Joop

Hoe help je je huisdier (en jezelf) oudejaarsavond door?

  •  
31-12-2018
  •  
leestijd 3 minuten
  •  
2104850919_7a59cf41a9_z
Het is niet zo dat mensen of dieren alleen hun gedrag aanpassen aan wat beloond wordt; de onderliggende emotie wordt ook beïnvloed
‘Angst is een emotie en je kunt een emotie niet belonen’, las ik een paar keer toen het ging om de vraag: moet je de angst voor vuurwerk van je huisdieren negeren? Als psycholoog en hondenkenner ben ik het eens met de conclusie dat je je bange hond niet moet negeren, maar niet met de stelling.
Zowel voor mens als dier geldt: ja, angst is een emotie; maar nee, je kunt emoties wel degelijk belonen door er aandacht aan te geven. Denk bijvoorbeeld aan wat we bij mensen ‘ziektewinst’ noemen. Iemand die zich altijd depressief en somber voelt (ook een emotie) kan daar meer last van krijgen als het aandacht en zorg van anderen oplevert. Het is dus niet zo dat mensen of dieren alleen hun gedrag aanpassen aan wat beloond wordt; de onderliggende emotie wordt ook beïnvloed. Voor LINDA. schreef ik ooit een artikel over hoe dit in relaties tot gevolg kan hebben dat de een altijd steun biedt en de ander steun en aandacht vraagt. Die ‘zieligerd’ voelt zich écht rot en behoeftig, het is niet alleen gedrag. Daarom is het dus vaak beter om afhankelijk gedrag níet te belonen met aandacht.
In het algemeen, los van vuurwerk, vind ik dat je ook honden niet te snel moet belonen met aandacht als ze bang zijn om niks. Als jij doet alsof het heel gewoon is, gewoon doorgaat met wat je aan het doen was, leert de hond van jou dat ie dat ook kan doen. Het is net als met kinderen en vaak ook volwassenen: we kijken naar anderen, vaak naar de leider, om te zien hoe we moeten reageren. Vooral wanneer de angst of spanning ontstaat doordat het onduidelijk is wat dit is, kan de leider dan met zijn/haar gedrag een signaal geven dat er niks aan de hand is. (Terzijde: omgekeerd kun je dit ook gebruiken om de hond te leren waar ie wél bang voor moet zijn: als ie bijvoorbeeld geschrokken is omdat ie in het bos te ver weg ging en jou niet meer zag, dan moet je hem overdreven troosten en het signaal geven: ja, dit was heel erg! Op deze manier leer je hem dat het inderdaad eng is als hij jou uit het oog verliest.)
Negeren vind ik een te sterk woord, maar als je hond een beetje bang is van vuurwerk, zou ik zeggen: maak er zelf geen big deal van. De hond pikt immers heel goed al jouw lichaamstaal op en als jij het eng vindt en heel bezorgd doet, geef je hem het signaal: dit is eng. Dus in dat geval is mijn advies voor oudejaarsavond: doe normaal. Ga niet allerlei rare toeren uithalen, doe alsof het een heel gewone avond is met een beetje lawaai. (En ga zeker niet kalmerende middelen toedienen, want daardoor voelt de hond zich niet in z’n gewone doen.)
Maar voor veel dieren is de angst totale paniek, doodsangst, en is oudejaarsavond een ware nachtmerrie. Er zijn dit jaar op sociale media veel video’s geplaatst van angstige dieren ( RTL berichtte erover ). Als je zo’n hond (of kat) hebt, en ook weet uit eerdere jaren dat het niet overgaat, dan moet je hem laten weten dat ie veilig is bij jou. Dat betekent niet dat je continu achter hem aan gaat of hem uit de kast trekt als ie daar weg wil kruipen (vooral katten voelen zich toch vaak het veiligst als ze zich kunnen terugtrekken), maar wel: aangeven dat ie bij je kan komen en hem tegen je aan laten zitten. Je moet vooral zelf rustig blijven. Als jij opgefokt raakt, ben je niet veilig voor hem. Jij moet de stabiele factor zijn. Dan moet je hem dus veiligheid bieden, laten voelen dat je hem beschermt.
Cc-foto: Eddy van 3000
Delen:

Praat mee

Heb je een vraag, suggestie of wil je gewoon iets kwijt? Dat kan hier. Lees onze spelregels.

avatar

Reacties (14)

CharlesdeValois
CharlesdeValois1 jan. 2019 - 15:21

Gelukkig Nieuwjaar! Je ziet wel eens van die hondjes met kleren aan. Maar waar je in het verlengde daarvan zou kunnen denken is aan oorwarmers die je ombouwt tot lawaaistoppers. Wellicht kan je gehoorgangen beschermen door het geluid zo wat af te dempen.

madbako
madbako1 jan. 2019 - 13:09

Gelukkig doet het mijn katten niet zo veel. Vinden het wel spannend.

David den U
David den U1 jan. 2019 - 11:58

Helemaal mee eens! Buiten vindt mijn hond (een hazenwind, die zijn al niet gek op heel hard onverwacht geluid) vuurwerk verre van prettig. Hij doet z'n behoeften en wil dan gewoon weer naar binnen. Want, dat is veilig. Binnen zoekt hij wel iets meer aandacht (troost?) dan normaal zodra het los gaat, maar echt heel veel aanhankelijker dan hij normaal gesproken toch al is wordt hij niet. Vanaf moment 1 heb ik inderdaad gedaan alsof er niks aan de hand was. Ook bij vorige honden niet. Wel is hij niet graag alleen tijdens oud en nieuw. Hij zoekt letterlijk steun op dat moment. En dat is prima denk ik. Ik heb overigens wel medelijden met dieren in asiels en kennels met deze dagen.

M7
M71 jan. 2019 - 9:49

Ach gewoon lekker op de bank liggen en de hond krijg een stuk kalfsentrecote , overgebleven van de kerstdis: iedereen tevreden

Arne Lucassen
Arne Lucassen31 dec. 2018 - 18:09

Niet echt een groot probleem al heb ik niets met consumentenvuurwerk. Geef mij maar plaatselijk en kortstondig door professionals afgestoken vuurwerk zoals in het buitenland en hier steeds meer. Onze drie (buiten)katten positioneren zich voorlopig het liefst op de trap tussen de 1e en 2e verdieping waarnaast ze nog voldoende uitwijkmogelijkheden hebben zoals onder het bed of andere meubels of in voor deze dagen speciaal geplaatste kartonnen dozen (vinden ze geweldig) en natuurlijk een regelmatiger verschoonde kattenbak voor nog andere behoeftes. Met onze aanwezigheid en extra aandacht is het ergste na ±3.00 wel zo een beetje geleden en willen de moedigsten vaak alweer naar buiten.

1 Reactie
LaBou
LaBou 1 jan. 2019 - 6:44

Mijn eerste kat vond vuurwerk zeer interessant om naar te kijken. Mar toch hoeft het voor mij niet.

Henri Zwols
Henri Zwols31 dec. 2018 - 16:21

Ik lig lekker op de bank, hond in de mand. Zo komen we de oudejaarsavond wel door.

Thuiszitter
Thuiszitter31 dec. 2018 - 16:14

Hond van mij schijt in zijn broek , poesje vindt het prachtig en de kip wil binnen zitten. Zet de tv wat luidt aan om 12 uur met muziek .

ikdus2
ikdus231 dec. 2018 - 13:19

neem geen huisdier... dieren domesticeren voor gezelschap is een van de onzinnige dingen die de mensheid heeft bedacht.

3 Reacties
Thuiszitter
Thuiszitter31 dec. 2018 - 16:11

En waarom is dat onzinnig ? Ge weet niet wat ge zegt .

Babette4
Babette431 dec. 2018 - 18:21

Het toelaten van consumentenvuurwerk en de uitwassen daarvan is zo nodig nog onzinniger... https://www.youtube.com/watch?v=rGJseovT8ug

Hiltermann
Hiltermann7 jan. 2019 - 9:00

Honden, ik kan niet oordelen over katten, zijn geweldige huisdieren. Alleen moeten de baasjes wel iets leren over de omgang met de trouwe viervoeter. Mijn nieuwe hond komt uit een gezin waar hij niet de aandacht en de opvoeding kreeg die hij verdient. Langzamerhand wordt ie wat gehoorzamer. Voedsel pikken van tafel wordt ook al wat minder. de geroofde boterham met pindakaas beviel goed. Weten we nu ook dat ie pindakaas lekker vindt. Hij heeft het vuurwerk aandachtig bekeken. Hij gaf geen krimp. Na het vuurwerk kwam hij op schoot zitten. Dat heb ik maar even zo gelaten. Honden zijn zeer trouwe kameraden en geven hun baasje veel vreugde. Niets mis met een hond als huisgenoot. Geef hem wel de aandacht die hij verdient.

Hanvander Horst
Hanvander Horst31 dec. 2018 - 12:34

Ik heb nog een tip, die trouwens net zo goed voor katten geldt. Zorg dat ze het huis niet uit kunnen maar zet wel alle binnendeuren open. Dan kunnen ze zelf een schuilplaats zoeken. Laat ze rustig hun gang gaan. Katten ook de kans geven om in een kast te kruipen.

Piet de Geus
Piet de Geus31 dec. 2018 - 12:32

"Als jij opgefokt raakt, ben je niet veilig voor hem. Jij moet de stabiele factor zijn." Precies. Je moet je hond voorleven dat er niets aan de hand is en alleen passief beschikbaar zijn als hij steun zoekt. Zodra jij gaat anticiperen op de angst van de hond maak je het alleen maar erger. "Dan moet je hem dus veiligheid bieden, laten voelen dat je hem beschermt." En dat is precies wat een hond zoekt in een roedelleider. Dus niet een soort drillsergeant die hem commandeert en die altijd als eerste de deur uit moet en dat soort fratsen: gewoon een stabiele factor waar hij steun kan zoeken en waaraan hij de beslissingen over kan laten. Om de (nooit helemaal kloppende) vergelijking met wolven te maken: daar is de roedelleider niet de grootste macho maar het meest ervaren vrouwtje.