiches worden de kiezers opgeroepen om Poetin eens een poepie te laten ruiken. Tegenstanders delen hun ongefundeerde angstvisioenen met de burger over een tsunami van Oekraïners onze kant op en een andere tsunami van euro’s (op kosten van ‘de belastingbetaler’) richting Kiev.

Vrijdag stelt de Volkskrant vast dat van een Oekraïense toetreding tot de EU never nooit sprake kan zijn want daarvoor krijg je in tal van hoofdsteden op ons continent de handen niet op elkaar.

Deze vertoning is vast en zeker bedoeld om het referendum een slechte naam te bezorgen.  De Oekraïners vormen een volk dat het de afgelopen eeuw niet getroffen heef t, dat door God gestraft is met een plek waar grote machten elkaar beconcurreren, dat grote interne problemen heeft, dat geen luis heeft om dood te drukken. Die mensen bezorgen wij extra moeilijkheden met een prutsreferendum. Wij vieren onze binnenlandse frustraties bot op een ver volk. De Oekraïners hebben volwassener gedrag verdiend

Gedachte achteraf: weet je waar de democratie mee gediend zou zijn? Met gemeentelijke referenda over problemen die de kiezer direct raken. Bijvoorbeeld: zullen wij op de plek van dat afgebroken fabriekscomplex een parkje aanleggen of toch gaan voor woningbouw? Zullen wij onze lokale voetbalclub met subsidie en renteloze leningen in de lucht houden of niet?