Alternate Endings: Six New Ways to Die in America: bijzonder intiem en soms wat bizar

Foto credits: HBO

De Verenigde Staten, het land van extremen. Zo ook in de uitvaartsector. In de documentaire Alternate Endings: Six New Ways to Die in America nemen makers Matthew O’Neill en Perri Peltz de kijker mee in de veranderende uitvaartsector en de manieren waarop mensen het proces van doodgaan en alles daaromheen zien. Steeds vaker willen mensen geen traditionele uitvaart, maar een die bij hen past.

‘De dood komt zo snel. Je denkt er niet echt aan, totdat het er is. En dan val je in traditie en bel je een uitvaartcentrum. Deze routine is veilig en de norm, maar je mag ook iets bijzonders en speciaals doen. De dood hoeft niet eng te zijn’.

De babyboomgeneratie wil het taboe van de dood doorbreken en deze documentaire laat zien hoe. Autonomie lijkt hierbij het sleutelwoord: deel uitmaken van het overlijdensproces, er zeker van zijn dat de uitvaartdienst gaat zoals de overledene dit voor ogen had, en inspraak hebben op hoe je wordt herinnerd. Op de uitvaartbeurs waar de documentaire begint is te zien dat je een hologram van jezelf kunt laten maken, nabestaanden via een QR-code je digitale voetafdruk kunnen inzien, je aarde uit Ierland over je kist kan laten gooien, as in kunst kunt laten verwerken, en er bestaat een heuse drive-through waar de overledene opgebaard achter glas in een soort etalage ligt en nabestaanden – zoals bij een fastfoodrestaurant – afscheid kunnen nemen vanuit hun auto (natuurlijk kun je ook uitstappen).

Aan de hand van zes portretten van families van overledenen en bijna-overledenen krijgt de kijker nieuwe manieren van uitvaarten te zien. Zo is er een dochter die samen met haar familie besluit om de as van haar vader te laten plaatsen in een herdenkingsrif in de Golf van Mexico. De meneer van deze dienst vertelt dat het object waar haar vaders as in is verwerkt wel 500 jaar mee kan en dat de herdenkingsrif meehelpt aan het compenseren van het verlies aan koraal in de oceaan. Ook is er een familie waarbij een deel van diens dierbare de ruimte in wordt geschoten, met nog 45 andere overledenen.

Bijzonder intiem zijn de drie personen die worden gevolgd in het afscheid nemen van hun dierbaren en de voorbereidingen die zij treffen voor hun dood en uitvaart. Deze voelen als kijker aan alsof je een voyeur bent, een getuige van een privé-gebeurtenis – de subjecten zijn niet zoals bij bijvoorbeeld Over Mijn Lijk langdurig gevolgd.

Een paar van de alternatieve manieren van een uitvaart lijken wat bizar, extreem of zelfs morbide, maar de documentairemakers slagen erin om deze op een respectvolle manier in beeld te brengen, zonder dat zij de personen die hiervoor kiezen belachelijk maken.