Gezondheidsverschillen tussen arm en rijk? Stop met onderzoeken en doe iets

Het kabinet vraagt de SER om een advies over de relatie tussen de gezondheidsverschillen en de sociaal-economische status van burgers. Alsof dit nog onderzocht moet worden. Het is al lang en breed bekend dat gezondheidsproblemen sterk samenhangen met armoede, de levensstijl en de omgeving. Zo leven laagopgeleiden in Nederland gemiddeld 9 jaar korter dan hoogopgeleiden en hebben zij veel langer gezondheidsgerelateerde klachten, vooral op het eind van hun leven. Dit kost de samenleving veel geld. Maar ook voor de betrokkenen levert dit veel problemen op. Denk aan vroegtijdige arbeidsongeschiktheid, weinig inkomen, veelvuldig gebruik van de gezondheidszorg, relatieproblemen, stress en psychische klachten).

Dus in plaats van opnieuw onderzoek doen, moeten politici in actie komen. Ze moeten zich inzetten voor mensen die minder geluk hebben in het leven. Al jarenlang laten rechtse politici hen over aan hun lot. Zij vinden dat kwetsbare mensen het “zelf” moeten doen; zelfredzaam moeten zijn. Kwetsbare mensen zouden volgens hen zelf moeten voorkomen dat ze te dik worden, te veel geldproblemen krijgen en niet ziek worden. Zo moeten  eenzame ouderen nu zelf via digitale innovaties zorgen dat ze uit de schulden blijven en niet te dik worden. Maar ze zijn vaak minder digitaal vaardig, beheersen de taal onvoldoende of zijn analfabeet. De zelfredzaamheid van mensen wordt veel te hoog ingeschat. Ze kunnen het niet alleen!

Ook in Den Haag zijn de gezondheids- en inkomensverschillen tussen wijken groot.  Er gebeurt van alles in Den Haag om gezondheid te bevorderen en geldproblemen tegen te gaan. Zo probeert de gemeente te voorkomen dat mensen ziek worden door ze gezonder te laten leven. Maar dit is voornamelijk gericht op individuele gedragsverandering. Dit soort beleid maakt gezonde mensen vooral gezonder en motiveert mensen met een ongezondere levensstijl nauwelijks tot gezondere gewoontes, aldus de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving. Dit komt omdat het beleid vooral bestaat uit informatieverstrekking en voorlichting; iets wat vooral effectief is bij hoogopgeleiden. Er moet eindelijk werkelijk effectief beleid komen voor de mensen die het het hardste nodig hebben.

Mensen ontmoeten (“gewoon koffiedrinken”), dat is wat ze willen. Zet daarom om de 4 huizen ‘bankjes’ neer! Creëer meer buurthuizen. Geef budget aan wijkbewoners om dit zelf te realiseren. “Ontmoeting” is ècht het sleutelwoord, volgens een opbouwwerkster in Moerwijk. Dat maakt mensen blij en gelukkig en het vormt de basis voor het oplossen van de problemen. Echter, het woord “ontmoeting” komt in geen enkel beleidsstuk voor!

Leer mensen veerkracht en zelfvertrouwen te ontwikkelen zodat zij zichzelf en elkaar kunnen ‘empoweren’ (in zelfhulpgroepen). Dan gaan ze groeien! Faciliteer daarom dat mensen in kleine groepen regelmatig samenkomen (op wijkniveau). Hierdoor ‘empoweren’ ze zichzelf en elkaar om beter met geld en gezondheid om te gaan. Bijvoorbeeld, in spaargroepen (heel gangbaar in de 3e wereld). Dan sparen ze samen, bouwen ze een buffer op, breiden ze hun sociale netwerk uit, zijn ze minder eenzaam, en kunnen ze elkaar stimuleren om gezonder te leven. Dan zullen ze in staat zijn stap voor stap zichzelf en anderen aan de haren uit de ellende te trekken. Bovendien is het nog gezellig ook. En het kost veel minder!