Joop

De praatjesmaker regeert

Opinie

•

02-09-2015

•

leestijd 3 minuten

•

69 keer bekeken

•

Waarom we vooral mannen met een grote mond in talkshows zien

Deze week is DWDD weer begonnen. Vorig jaar was 82% van de gasten man. Volgens de redacties van talkshows wíllen vrouwen vaak niet. Dat zou kunnen, maar waarom dan niet? Roos Vonk vermoedt dat veel vrouwen zich niet thuis voelen in een omgeving waar je het hoogste woord moet hebben en je verhaal in stellige oneliners moet vertellen. Trouwens, er zijn ook genoeg – wijze, bescheiden, genuanceerde – mánnen die daar niet van houden. Die zien we dus ook al niet. Waarom we vooral de praatjesmaker in talkshows zien.

Als student volgde ik een cursus toneel. Het eerste wat ik daar leerde was: als je een verhaal boeiend wilt maken, moet je zorgen dat er een conflict mogelijk is – tussen mensen met verschillende meningen of belangen, of binnen een persoon met verschillende drijfveren. Een potentieel conflict is de sleutel om een verhaal spannend te maken.

Aan deze les moet ik vaak denken als ik kijk naar alle stellige, gepolariseerde meningen in ons land – van zwarte piet tot terroristische aanslagen; tussen politieke partijen maar ook bínnen partijen, die steevast het nieuws halen met interne conflicten. Leven wij in een land waar we voortdurend ruziënd over straat rollebollen? Of is dat wat de media uitlichten omdat ze zo een spannend verhaal hebben?

Provocerend De vraag stellen is hem beantwoorden. Niet alleen houden de media van een relletje, ze houden ook van mensen met een stevige mening – die overmijdelijk weer een tegenmening oproept. Zulke mensen zijn niet moeilijk te vinden, want stellige, provocerende opinieleiders zijn makkelijker te porren voor een media-optreden dan twijfelaars. Mensen met een ruimer perspectief, die meer kanten van een zaak zien, geen pasklare antwoorden hebben, of de dingen eerst beter willen begrijpen, staan niet te popelen voor een talkshow waar je meteen je woordje klaar moet hebben, liefst als pakkende oneliner.

Dit zou ook best kunnen verklaren waarom vrouwen zo moeilijk in talkshows aan tafel komen. Die hebben immers vaak wat minder zelfvertrouwen en zijn voorzichtiger in hun uitspraken. Ze gebruiken vaker woorden zoals misschien, eigenlijk, een beetje. Schuif je aan in een talkshow, dan moet je er ook nog lol in hebben dat iemand anders je uitspraken vol aplomb van tafel veegt, om daar dan weer lekker tegenop te gaan boksen.

Meer zelfvertrouwen, meer foute voorspellingen De Amerikaanse psycholoog Tetlock* inventariseerde voorspellingen van experts (in allerlei domeinen, zoals economie, management, overheidsbeleid) over uiteenlopende aktuele onderwerpen in de VS tussen 1988 en 2003. Hij vergeleek al hun voorspellingen met wat er uiteindelijk gebeurde. De conclusies waren ontluisterend. Experts deden het in geen enkel domein beter dan leken, ook niet hun eigen expertise-gebied. Integendeel, ze deden het vaak slechter doordat ze extremer waren; ze reageerden eerder in termen van ‘onvermijdelijk’ en ‘uitgesloten’. Ze voorspelden vaker dat iets fout zou lopen, terwijl een realistische voorspelling meestal is dat iets blijft zoals het is.

Experts met een meer gematigde, genuanceerde stijl bleken betere voorspellers, maar uitgerekend zij waren minder beroemd en zaten minder vaak in talkshows. Naarmate experts vaker in de media waren en een hogere ‘Google count’ hadden, hadden ze meer zelfvertrouwen én zaten ze er vaker naast. ‘Het enige vooruitziende dat deze figuren hebben gedaan, is erop staan dat ze anoniem blijven als deelnemer aan dit onderzoek’, zei een commentator.

Praatjesmaker biedt houvast Binnen de driehoek expert–media–publiek komt de zelfverzekerde praatgraag altijd weer bovendrijven: experts met zelfvertrouwen zoeken vaker de media, en de media houden van gasten met stellige, ‘quotable’ statements. Het publiek vindt dat ook prettig: het heeft behoefte aan zekerheid en duidelijkheid. Mensen willen niet horen dat ergens allerlei kanten aan zitten, dat we niet alles weten en niet alles beheersen omdat ook toeval een grote rol speelt. Vooral niet als ze zelf al onzeker zijn, dan hebben ze behoefte aan houvast.

Als je daarbij bedenkt dat de ene stellige opinie de andere weer uitlokt, wordt duidelijk waarom we zoveel mensen over elkaar heen zien buitelen met hun standpunten. Iedereen blij – de media en het publiek – want zo hebben we én duidelijke standpunten én af en toe een lekker onderhoudende ruzie. Alleen jammer dat we niet beter gaan begrijpen wat er nou écht gebeurt in de wereld en waarom.

* Tetlock, P.E. (2005). Expert political judgment: How good is it? How can we know? Princeton: Princeton University Press

Het laatste boek van Roos Vonk is Collega’s en andere ongemakken

Volg Roos ook op Twitter, Facebook

cc-beeld: SP

Meer over:

opinie, media

Praat mee

onze spelregels.

Reacties (19)

Sorteren op:

123456zeven2 sep. 2015 - 15:24

Het is dan ook een "talk"-"show".

Jansen & Jansen2 sep. 2015 - 15:24

Zojuist nog in een talkshow een dame gezien die Michael Jackson en Beyonce schaarde onder de groten der aarde, dat verklaart natuurlijk waarom de dame in kwestie het cynisme van Martin Symek niet begreep, ze is beroepspraatjesmaker zonder inhoud.

BasVV2 sep. 2015 - 15:24

Dit zijn van die gelegenheids schows. Ze bellen mensen op te komen en even snel al weer af. Vrouwen willen eerst nog hun kapsel in orde maken en hun nagelijk. Dat hebben ze zelf gezegd. Maar wie wil er nou in die programma's zitten.

edgar22 sep. 2015 - 15:24

"Alleen jammer dat we niet beter gaan begrijpen wat er nou écht gebeurt in de wereld en waarom." Het gaat om de kijkcijfers. Wanneer informatie of nieuwswaarde het uitgangspunt zou zijn dan zou het gros van de kijkers afhaken want dan is het saai. Het moet tegenwoordig 'catchy' zijn. Verdieping kost tijd.

Armagaddon2 sep. 2015 - 15:24

>>> Tja.....praatjesmakers, roeptoeters, holle vaten, volksmenners zijn een volksstam apart, die men met een zekere mate met gepaste kritische geamuseerdheid kan aanhoren en daaruit de lering moet trekken dat het in wezen slechts een one-man show op basis is van eenzijdige tunnelvisie..waarbij het objectieve evenwicht, inzicht en visie als eerste ten prooi valt.

EricWakker2 sep. 2015 - 15:24

Tja, en wat nu? Een verplicht vrouwen quotum in leuter programma's? Met uitzondering van de VPRO is er geen tijd voor 'misschien' bij de omroepen.

omaoeverloos2 sep. 2015 - 15:24

Kijken naar pratende mensen, tja, ook een tijdverdrijf.

janwijn2 sep. 2015 - 15:24

Ik kijk meestal wie de gasten zijn: wanneer praatjesmaker Pechthold of de een of andere PVV-adept aanschuift kijk ik niet. Ook die zelfingenomen tetteraar van ‘Hoe heurt het’ is voor mij het zapmoment: ik kan niet aanzien dat hij samen met Pauw verstrikt raakt in zijn bretels. Mart Smeets die via de U-bocht truc DWDD zijn pensioen ontloopt dwingt mij de TV niet voor 20.00 aan te zetten.

awsteeg2 sep. 2015 - 15:24

http://www.awsteeg.nl

[verwijderd]2 sep. 2015 - 15:24

--- Dit bericht is verwijderd —

3 Reacties

SocialDarwinistisch2 sep. 2015 - 15:24

Heb hier een schotel op het dak staan en kijk regelmatig naar die US talkshows. Wordt er altijd héél onrustig van.....

0 Rapporteren

TomPoes22 sep. 2015 - 15:24

Erwin is natuurlijk een fan van Ann Coulter - http://tinyurl.com/pajoslz

0 Rapporteren

Minoes22 sep. 2015 - 15:24

Maar als je niet begrijpt wat er achter die meningen schuilgaat het hoe en waarom dan heb je er helemaal niets aan. Tegenspraak is m.i. niet hetzelfde als wat jij hier propageert en zonder onafhankelijke onderzoeksjournalistiek is alles zinloos.

0 Rapporteren

JoopSchouten20142 sep. 2015 - 15:24

Suggestieve fotokeuze. Roemer is geen schreeuwlelijk. Wilders wel.

1 Reactie

boosje2 sep. 2015 - 15:24

En daarmee wordt het punt dat Roos Vonk maakt heel subtiel onderstreept: omdat Roemer geen schreeuwlelijk is wordt zijn boodschap slecht gehoord en snel vergeten. Dat is jammer, want in heel veel gevallen heeft hij de beste boodschap. Hebben we bij de SP een "schreeuwlelijk naast Roemer" nodig?

0 Rapporteren

Paulpeters2 sep. 2015 - 15:24

Kijk eens naar 'Anne Will' of 'Menschen bei Maischberger'. Twee goede interviewprogramma's, met een diepgang die we bij de NPO vrijwel nooit zien. En allebei met een Moderatorin (dus een vrouw)! In Duitsland kan het gewoon.

1 Reactie

Minoes22 sep. 2015 - 15:24

Klopt kijk ik ook vaak naar door gebrek aan een dergelijk programma in Nederland waar programmaleiders zich vaak gedragen als de grootste experts. Of zoals wat mij bij DWDD zo ging tegenstaan; het elkaar continue een veer in de reet steken. Vreselijk vind ik dat. Alles en iedereen is vooral en bij voorbaat geweldig. Een uitzondering wil ik maken en dat is boeken en het filosofisch kwintet. Soms is volgens mij tegenspraak nodig om juist meerdere kanten van een zaak te belichten. Maar niet van die haantjes van tegenwoordig die ieder los van elkaar hun eigen verhaal blijven herhalen zonder op de ander in te gaan. Luisteren is ook een vak. Ik mis dat tegenwoordig toch ook. Buitenhof is niet meer wat het geweest is wat dat betreft evenals Nieuwsuur dat niets meer gemeen heeft met het oude Nova. Alles moet snel zijn maar wordt daardoor ook vaak vluchtig. Helaas heb ik nog maar een BBC zender en moet ik programma's missen zoals World Economic Forum ( weet dus niet of dat nog bestaat) en BBC World. Twijfel is noodzaak, stelligheid de dood in de pot. Toch ontkomen we er eerlijk gezegd ook zelf vaak niet aan.

0 Rapporteren

De redactie van Joop zijn een stel hypocrieten2 sep. 2015 - 15:24

The biggest problem with this world is that the stupid are cocksure and the intelligent always full of doubt.

1 Reactie

Armagaddon2 sep. 2015 - 15:24

>>> Yeah...that's the truth....nothing but the confronting realistic damned truth...that's why stupids never will be good scientists...

0 Rapporteren