
Een nieuw kabinet staat voor flinke financiële uitdagingen. Zo hebben de onderhandelende partijen CDA, D66 en VVD beloofd om fors meer te investeren in defensie. Ook moet er meer naar woningbouw en de hervorming van de economie. Maar waar moet dat geld vandaan komen?
Terwijl Rob Jetten en Henri Bontenbal pleiten voor afbouw van de miljarden verslindende hypotheekrenteaftrek was Dilan Yesilgöz daar tijdens de campagne nog mordicus tegen. De VVD-leider keert zich ook tegen het laten oplopen van het financieringstekort. D66, CDA en VVD erkenden dan ook kort voor Kerst dat het allesbehalve eenvoudig is om de financiële puzzel te leggen.
Natuurbeschermer Johan Vollenbroek schiet de formerende partijen te hulp. Hij wijst op Bluesky op een enorme uitgavenpost: het uitkopen van boeren. Dat wordt “veel te duur, zeker nu er nog steeds uitbreiding van veestallen wordt vergund”, schrijft de natuurbeschermer. Vollenbroek doelt daarmee op de bizarre praktijk dat boeren nog altijd hun veestapel kunnen uitbreiden terwijl er sprake is van een ongekende natuur- en stikstofcrisis die Nederland tientallen miljarden kost.
Het uitkopen van boeren kost eveneens miljarden. Het een na laatste kabinet, Rutte-4, had ruim 24 miljard euro gereserveerd om de boeren te helpen met het terugdringen van de stikstofuitstoot. De bedoeling was onder meer om agrarische ondernemers in de buurt van kwetsbare natuurgebieden geld te geven. In ruil daarvoor moesten ze hun veestapel drastisch inkrimpen of stoppen met hun bedrijf. Hoewel er een enorm bedrag was gereserveerd, waren deskundigen het erover eens dat dit nog altijd onvoldoende was om de problemen op te lossen.
Het ultrarechtse kabinet-Schoof besloot vervolgens op voorspraak van BBB om dat ‘transitiefonds’ weer af te schaffen. De Big Agro-partij meende dat de problemen ook allemaal opgelost konden worden door in Brussel eens met de vuist op tafel te slaan. We weten inmiddels allemaal hoe dat is afgelopen.
“De enige weg is een forse generieke korting op alle veerechten”, legt Vollenbroek nog maar eens uit. Iedereen met verstand van zaken weet dit. Veeboeren zijn immers verantwoordelijk voor de meeste stikstofuitstoot in Nederland. Voor rechtse politici blijft dit feit niettemin een ongemakkelijke waarheid. “Wanneer gaat het kwartje nu eindelijk eens vallen?”, vraagt Vollenbroek.
Meld je hieronder gratis aan voor Joop NL. Iedere donderdag een selectie opvallende nieuwsverhalen, opinies en cartoons in je mailbox.