Europa wordt wakker geschud, veiligheid heeft een prijs
Reddingswerkers doorzoeken een woning na een Russische aanval op de Oekraïense hoofdstad Kyiv
co-auteur: Wojciech Przybylski, hoofdredacteur Visegrad Insight
Dit najaar zagen we opnieuw oproepen van wereldleiders voor vrede in twee grote conflicten die de wereld op zijn grondvesten doen schudden: het Russisch-Oekraïense front en het Midden-Oosten. Deze oproepen, hoewel noodzakelijk en welkom, waren overwegend ten behoeve van de binnenlandse publieke opinie en hebben in werkelijkheid weinig effect gehad waar het ertoe deed. In plaats van vrede te bevorderen, hebben ze de afnemende invloed van het Westen op het groeiende aantal wereldwijde conflicten benadrukt. Er is ook een wijdverspreid begrip voor het feit dat de meerderheid van de Europeanen en de mensen in de westerse wereld, hoewel ze voor dergelijke doelen pleiten, niet bereid zijn de wapens op te pakken om hun moeizaam bevochten verworvenheden te verdedigen.
De relatief zwakke staat van het militaire personeelsbestand in veel Europese landen is onlangs onderwerp van discussie geworden. In Duitsland, het dichtstbevolkte land van Europa, zijn er nu plannen om de omvang van hun defensiemacht uit te breiden van 180.000 soldaten door 63.000 nieuwe rekruten aan te nemen. In het Verenigd Koninkrijk wordt gemopperd over de herinvoering van een nationaal dienstplichtprogramma. En in Polen zijn al stappen ondernomen voor het uitbreiden van wat nu de NATO’s op twee na grootste defensiemacht is.
In het licht van de toenemende wereldwijde spanningen lijkt de behoefte aan een sterke en goed voorbereide krijgsmacht de komende decennia alleen maar toe te nemen. Het vredesdividend van na de Koude Oorlog is op zijn best een illusie gebleken. Autocratische leiders over de hele wereld laten hun militaire macht zien. Ze laten zich niet afschrikken door louter defensie-uitgaven of een robuuste militaire industrie.
Met de strategische doelstellingen om China, Rusland en hun bondgenoten af te schrikken en Europa's wereldwijde invloed te versterken, staan leiders in de EU-27 voor een cruciaal moment. Ze moeten de kans grijpen om de waarden van de remilitariserende samenlevingen vorm te geven en daarbij de publieke opinie meekrijgen.
Van de Zeitenwende-toespraak van Scholtz tot de toenemende oproepen aan NAVO-lidstaten om meer dan 2% van hun bruto binnenlands product (BBP) aan defensie te besteden, er is geen gebrek aan debat. Het probleem is dat de meeste van deze debatten zich richten op geld, middelen en uitrusting.
Dit gaat voorbij aan een cruciaal element: de bereidheid van Europeanen om hun land te verdedigen. Uit een recente poll van Gallup bleek dat slechts één op de drie Europeanen in een oorlog voor zijn land zou vechten en dat vier van de vijf landen waarvan de burgers het minst bereid zijn om te vechten in West-Europa liggen: Italië (78%), Oostenrijk (62%), Duitsland (57%) en Spanje (53%). Een vergelijkbare enquête in Hongarije toont een dramatische toename van het aantal burgers dat niet bereid is om te vechten, van 45% in 2022 tot 63% in 2024.
Het schrille contrast tussen de terughoudendheid van burgers om zich bij het leger aan te sluiten en de fervente toename van het defensiebeleid is opvallend. Zelfs landen die worden gezien als voorstanders van appeasement, zoals Slowakije en Hongarije, hebben hun defensiebudgetten de afgelopen jaren aanzienlijk verhoogd.
Het probleem is om burgers mee te nemen in deze acties en defensie te framen als een veelzijdig onderwerp.
Ondanks de escalerende spanningen en de onmiskenbare noodzaak van een sterke defensie, is het opmerkelijk dat geen enkele nationalistische politicus, uit Oost of West, het heeft aangedurfd om campagne te voeren om burgers voor te bereiden op een gewapend conflict. Er heerst bijna een soort angst om te spreken over wat velen vandaag de dag zouden beschouwen als een reële mogelijkheid: dat hun land in de niet al te verre toekomst opnieuw te maken zou kunnen krijgen met een conflict. Deze terughoudendheid van wetgevers is een gemiste kans om een hernieuwd gevoel van burgerplicht op te wekken en een collectieve mentaliteit van veerkracht te stimuleren.
In de landen van de oostelijke flank en het voormalige Warschaupact zou een dergelijke aanpak een verhaal kunnen consolideren dat vrijheid koppelt aan het vermogen om die vrijheid te verdedigen. Een mogelijke herinvoering van de dienstplicht en de popularisering van een groter leger kan dienen als een hoeksteen van democratische identiteitsvorming en, als het goed wordt gedaan, de sociale cohesie in de samenleving vergroten tegen de achtergrond van politieke polarisatie. Kiezers van alle partijen moeten zich identificeren met hun burgerplichten en op dat niveau kunnen samenwerken.
De dienstplichtmodellen in Zweden en Zwitserland kunnen als voorbeeld dienen. Ongeacht of ze bereid zijn om te vechten, geven hun bevolkingen bij navraag een beter geïnformeerde reactie dan samenlevingen waar de bevolking zich niet bewust is van wat een mogelijke strijd inhoudt.
In Duitsland en Frankrijk wordt de militaire dienstplicht al gebruikt om begrip te kweken voor democratische processen, politieke participatie en integratie in de EU. Verplichte dienstplicht kan helpen om sociale kloven te overbruggen en cohesie te bevorderen. Door de militaire dienstplicht uit te breiden rond een dergelijke basis, is het mogelijk om een sterker gevoel van burgerplicht te kweken, de kern van samenlevingen in te enten tegen een nationalistisch virus en “democratische geest” te stimuleren.
De agressieve acties van Rusland en China vragen om een krachtigere en assertievere verdediging van de Europese waarden. Dit vereist een hernieuwde nadruk op democratische beginselen en de bereidheid om externe bedreigingen het hoofd te bieden. In dit verband is het de moeite waard om naar Polen te kijken, met zijn nieuw gekozen regering die veiligheid op alle gebieden als prioriteit stelt. Dit is een belangrijk verschil met de eerdere laissez-faire benadering van het land en betekent een potentieel keerpunt in de liberale strategieën.
Om de opkomende vloed van illiberalisme effectief tegen te gaan, moeten pro-democratische leiders afstappen van het “anti-politieke” standpunt dat werd verdedigd door figuren als Václav Havel. Hoewel deze benadering hielp bij het ontmantelen van de oude communistische regimes, belemmert ze nu de noodzakelijke mobilisatie tegen nieuwe bedreigingen. Liberalen moeten actief een gevoel van burgerzin cultiveren en een politieke grondgedachte stimuleren waarbij burgers zich gedwongen voelen om hun democratieën te verdedigen. Dit vereist een overtuigend verhaal en een duidelijke communicatiestrategie om de steun van de bevolking te krijgen.
Tegen een achtergrond van toegenomen wereldwijde spanningen en veelzijdige bedreigingen moeten debatten over defensie verder gaan dan alleen budgetten en militaire uitrusting. Ze moeten doordringen tot het hart van onze samenlevingen en de steun van het publiek winnen voor het beschermen van de waarden die onze democratieën dragen. Door een sentiment te populariseren waarin burgers bereid zijn om voor hun land te vechten, kunnen we een meer samenhangende burgerij opbouwen, de steun voor populisten ondermijnen en de wereldwijde invloed van Europa versterken.
Een langere versie van dit betoog is te vinden op www.visegradinsight.eu
Goran Buldioski, Senior onderzoeker aan de Hertie School of Governance, Berlijn. Voormalig directeur van de Open Society Foundation Europa en Centraal-Azië.
Wojciech Przybylski, Hoofdredacteur Visegrad Insight, bestuursvoorzitter Res Publica Foundation, Warschau.
Praat mee
Reacties (19)
Europa wordt wakker geschud, veiligheid heeft een prijs.
Deze opinie gaat over geopolitiek.
Als denker van een midden, en ex stemmer op de PvdA verbaas ik mij al (meer dan 3) decennia over huidige opvattingen van de sociaal democratie (midden links, vroeger).
Bescherming.
(Gewone) mensen moeten zich beschermen
tegen andere mensen (o.a. (hoogopgeleide) elites),
die tegen hen liegen, en hen willen misbruiken.
Geopolitiek. Oorlog onder valse voorwendselen.
Mensen om valse/ verkeerde redenen een oorlog inzenden
(en niet (voldoende) aan diplomatie en onderhandelen doen)
beschouw ik als
1 een vorm van liegen/ onwaarheid vertellen,
2 en een hoogste vorm van misbruik.
Sociaal democratie.
Helaas biedt volgens mij de huidige sociaal democratie geen bescherming meer voor gewone mensen.
1 Niet m.b.t. de binnenlandse politiek, en
2 niet m.b.t. de buitenlandse politiek,
ofwel de geopolitiek (met permanente oorlogen).
De sociaal democratie is blijkbaar onderdeel van de elitaire consensus (van hoogopgeleiden) geworden
(Pro EU, Pro NAVO, Pro VS), het zogenaamde Centrum,
dat in de praktijk ook extreem rechts kan zijn.
Wordt vervolgd.
Vervolg.
Mijn mening.
In een echte sociaal democratie of binnen een echte sociaal democratische beweging zou de opinie van de schrijver volgens mij weinig of geen kans maken.
Hypocrisie.
De wereld van de (Westerse) dominante hoogopgeleide elites/ politici is nu een hypocriete wereld.
Na meer dan 3 decennia 1 globaal neoliberalisme en 2 globaal neoconservatisme, of vergelijkbare Westerse geopolitiek (vormen van extreem rechts).
Definitie extreem rechts.
De opinie van de schrijver reken ik tot deze hypocriete wereld,
en beschouw ik tevens als extreem rechts.
Definities door elites.
Het is mij ook niet duidelijk waarom (gewone) mensen in de hypocriete wereld van dominante hoogopgeleide elites, de definities van deze elites zouden moeten overnemen.
Woeki Hypo is gematigd liberaal.
"Oorlog is voortzetting van politiek met andere middelen" (Von Clausewitz). Of is politiek voortzetting van oorlog met andere middelen? Zijn er nog wereldleiders die aan diplomatie doen? Moet dat Markt Rutte zijn als NAVO baas? Rutte is meester in politiek "met een kleine P", maar als wereldleider moet je ook de grote politiek aan kunnen. vroeger werd die geleid door Amerikanen, maar die kunnen we wel afschrijven als Trump aan de macht komt. Ursula is een keurige mevrouw met een typisch Duitse "houten" kapsel (zoals Bea dat ook heeft), maar ze is goed beschouwd geloosd bij de EU omdat ze in de Duitse politiek een brekebeen was. Haar bijnaam was "censursula".
Beseffen we voldoende dat Poetin zich op een doodlopende weg bevindt? Oekraïne kan niet winnen, maar Rusland ook niet. Weldra zal het tien keer grotere China aandringen op een creatieve oplossing want oorlog schaadt de handel. Een bekwame diplomaat gebruikt zulke zwaktes.
Laat ze zich eerst maar eens om mensenrechten bekommeren van anderen, anders heb jezelf geen enkel recht van spreken.
Welke democratie moet beschermd worden? Dat is drogreden van de ergste soort aan het worden zplang bij bijvoorbeeld die van de Palestijnen niet verdedigen. Er bestaat geen recht zonder mensenrecht.
Dit klinkt allemaal redelijk maar het is natuurlijk complete waanzin dat een paar oude mannen gaan besluiten dat er weer flink wat oorlog gevoerd moet worden .
Het feit dat zij bereid de jonge mannen en inmiddels ook vrouwen op te offeren in een strijd voor de vrijheid is natuurlijk in wezen bespottelijk maar vooral immoreel.
Dat wij met miljoenen mensen daarin trappen is onvoorstelbaar.
Mijn vader en grootvader hebben de gevolgen van oorlog moeten ondervinden op een extreme manier en de laatste heeft dat ook met zijn leven moeten bekopen. Zoals Alice Miller beschreven heeft is het zoals het bijbelse verhaal van Abraham die zijn zoon wil opofferen voor God.
Onze Goden zijn corrupte ( oude,zelfs seniele)politici en de wapenindustrie Deze mannem zijn alleen bezig met macht ,status en geld .
Is het een soort diep verlangen naar destructie op een moment waarop blijkt dat de wereld zoiezo naar de Filistijnen aan het gaan is en de politici ook niet meer weten hoe ze hier uit moeten komen ?
Deze mannenwereld gesteund door vrouwen zit helemaal niet goed in elkaar.
Let maar op . Onze dochters moeten nu ook meevechten hoewel dit nu nog niet wettelijk verplicht kan worden zal er binnenkort een noodwet komen waarin gesteld wordt dat vrouwen vanwege de emancipatie ook mee mogen doen met het dodelijke spelletje van een stel machtswellustelingen.
Inderdaad. Poetin denkt dat hij de man van morgen is, maar hij is de man van gisteren. Zelinski is niet toevallig een generatie jonger.
je zou mogen verwachten dat zeker mensen die extreem tot centrum rechts stemmen -dus vóór leger, politie, streng straffen, nationalisme, etc zijn- en / of politiek bedrijven, ook willen vechten in hun leger.
maar dan blijkt dat het allemaal schijtluizen zijn die liever games met soldaatjes spelen in de bank of in hun mancave
voor zover ik nog respect herinnerde vervaagt zelfs die herinnering nu
Gelukkig kunnen wij Nederlanders met dubbele nationaliteit in geval dat er een oorlog uitbreekt Nederland verlaten.
Voor het land waar je als groep weggezet en gediscrimineerd wordt ga je toch niet vechten. En door te vertrekken doen we veel Nederlanders een groot plezier.
Win Win dus.
@Wilweetje: Het wordt als een grondrecht beschouwd dat je altijd je eigen land mag verlaten, maar Iraniërs mogen dat bij voorbeeld niet. De overheid daar is kennelijk bang dat het land anders zou leeglopen.
Als Wilders na de volgende verkiezingen een absolute meerderheid krijgt zal hij malle Marjolein naar voren schuiven als Minister-President, als beloning voor bewezen moed en trouw (maar zeker niet om haar bestuurlijke kwaliteiten: ze mag Wilders niet overvleugelen).
Ik hoor dat je vrij makkelijk een Duits paspoort kunt krijgen, al kost dat wel € 255. Het lijkt me raadzaam niet voor één anker te gaan en een "backup" nationaliteit aan te schaffen.
Als iedereen nu schijtluizen zouden zijn die liever games met soldaatjes zouden spelen op de bank of in hun mancave, dan hadden we een stuk minder oorlogen gehad.
Het sociaal kapitalisme wil ik best wel verdedigen maar geen haar op mijn hoofd dat ik ons huidig neoliberale systeem ga beschermen. Sta ik nog liever aan de andere kant.
Rot op met je dienstplicht. Niemand is zijn leven schuldig aan zijn nationaliteit. Dienstplicht is slavernij.
Zoals Napoleon al zei: wij zijn eigen leger niet voedt, zal andermans leger voeden. Het alternatief is slaaf worden en je leven aan andermans nationaliteit schuldig zijn. Daar kan Ukraine wel eens snel ervaring mee krijgen.
Veel Nederlanders zijn als de dood dat hun huis in waarde daalt, of dat ze niet meer rustig in de tuin kunnen zitten als er miltaire oefeningen of vliegbewegingen in de buurt zouden komen.
En waarom geld steken in iets dat geen "rendement" oplevert?..............Dat natuurlijk nooit.
Poetin en zijn companen weten donders goed, wat voor verslapte,laffe en naieve mentaliteit door decennia van Vrede en aangewakkererd Neoliberalisme er op veel plekken onder de (vergrijsde) bevolking in Europa heerst.
Wakker worden mensen.........
Natuurlijk wil ik democratie en vrijheid verdedigen, maar je denkt toch niet dat ik in dienst treed als we een extreemrechts kabinet hebben dat die democratie en vrijheid juist wil vernietigen?
En dan nog even wat. Door onze steun aan de genocide isoleren we onszelf in de wereld.
Kort samengevat; niemand vind ons aardig.
Nu kunnen we zoals de VS door militaire afschrikking proberen de wereld onder ons juk te houden maar de wereld is niet meer zo dat wij door een technologische voorsprong de baas kunnen blijven spelen.
Met we bedoel ik eigenlijk onze baas ; de VS
De agressie van de NAVO die benoemt u niet!
En onze landen zijn kutlanden geworden waar politici in de zak zitten van de grote bedrijven en slaafs hun buitenlandbeleid in Washington bepaald wordt.
Waarom zou iemand willen vechten voor een regering die overduidelijk niet aan jouw kant staat?
Steek die oorlogen maar in uw bips!
"De agressie van de NAVO die benoemt u niet! "
Welke agressie van de NAVO? Kunt u daar een concreet voorbeeld van geven?
Decennia lang is er een de-militairaserings politiek gevoerd. Met als triest dieptepunt een vooraanstaand politicus dat pangpang roept op de vraag of er niet wat geïnvesteerd moet worden in defensie. Dat zorgde ook voor een cultuuromslag.
Degene die toen het hardst hebben geroepen dat we dit niet meer wilden mogen wat mij betreft hun overige idealen op een laag pitje zetten. Je kan nl niet alles hebben.
Waar zijn de tijden van het gebroken geweer?
Al die oorlogszuchtige taal leidt maar tot één ding.
Volrin
Probleem. We werken samen om Poetin in zijn agressie tegen te houden. Prima We doen dit vanwege de democratie en bescherming daarvan Oke!
Maar we werken samen met Duitsland en Amerika die volop wapens leveren t.b.v. de genocide in Gaza vanwege een Israëlische dictatuur die Palestijnen als beesten benoemd. We slaan het liefst iedereen die kritiek levert in de boeien.
En dan staan er drie heren op het toneel die het Duitse Kruis, de hoogste onderscheiding van verdienste krijgen. 3 keer raden wie.
Dat is wat mij problemen bezorgd als 'we' dan zeggen dat 'we' de democratie verdedigen.
Een Duitsland dat volop wapens levert voor Israel, maar zeer aarzelde dat te doen voor Oekraïne. Amerika idem dito en een Nederland dat onderdelen levert. Welke democratische beginselen zijn wij aan het beschermen.
Ik kan dat amper nog door mijn strot krijgen.
"Vechten voor je land" klinkt mij ouderwets in de oren. Om bestuurlijke redenen is de wereld in landen ingedeeld, maar ik voel me een wereldburger die niet meer houdt van zijn geboorteland dan van andere landen.
Maar we lijken van de 21ste in de 19de eeuw terug te keren. De spraakmakende leiders van vandaag zijn populisten en dictators.
Of moeten wij ons aan Mark Rutte optrekken als nieuwe wereldleider?
Het feit dat jij de democratie, waar je als westerling door omringd bent, als normaal ziet, geeft aan dat je geen wereldburger bent. Het merendeel van de wereld is nooit een democratie geweest.
En de winnaars zijn: De Verenigde Staten en China. Vooral de VS heeft altijd geprobeerd Rusland te isoleren door Europa wijs te maken dat te veel afhankelijkheid van Russische energiebronnen Europa in de problemen kan komen. Het omgekeerde is gebeurd en vooral de VS en nu ook China profiteren van de zwakke concurrentiepositie van Europese landen die nu geconfronteerd worden met hoge energieprijzen. De overheid doet er dan nog een schepje bovenop door de belastingen op gas te verhogen. In de Industrie is het nu inmiddels al 2 voor 12 en worden sommige bedrijfsonderdelen met name in de chemische industrie stilgelegd omdat het niet meer rendabel is. En wat doet onze regering? Niets.
"En de winnaars zijn: De Verenigde Staten en China. Vooral de VS heeft altijd geprobeerd Rusland te isoleren door Europa wijs te maken dat te veel afhankelijkheid van Russische energiebronnen Europa in de problemen kan komen. "
En dat is precies wat er gebeurde.
"Het omgekeerde is gebeurd"
Wat? Onze afhankelijkheid van Russisch gas heeft ons voordelen opgeleverd? Leg dat eens uit.
@Volrin
Je kunt het vergelijken met de gasbel in Slochteren. Je kunt het als een voordeel zien dat het zo uit de grond komt of je vind dat je er teveel afhankelijk van bent. De samenwerking met Rusland werd destijds beklonken met alle Europese leiders. En we hebben er voordeel van gehad. Vooral Duitsland vond deze samenwerking een uitgelezen kans om af te komen van het steenkolentijdperk. Waarom alles uiteindelijk anders is gelopen mag u zelf gaan uitzoeken.
Europa is de grote verliezer. Die zitten met economische krimp in inflatie. Rusland zou door de sancties de klos worden maar die noteren gewoon groei.
En nu ons zeker laten meeslepen door verdere gestoorde avonturen van de VS?
aanvulling:
En dat we nu ook nog worden gepusht door de Amerikanen (Als belangrijkste NAVO lid) dat we ons moeten voorbereiden op een oorlog met de Russen maakt duidelijk dat de vijand niet in Moskou zit maar in Washington.
@Leman
Uw reactie veranderd niks aan het feit dat onze afhankelijkheid van o.a. Russisch gas ons problemen geeft. Precies zoals voorspeld.
@Volrin: en nu zijn we afhankelijk van amarikaans gas. Er is dus maar één ding anders: van wie we afhankelijk zijn.
''Dit gaat voorbij aan een cruciaal element: de bereidheid van Europeanen om hun land te verdedigen.''
''Verdedigen'' willen toetsenbordhelden natuurlijk allemaal zoals steeds weer blijkt op de populistische media.
Maar hoe zit het met de bereidheid om daadwerkelijk ''voor de verdediging van eigen land'' (of een ander EU land) (of een niet EU land) te STERVEN?
Staan straks de agressieve supporters van de NAVO kernwapenmacht uitbreiding richting Russen dadelijk met hun kinderen vooraan in de ongetwijfeld bloedige strijd?
Of houden ze het liever bij de door hen gesteunde coup in Oekraïne 2014 en de gelijk daarop volgende burgeroorlog waarbij de democratie buitenspel is gezet en de etnische Russen in Oost-Oekraïne genadeloos werden aangevallen?
En nog steeds worden aangevallen door hun bereidwillige Azovtroepen.
Ik heb op "rapporteren" gedrukt want dit is helemaal het Russische narratief.
In zekere zin zijn ALLE Oekraïners etnische Russen, want zoveel verschil was er niet tussen die volkeren. Bijna de helft van de Oekraïners spreekt Russisch als moedertaal, inclusief Zelenski.
Maar wat de cynici ook zeggen, het is plezieriger om deel uit te maken van het westerse blok dan van het Russische.
"Staan straks de agressieve supporters van de NAVO kernwapenmacht uitbreiding richting Russen"
Wie zijn dat? Ik heb niemand, behalve niet al te bijstere mensen, horen oproepen tot het gebruik van kernwapens tegen Rusland.
"Of houden ze het liever bij de door hen gesteunde coup"
Dat u dit soort Russische en zo vaak ontkrachtte propaganda plaatst helpt uw argument geenszins.
''Maar wat de cynici ook zeggen, het is plezieriger om deel uit te maken van het westerse blok dan van het Russische.''
Het is maar wat je plezierig noemt.
Gelijk na de door het Westen gesteunde coup in 2014 is het huidige regime begonnen met bombarderen van Oost-Oekraïne en heeft sindsdien die praktijk (met hulp van het Westen) alleen maar steeds verder opgevoerd.
Het aantal doden, verwoestingen etc. is enorm.
Beter had Oekraïne natuurlijk neutraal kunnen blijven.
Fijn de gratis EU miljarden elk jaar weer opstrijken, profiteren van handel met de Russen, goedkoop gas etc.
Nobelprijswinnaar voor de vrede Obama c.s. had natuurlijk in het belang van de wereldvrede en Oekraïne zelf feestelijk moeten bedanken voor de eer van aansluiting bij zijn NAVO moeten afwimpelen en ook de coup in 2014 niet moeten steunen.
De nieuw te kiezen VS president maakt hopelijk snel een einde aan deze uit de hand gelopen burgeroorlog.
Veiligheid heeft een prijs!
Dus:
Wie veilig wil zijn stopt met gratis of goedkoop consumeren.
Wij allen betalen de prijs.
Dat is ook heel belangrijk maar weinig aan te doen. We zitten gevangen in onze verlangens en in belangen. Het systeem die dit alles aanwakkert. De reclame waar mee we overspoeld worden elke dag vanuit alle hoeken en gaten. Het is te groot geworden dus machtig.
"vrede te bevorderen .. afnemende invloed van het Westen"
".. begrip voor het feit dat ... hoewel ze voor dergelijke doelen pleiten, niet bereid zijn de wapens op te pakken"
Ons de oorlog insturen om 'de doelen' (oplossen concflicten) te bereiken ... Ga Toch Weg. Ga zelf sneuvelen.
Ikhelpjeniet: dat is dus de gebroken geweertje mentaliteit die europa de 2e wereldoorlog in heeft geholpen. Lijkt me niet handig dat nu weer te doen zoals het artikel beschrijft
Vrede is niet vanzelfsprekend. We kunnen nog zo goed ons best doen, om in NL de vrede te bewaren, maar wie verdedigt het eigen land, mocht er een oorlog naar NL komen? Verwacht je dan hulp uit andere landen, die voor jou willen sneuvelen?
ouwehabbit: le-zen. Er staat "autocratische leiders over de hele wereld ..". Dat dus over Israel (eh, "het midden oosten").
Wij hoeven geen denktank, ook niet uit Berlijn, die voor ons gaat bepalen dat wij een oorlog in moeten. Ga lekker zelf.
@migrant: Het gevaar komt van binnen uit. Volksmenners schuiven populisten naar voren die met een vals verhaal hun land te gronde richten, en daarbij godbeterhet massale steun krijgen van de bevolking, kijk maar naar de PVV.
[dat is dus de gebroken geweertje mentaliteit die europa de 2e wereldoorlog in heeft geholpen]
Nee dat is de reden dat we de koude oorlog overleeft hebben.
De vergelijking met de tweedewereldoorlog hoor maar dit lijkt meer op de eerste wereldoorlog waar men vrolijk ten strijde trok om van een koude kermis thuis te komen.
De oorlogsstokerij tegenwoordig is levensgevaarlijk voor de hele wereld, Europa in het bijzonder.
Van oorlogen komt nooit iets goeds, was u dat soms vergeten?
Altijd op de hoogte blijven van het laatste nieuws?
Meld je hieronder gratis aan voor Joop NL. Iedere donderdag een selectie opvallende nieuwsverhalen, opinies en cartoons in je mailbox.
Laat uitgerekend Duitsland me nu juist weerhouden van een mening hierover. Ik moet er niet aan denken dat ze zo dadelijk een leger naar Israel sturen om de Gazastrook plat te bombarderen.
Vanwege de schandalige houding t.o.v. Israel en de Palestijnen meen ik te mogen stellen dat Duitsers niets hebben met democratie, laat staan vrijheid, maar in de verste verte niet weten wat het betekent.