De wooncrisis begon niet aan de grens, maar in Den Haag

Terwijl de bevolking groeide en de woningnood opliep, hield Den Haag vast aan het idee dat “de markt het beter kon”.

Er wordt vaak geroepen dat statushouders de woningmarkt ontwrichten. Dat zij “alle sociale huurwoningen inpikken”. De cijfers vertellen iets totaal anders. Slechts zo’n 5 à 8 procent van de vrijkomende corporatiewoningen gaat naar statushouders. Meer dan negentig procent dus níét.

De echte crisis speelt al veel langer. Sinds 2013 werden woningcorporaties uitgeknepen: ze moesten miljarden afdragen via de verhuurderheffing, ingevoerd door het kabinet-Rutte II (VVD–PvdA). De maatregel moest de staatskas spekken, maar trok het fundament onder de volkshuisvesting vandaan. Corporaties verkochten tienduizenden betaalbare huurwoningen, schroefden nieuwbouw terug en zagen hun reserves verdampen.

Daarbovenop kwamen het stikstofbeleid, stijgende bouwkosten en logge procedures. Terwijl de bevolking groeide en de woningnood opliep, hield Den Haag vast aan het idee dat “de markt het beter kon”. Die koers werd ook in de kabinetten Rutte III en IV (VVD–CDA–D66–CU) voortgezet. Pas in 2023 werd de verhuurderheffing afgeschaft, tien jaar te laat.

En de arbeidsmigrant dan?

Arbeidsmigratie speelt wél een rol, maar op een ander niveau. De meeste arbeidsmigranten wonen niet in sociale huurwoningen, maar in tijdelijke en vaak erbarmelijke huisvesting, geregeld door uitzendbureaus. In sommige regio’s (zoals Westland, Noord-Brabant en Flevoland) leidt dat tot extra druk op de goedkope particuliere huurmarkt, omdat reguliere bewoners met hen concurreren om dezelfde kleine studio’s of kamers.

Die druk ontstaat niet door de migranten zelf, maar door het ontbreken van fatsoenlijk beleid voor arbeidsmigratie en huisvesting.

Nederland en het bedrijfsleven profiteren economisch van hun arbeid, maar weigert te investeren in fatsoenlijke woonruimte voor hen. Ook dat is een beleidskeuze vanuit Den Haag als neoliberaal kapitalistisch beleid. Zo simpel is het. 

Het gevolg is een structureel tekort van meer dan 400.000 woningen, vooral in het betaalbare segment. En toch blijven alle rechtse partijen liever wijzen naar migratie, alsof dat het hele probleem verklaart.

Maar de feiten zijn hard: de wooncrisis is geen migratiecrisis, maar een bouw- en beleidscrisis. Jarenlang is er te weinig gebouwd, te veel verkocht en te weinig visie getoond.

Wie eerlijk wil zijn, moet durven zeggen: niet de migrant, maar het beleid maakte wonen onbetaalbaar. 

Hier zie je het complete beeld: bovenin de illustratie dat slechts 7% van de sociale huurwoningen naar statushouders ging, en onderin dat de verkoop jarenlang hoger lag dan de nieuwbouw. Samen tonen ze helder dat de wooncrisis niet door migratie komt, maar door jaren van politiek en beleidsmatig verwaarlozen van volkshuisvesting.

NB: De woningbouw ging niet op slot, ze verschoof van publiek naar privaat. Waar de sociale voorraad kromp, bloeide de koopmarkt.