Column: zijn we beslissingsmoe?

Onze hersenen kunnen het niet meer aan: we zijn beslissingsmoe. In vroegere tijden was er een simpeler antwoord op de vraag: wat zullen we gaan kijken? Je had immers maar een paar televisiezenders. Maar tegenwoordig verdrinken we in de oneindige keuzemogelijkheden. Ik heb er ook last van: dat je oneindig zit te zoeken in catalogi van streamingdiensten in de hoop te stuiten op een titel die je intrigeert, én die je nog niet hebt gezien. Frustrerend! Maar Netflix heeft er iets op gevonden, schreef journalist Josef Adalian vorige week bij het cultuurplatform Vulture: een optie die voor jou kiest wat je gaat kijken.

Lineaire televisie is back baby! Of niet? Het nieuwe concept heet in ieder geval Play Something en riekt naar oude wijn in nieuwe zakken. Maar dan gebaseerd op algoritmes en door mensen – andere kijkers – uitgekiende smaakpatronen. In Adalians artikel komen medewerkers van Netflix aan het woord die uiteenzetten hoe complex de nieuwe functie – die al door een select groepje abonnees werd getest – wel niet is. Ik ben sceptisch. Alleen al omdat er in mijn vriendenkring vaak wordt gegrapt over de aanbevelingen die je van de streamingdienst regelmatig krijgt – die komen vaak niet overeen met je werkelijke voorkeur.

Keer op keer blijkt dat er over smaak niet valt te twisten. Dat je smaak niet kan kadreren. Smaak is onnavolgbaar. Smaak is moeilijk te vatten, te kwantificeren. In mijn werk probeer ik voor het voetlicht te brengen waarom ik iets – een televisieserie, een film – leuk vind en goed vind. Maar soms is dat gewoon niet uit te leggen, dat euforische gevoel. Soms vind je iets gewoon fijn, ontroerend of juist vervelend. Kan toch? Het is juist die menselijke grilligheid waar streamingdiensten niettemin mee zitten. Want als ik uiteindelijk in al die catalogi niets vind, dan stop ik een dvd in mijn dvd-speler.

Gaat dat veranderen als Play Something automatisch een titel voor me kiest? Geen idee. Wel grappig is dat in het artikel op Vulture een Netflix-medewerker omschrijft dat ‘het internet ons controle’ heeft gegeven. Willen we die controle eigenlijk weer teruggeven? Smachten we naar een soort Marie Kondo die onze televisievoorkeuren ordent en de krenten uit de pap vist? Zodat wij het niet hoeven te doen? Zou kunnen. Maar het is wel een opzienbarende ontwikkeling. Ómdat lineaire televisie al jaren kijkers verliest. Ómdat er telkens in onderzoeken wordt gesteld dat jongere kijkers niet iets willen zien op een vast tijdstip.

Wat dat betreft kloppen de bevindingen van Netflix als een bus: we zijn beslissingsmoe. We zijn zo beslissingsmoe dat we niet eens zeker lijken te weten of we weer op de ouderwetse manier televisie willen kijken. Ouderwets, maar dan wel persoonlijk op je afgestemd. Zou wel grappig zijn dat al dat gezwets over algoritmes en smaakpatronen quatsch blijkt en we allemaal naar dezelfde show zitten te kijken. Dat lijkt evenwel niet snel te gebeuren in een wereld waarin we ons, ook in onze smaak, graag van de ander willen onderscheiden. Dan maar weer de catalogus in en hopen dat je door de bomen het bos eindelijk kan zien liggen?