Treuzelend kabinet laat burgers spartelen in onzekerheid

Terwijl de halve wereld zich vergaapte aan het Londense sprookje, voerden ministers en fractievoorzitters van de coalitie koortsachtig overleg. Een etmaal voor Prinsjesdag en nog geen manier uitgewerkt om maatschappelijke chaos en een instorting van de economie tegen te gaan. 

Toch: hoe moeilijk kon het zijn? Jesse Klaver en Attje Kuiken hadden het zondagmiddag in Buitenhof al aan het publiek uitgelegd. Energiegebruikers betalen voor de eerste 1000 kilo gas en de eerste 3300 kwh stroom het tarief van januari. Bij meer verbruik gaan markttarieven gelden. Hun hele plan met alle details, zo deelden zij mee, was al lang in bezit van het kabinet. 

Bedrijven die zeggen dit systeem niet zo maar in te kunnen voeren, deel je mee dat dit een kwestie is van optellen en vermenigvuldigen. ABN AMRO – nog steeds voor de helft in handen van de staat – compliceerde de situatie door op te roepen tot uitstel van de maatregelen. Een team onder leiding van hoofdeconoom Sandra Phlippen (van VPRO Zomergasten)  heeft voorgerekend dat er op dit moment voor veel consumenten nog een oud contract geldt met matige tarieven. Ze vreest voor aanjagen van inflatie. Daarom wil ze uitstel van het staffelsysteem tot volgend jaar.

De feiten leren anders. Iedereen kent inmiddels wel mensen in de eigen omgeving die zich wezenloos zijn geschrokken van hun nieuwe contract. Als ze zelf inmiddels niet zo'n oorlogsverklaring van het energiebedrijf in huis hebben.

Oplossing eenvoudig: het staffelsysteem gaat in zodra oude contracten aflopen. Nogmaals: hoe moeilijk kan het zijn? Waarom moet hier zo godvergeten lang over geluld worden? Als het allemaal zo ingewikkeld is, dan doen weigerachtige bedrijven verdomme hun computers de deur uit en keren terug tot telraam en Italiaans boekhouden.  Het is en blijft een kwestie van optellen en aftrekken. Niet meer. 

Als de regering dit uitvoert en meteen aankondigt – niet wachten tot Prinsjesdag – dan verdwijnt de paniek uit de samenleving. Dan krijgen huishoudens houvast. Er zullen nóg gezinnen zijn die zelfs dan in de moeilijkheden komen, bijvoorbeeld omdat  zij werkende armen zijn in tochtige, niet geïsoleerde krotten, maar die kun je alsnog compenseren met steunregelingen zoals ze  blijkbaar wéĺ zijn uitgewerkt en zorgvuldig aan de juiste media gelekt.

Verbied het afsluiten van gas en stroom tot ze zijn ingevoerd en doe dat met terugwerkende kracht. Je kunt zelfs overwegen energietoeslagen rechtstreeks op de rekening van de energiebedrijven te storten zodat zij die vervolgens met de klanten kunnen verrekenen. Verstrek goedkope leningen aan leveranciers die dankzij deze noodmaatregelen in de problemen komen.

Voor de derde maal: hoe moeilijk kan het zijn? 

Kosten? De staat kan nog steeds lenen tegen laag tarief. Maak er kredieten van met een zeer lange looptijd. Dat doe je namelijk in oorlogsomstandigheden. De kinderen, de kleinkinderen en de achterkleinkinderen zijn er goed voor. Inderdaad! Sinds jaar en dag bestaan er zelfs perpetuals, eeuwigdurende obligaties die nóóit worden afgelost. Laat je niet afleiden door hol gepraat over kinderen en kleinkinderen. Bewaar je zorgen voor je kindskinderen, hoe of dat zij aan de kost moeten komen, laat ze dan een bloeiend en schoon land na, geen verarmde chaos met grote tegenstellingen tussen arm en rijk.

En voor de korte termijn: nationale solidariteit is nodig om Poetin ons poepie te laten ruiken. Dan drijf je gezinnen en bedrijven niet naar de ondergang omdat de strijd voor onze vrijheid vóór gaat en offers eist of zo. Dan houden we elkaar boven water. Allemaal. Zonder uitzondering. Anders loopt het alsnog mis.

Voor de vierde  maal: hoe moeilijk kan het zijn?

Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin.

Beluister het Geheugenpaleis, de podcast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en geschiedenis.

Update: Maandagmiddag was de coalitie eruit, aldus het AD. Ze wil per 1 novmber een prijsplafond invoeren. Er volgt nu nog overleg met de energiemaatschappijen, over het hoe en kennelijk niet over het wat. Ook moeten de kamers nog akkoord gaan maar dat zit wel goed. Dit betekent dat alle nieuwe contracten van de laatste maanden herzien moeten worden en dat de torenhoge voorschotten van de baan zijn.