Verbied de schuldenhandel, die is parasitair

Faillisement Direct Pay Services bezorgt debiteuren onverdiende moeilijkheden.

De Rabobank schiet meer dan 24,2 miljoen euro in bij het faillissement van Direct Pay Services. Daarom is beslag gelegd op vastgoed van verantwoordelijk bestuurder Kees Klaassen. Het ware te wensen dat hij zijn leven zo diep in de schulden blijft zitten dat zijn nazaten het risico niet nemen en de hele erfenis afwijzen. In een rechtvaardige wereld zou Ron Klaassen – vast familie – hetzelfde lot treffen. Hij werd in 2007 benoemd tot directeur van Direct Pay Services.

En de Rabobank verdient het verlies dubbel en dwars. Laat het allemaal zwaar leunen op de conduitestaat van de medewerkers die besloten hebben Direct Pay te financieren. Loketbediende in Gasselternijveenschemond is te goed voor hen als er nog loketbediendes bestonden in het bankwezen.

Vanwaar al deze heftigheid. DirectPayServices was tot het bankroet een belangrijke speler in de Nederlandse schuldenhandel. Dat is een even legale als weerzinwekkende branche waar iemand met een hart in zijn donder nooit voor zou willen werken. DirectPay koopt tegen korting bij andere bedrijven grote hoeveelheden onbetaalde rekeningen op. Vervolgens probeert het die toch te innen, vermeerderd met stevige incassokosten. Al gauw komt de deurwaarder erbij. Als die nul op het rekest krijgt, volgt een gang naar de rechter, die het mogelijk maakt beslag te leggen op de inkomsten en de bezittingen van de schuldenaar. Volgens het Financieel Dagblad kon DirectPay Services op deze manier een notaatje van € 50 verhogen tot €400,-. Verrijken heet dat in vaktermen. Je moet dan natuurlijk niet meewerken aan schuldsanering en dat soort grappen meer. Het is tenslotte de bedoeling zoveel mogelijk uit de schuldenaren te persen ook al gaan ze daaraan totaal naar de gallemiezen. Types als de beide Klaassens worden rijk door het vervolgen van mensen die toch al aan de grond zitten.

Daarom hebben zij hun financiële ondergang grotelijks verdiend. Ze probeerden immers rijk te worden door het aanrichten van grote maatschappelijke schade. Dat doe je als je een turbo zet op schulden en die dan koste wat kost probeert te innen.

Denk overigens niet dat we hier te maken hebben met een schimmig bedrijf dat in de marge van de legaliteit opereert. DirectPay Services bankierde tenslotte bij de Rabo.

Direct Pay Services was berucht om zijn gang naar de rechter, ook als het om kleine bedragen ging. In 2016 waren het er 42.000. Daarbij was het niet de bedoeling dat schuldenaars daadwerkelijk op kwamen dagen om weerwerk te bieden. Dan zou namelijk te snel blijken dat de vorderingen van DirectPay Services op zand gebouwd waren. Dus ontvingen debiteuren na de dagvaarding een brief met het aanbod de zaken toch in der minne te regelen. De meeste ontvangers concludeerden daaruit dat de rechtszaak van de baan was en kwamen niet opdagen. In dat geval wijst de rechter automatisch de vordering aan de eiser toe.

Het werkte perfect maar het werd ook de ondergang van DirectPay Services. De rechterlijke macht nam maatregelen tegen deze tsunami van kleine danig "verrijkte" vorderingen.

Eén rechter gaf DirectPay Services zelfs een boete van €1600 wegens het lastig vallen van het justitiële apparaat over minimale bedragen. De boete was zestien maal het oorspronkelijke bedrag van de schuld.

Daarmee stortte het verdienmodel in. DirectPay Services kon niet zo gemakkelijk meer loonbeslag leggen. Zo sloeg winst om in verlies. Dit jaar viel het doek.

Het aantal lopende vorderingen loopt in de tienduizenden. Daar zijn de schuldenaren ondanks het faillissement van de crediteur niet van af. Die blijft staan tot de curator een doorstart tot stand heeft gebracht of ze doorverkoopt aan een andere schuldenparasiet.

Debiteuren kunnen nu niet betalen zelfs als  ze  dat willen. Ze komen op de zwarte lijst van het BKR. De kans bestaat dat zij straks rente moeten betalen over de periode dat hun schuld vanwege het faillissement van Direct Pay Services blijft bestaan. Probleem: de administratie is niet op orde omdat het bedrijf al lang de eigen rekeningen aan dienstverlenende bedrijven en leveranciers niet meer voldeed. 

In 2016 is er al ophef geweest over de werkwijze van Direct Pay Services. Nieuwsuur en de Groene Amsterdammer stelden de incassopraktijken aan de kaak. De zaak werd voorgelegd aan de toenmalige VVD-minister Stef Blok maar die zag niets verkeerds in het verdienmodel van schuldenopkopers. In 2021 stelde Tim Hofman in zijn programma Pak de Macht de zaak opnieuw aan de orde. Hij bracht veel bedrijven er toe een Schuldenmanifest te ondertekenen waarin zij beloofden niet meer te zullen proberen schulden door middel van incassokosten en dergelijke te verhogen. Vers twee is wat daar in de praktijk van terecht kwam. 

Het wordt tijd dat de schuldenhandel als parasitaire branche wordt verboden. Bedrijven kunnen voor hun schuldeninning heel goed zonder. En als ze een dubieuze debiteur willen aanpakken, dan is daarvoor de deurwaarder.

Zo lang het rijk Ruttanië standhoudt, zullen schuldenhandelaars vrij spel hebben. Er is opnieuw een tsunami nodig - niet van vorderingen maar van kiezers -  om de politiek rijp te maken voor een hoogst noodzakelijke maatregel: het verbieden van dit parasitair verdienmodel.  

Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin.

Beluister Het Geheugenpaleis, de wekelijkse podcast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en geschiedenis. Nu: Oppenheimer.

Update: het Journaal meldt, dat de BKR de met Direct Pay Services samenhangende aantekeningen voorlopig wil schrappen. De curator gaat nu op zoek naar kopers voor de honderd miljoen euro aan uitstaande schulden. De debiteuren kunnen dus op den duur weer aanmaningen verwachten, nu van een nieuwe schuldeiser.