Het kabinet-Rutte moet nu aftreden maar dan serieus

Dat is de enige aanvaardbare reactie op het rapport van de enquêtecommissie Groninger gaswinning.

Het rapport van de enquêtecommissie Groninger Gaswinning levert meer verbijstering op dan zelfs de meest cynische waarnemer had verwacht. Bestuurlijk Nederland – topambtenaren en ministers – hebben de aardbevingsslachtoffers allemaal in de stront laten zakken. Een mildere term doet geen recht aan deze werkelijkheid. Ook de wetenschap heeft zich niet van zijn beste zijde laten zien. De oliebedrijven streefden uiteraard hun eigen belang na en vonden daarbij altijd een willig oor bij de overheid. De premier zag glimlachend toe tot het veel en veel te laat was. Nu de ernst van de situatie eindelijk tot hem doordringt, is hij nog steeds geen deel van de oplossing maar wel van het probleem. Je zou bijna denken dat het de afgelopen tien jaar beleid is geweest de Groningers zo gek mogelijk te maken zodat zij uiteindelijk overspannen de handdoek in de ring zouden gooien.

Dit alles evenaart in omvang het toeslagenschandaal. Men zal nu in Den Haag wel de neiging krijgen pion Vijlbrief te offeren maar dat is onvoldoende. Het kabinet dient net als in 2020 de consequenties te aanvaarden en in zijn geheel af te treden. Niet om net als in de coronatijd in feite de handen meer vrij te krijgen maar om daadwerkelijk van het toneel te verdwijnen.

Het is tijd voor een politieke generatiewisseling.

Het kabinet-Rutte IV is een verzameling brekebenen dat na eindeloze onderhandelingen en verwoestende ruzies tot stand kwam. Het geniet bij de kiezers weinig gezag. Dat kunnen wij gezien de bijna-oorlogssituatie waarin we verkeren, zeker niet hebben. Tegelijk zien we dat het geen begin van een oplossing heeft voor een groot aantal binnenlandse crises die stuk voor stuk op hun eigen manier de weerbaarheid van onze samenleving ondermijnen. Denk daarbij aan het onvolkomen elektriciteitsnet en de praktische problemen die een echte energietransitie effectief verhinderen. Denk aan de stikstofproblematiek of de toenemende problemen in de zorg. Denk aan de volkshuisvesting. Dit rijtje is incompleet en ze kunnen stuk voor stuk een schandaal opleveren á la wat we nu meemaken met Groningen. Je hoeft geen Einstein te zijn om dat in te zien.

Op 15 maart zullen de kiezers al afrekenen met Rutte IV. Alle peilingen laten een drastische reductie zien van de coalitie in de Eerste Kamer. Dat maakt het regeren nog moeilijker.

Daarom dienen er in mei of juni vervroegde Kamerverkiezingen te komen zodat vervolgens een nieuw kabinet kan aantreden – liefst met nieuwe mensen – dat kan beginnen de immense schade van de afgelopen twaalf jaar te herstellen.

Lees het hele rapport van de Commissie Aaardgaswinning Groningen.

Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin.

Beluister het Geheugenpaleis, de wekelijkse podcast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en geschiedenis. Nu: een terugblik op het carnaval.