Boze boeren graven eigen graf

Vandaag las ik drie berichten die betrekking hebben op de toekomst van de agrarische sector. Het eerste ging over reacties uit de sector naar aanleiding van een advertentie van een aantal actieve organisaties. Zij vragen om een gesprek met de sector om wat in te leveren ten behoeve van de aanpak van milieu en energieproblemen. Dit leidde tot een woedende reactie van Farmers Defence Force die dreigde met de inzet van tractoren om op te stomen naar de ondertekenaars van de genoemde advertentie.

Het tweede bericht, uit de internationale pers ging over kweekvlees. De teneur was dat wetenschappers de kritiek uit de sector op kweekvlees begrijpen, maar dat ze niettemin vinden dat de overheid actief moet investeren in de cellulaire landbouw. Een kipnugget uit een kweekreactor zou een grote stap zijn om de milieubelasting te reduceren.

Een derde bericht betrof een opiniestuk in de Volkskrant over het dilemma van de keuze tussen intensieve en duurzame landbouw. Het laatste is beter voor het milieu maar leidt tot minder opbrengst waardoor er onvoldoende wordt geoogst om alle monden te voeden. De intensieve landbouw heeft een hoger rendement, maar geeft veel meer milieuproblemen.

Het blijkt dat er mogelijkheden zijn voor een andere en minder belastende manier van voedselproductie. Maar in de agrarische sector gaat het net als in andere sectoren zo dat we het er over eens kunnen worden wat we niet willen, maar dat een stap naar elkaar toe zetten om een aanvaardbare oplossing te vinden heel lastig is. Blijkbaar zijn we erg goed in het vinden en uitvergroten van tegenstellingen, het scheppen van vijandbeelden en onze hakken in het zand zetten, maar we hebben niet veel op met het gezamenlijk zoeken naar oplossingen van problemen.

Al vanaf de debacles rondom varkenspest, BSE, of vogelgriep wordt gezocht naar manieren om de landbouwsector om te vormen. Zo heeft de commissie Van Doorn in 2011 een voorstel gedaan voor de transitie van de veehouderij. Minister Schouten heeft geld vrijgemaakt voor de regeling beëindiging veehouderij. Maar door hevige protesten uit de verdeelde sector is er tot nu toe weinig van de grond gekomen. Er zijn vele miljarden subsidies naar de veehouderij gevloeid, en er is nog steeds geen overkoepelend plan om in het Nederland van nu een gezond evenwicht te bereiken in de agrarische sector. Intussen zijn goedwillende boeren de grote verliezers. De machtige spelers in de sector gaan verder op het pad van schaalvergroting en intensivering, en vervreemden zich daarmee van de rest.

Ik wil daarom de sector, en in het bijzonder groepen zoals Farmers Defence Force oproepen om goed na te denken over wensbeelden die passen bij de ontwikkelingen en die haalbaar zijn in het Nederland van nu en van de toekomst. Als doorgaan op de huidige weg de boodschap is dan zal dat onherroepelijk leiden tot meer tegenreactie, en uiteindelijk zal de sector haar eigen graf graven.