Negeer boeren zolang ze straatterreur plegen. Praat niet met ze

Het icoon van de protesterende agrariër is een ruwe kerel die gier spuit in de richting van andersdenkenden.

Een paar dagen terug hebben protesterende boeren gier gespoten op de stoep van het Utrechtse provinciehuis. Hiermee wilden zij aangeven dat zij het goed zat waren. De betrokkenen maken zich niet boos over de subsidies van Rijk en EU waar ze bijkans in verdrinken maar wel aan de regels die hen worden opgelegd. Om dit duidelijk te maken is in hun waterige oogjes veel geoorloofd: het afsluiten van snelwegen met tractoren en brandende hooibalen. Het gooien van vuurwerk naar het hoofdgebouw van de EU, het afsnijden van de toevoerwegen naar supermarkten teneinde zo de leugenachtige slogan “geen boer, geen voer” toch een zeker waarheidsgehalte mee te  geven. Op de televisie verscheen één agrariër om dit uit te leggen: net als in 1945 waren de stedelingen voor de overleving van hen afhankelijk. Inderdaad: tot de herinneringen van veel families in de randstad behoren de verhalen van overgrootmoeder, die op een fiets zonder banden met een laken vol tafelzilver en de overgeërfde juwelen de stad uit reed in de hoop dat een of andere boer die voor wat meel of een zak aardappelen wilde ruilen.

In deze onzekere tijden is het van het grootste belang dat de lidstaten van de Europese Unie zichzelf kunnen voeden. Dat moet het uitgangspunt zijn van het nieuwe landbouwbeleid. Sectoren die afhankelijk zijn van import uit andere delen van de wereld – zoals de Nederlandse melkveeboeren, wier beesten zonder soja uit Brazilië of Azië niet kunnen overleven – zijn dan geen deel van de oplossing maar van het probléém. Datzelfde geldt voor de meeste varkensboeren. De nadruk moet gelegd worden op akkerbouw van gewassen voor menselijke consumptie. Veeteelt is alleen toegestaan als de dieren geheel met voer van Europese bodem gevoed worden.

In de nieuwe situatie hebben boeren recht op een redelijk inkomen. Het is niet de bedoeling dat over twintig jaar – zoals met het huidige beleid het geval zal zijn – de helft van hen verdwenen is, vermalen in de molens van de grootschaligheid. Alle subsidies zijn bedoeld om op de boerderij zulk een omslag te bewerkstelligen. 

Wij kunnen natuurlijk het beste dit soort drastische hervormingen tot stand brengen in nauwe samenwerking met de vertegenwoordigers van de boeren. Het gaat er tenslotte om dat zij er een houdbaar verdienmodel aan over houden zonder dat zij steeds bang hoeven te zijn voor overplaatsing naar de afdeling wankelende klanten bij de Rabobank zoals nu maar al te vaak gebeurt.

Het ziet er echter niet naar uit dat de Europese boeren op deze wijze mee willen denken. Het icoon van de protesterende agrariër is een ruwe kerel die gier spuit in de richting van andersdenkenden.

Tegelijkertijd laten boeren zich de opzichtige solidariteit van fascisten, racisten en extreemrechtse politici gaarne welgevallen. Op de achtergrond glimlacht Poetin. Hij is de Poolse boeren dankbaar die probeerden de levering van Oekraïens graan te verhinderen. Het gejuich waarmee protesterende agrariërs extremistische politici ontvangen, die de steun aan Oekraïne willen staken, klinkt deze dictator als Russische krijgsmuziek in de oren. In dit lied hoeft Mark van den Oever alleen Rusland te vervangen door platteland en het past perfect bij dreigend de snelweg op rollende tractoren.

Dit weekend kondigden de boeren bij monde van radicale organisaties als de Farmers Defence Force en Agractie nieuwe acties aan om met hun tractoren het functioneren van de maatschappij zoveel mogelijk te hinderen. De gematigden, verenigd in de LTO, laten weten er ook schoon genoeg van te hebben. Met zulke mensen valt niet te praten. Ze beschouwen de bereidheid tot overleg, redelijkheid, als een teken van zwakte.

Hierop valt maar een antwoord te geven: breek elke overleg af, tot dit ophoudt. Neem geen petities in ontvangst, negeer hun eisen. Luister niet naar ze. Sluit ze uit. Doe dat ook met boerenorganisaties die niet aan de acties meedoen. Al ze een nuttige rol willen spelen, stellen ze eerst maar bij de achterban orde op zaken.

Voor die tijd geen enkele vorm van inspraak laat staan medezeggenschap.

Dat is het antwoord op de straatterreur die nu wordt voorbereid. Anders wankelt de democratie. Die boeren krijgen niet voor niets zoveel steun van extreemrechts.

Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mg verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin.

Beluister Het Geheugenpaleis, de wekelijkse podcast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en geschiedenis. Nu: crisis in het liberalisme?