We gunnen onszelf de tijd niet meer om eerst even rustig na te denken. De impulsen winnen van het gezonde verstand
Het gemak waarmee wordt gesproken over polarisatie leidt helaas niet tot meer inzicht in de onderliggende mechanismen. En die hebben niets te maken met een coronavirus of al dan niet betrouwbare politici.
De polarisatie is een uiting van onze communicatie, die steeds meer aan kwaliteit inboet. Hoe dat komt: tot ongeveer twintig jaar geleden lazen we nieuwsberichten in de krant. Als we ons opwonden over iets konden we daar weinig anders mee dan dit ventileren in onze directe omgeving of: in de pen klimmen. Maar een ingezonden brief schrijven vraagt best wat inspanning: zorgvuldig formuleren bijvoorbeeld, maar ook: in een envelop stoppen, adresseren en frankeren en naar de brievenbus brengen. Kort samengevat: tijd en moeite.
Anno 2021: we lezen overal en nergens korte nieuwsberichten, vooral op onze telefoon. En willen we reageren: op dat toestel zijn we direct online, en kunnen we lekker impulsief en indien gewenst anoniem losgaan op iets wat ons niet bevalt. Ook wel: afreageren en gevoelens van boosheid en frustratie de vrije loop laten…
Alom wordt gedacht dat deze veranderingen als vooruitgang moeten worden gezien. Maar: onder die polarisatie kun je de nadelen ontwaren van onze moderne communicatie. We gunnen onszelf de tijd niet meer om eerst even rustig na te denken. De impulsen winnen van het gezonde verstand, door de eeuwige haast die we allemaal voelen, in vrijwel al onze bezigheden. Rust is voor bejaarden, die grijze massa die nog een papieren krant heeft.
Met betrekking tot het lezen geldt overigens hetzelfde: snel en slordig lezen gaat aan veel online opwinding vooraf.
Bedachtzaamheid is een uniek menselijk talent, dat ooit als een deugd werd beschouwd. Onze huisdieren schoten vanuit een reflex in de actie, wij dachten eerst na. Tegenwoordig is de snelheid waarmee we reageren het belangrijkste criterium in veel communicatie. Apps vertellen me dat ik nog op iets moet reageren, maar ik heb het al zo druk. Nog meer stress. Een belangrijk ingrediënt bij het ontstaan van polarisatie. Polarisatie is een uitkomst, als we er vanaf willen zullen we moeten begrijpen welke processen er aan vooraf gaan. Moeilijk stukje dit? Zet mij maar gewoon weg als ouwe lul…