‘Iedereen vindt wat van hem, maar weinigen weten echt iets van hem.’ Wie is Memphis?

Olympique Lyonnais – Stade Rennais, 15 december 2019. Het was een passeerbeweging zoals hij die duizenden keren gemaakt had. Bal erlangs, verdediger ontwijken, landen op het linkerbeen. Alleen, deze keer ging het mis. Memphis Depay (27), een man ogenschijnlijk van graniet, kwam verkeerd terecht en scheurde zijn voorste kruisband. Zijn seizoen bij Lyon was voorbij, het EK in gevaar.

Korte tijd na het noodlottige moment ging de telefoon van documentairemaker Jessica Villerius. Het was Memphis.

Een dag later zou hij onder het mes gaan in Rome. Of Villerius interesse had in het maken van een film over zijn revalidatie, zo luidde de vraag. In 2014 had ze hem benaderd voor een portret. ‘Ik had hem zien spelen op het WK en was meteen geïntrigeerd door zijn unieke persoonlijkheid,’ zegt Villerius. ‘Ik voelde dat dit een jongen met een verhaal was.’

Depay, net doorgebroken bij PSV en invaller bij het Nederlands elftal, vond het te vroeg. Later, misschien.

Comeback
De documentaire die Villerius uiteindelijk maakte, werd het verhaal van zijn comeback, maar bovenal een zoektocht naar de kern van de persoonlijkheid Memphis, de man achter de Instagramversie die de buitenwereld denkt te kennen. Complex als een schilderij met verschillende, afwijkende panelen. Ja, de bekende glamour hoort erbij, ontdekte Villerius in de negen maanden waarin ze de voetbalster volgde. Depay houdt van mooie dingen – wanneer Villerius hem ernaar vraagt, raakt hij licht geïrriteerd: ‘Focus je niet op die spullen…’ – maar laat zich er niet door definiëren.

‘Iedereen vindt wat van hem, maar weinigen weten echt iets van hem,’ zegt Villerius. ‘Ook omdat hij zo gesloten is. Ik zag daarin een geweldige uitdaging.’

Ziekenhuisbed
Bij het maken van haar documentaire kreeg ze vrij spel. In Rome filmde haar collega Robin Anaia Amorin hoe Depay zich voorbereidt op zijn knieoperatie (Villerius werkte op dat moment aan haar documentaire De kinderen van Ruinerwold, red.), samen met een van zijn beste vrienden die op dat moment dezelfde procedure ondergaat. Na de operatie legt Depay hem vanuit zijn ziekenhuisbed telefonisch uit hoe een druk op een blauw knopje een scheut morfine oplevert.

Jeugd
Depay werd gevormd door dramatische gebeurtenissen uit zijn jeugd, schetst onder meer zijn moeder in de documentaire. Zijn vader verliet het gezin, zijn broer belandde in een tbs-kliniek na een gewapende overval en wilde lange tijd geen contact. In de documentaire is te zien hoe Depay hem bezoekt in Groningen.

De trappen op zijn ziel schaadden het vertrouwen in buitenstaanders. De voetballer wierp een schild op. Villerius heeft niet de illusie dat ze het in een halfjaar in zijn nabijheid heeft geslecht.

Inner circle
‘Dat kunnen alleen mensen uit zijn inner circle zeggen.’ Zijn broeders, zoals Depay zijn vrienden uit de buitencategorie noemt, hebben exclusieve toegang tot zijn psyche. Ze betekenen veel voor hem, vertelt hij in de zon van Dubai, zijn bloes geopend, een groot, blinkend kruis rustend op zijn borst.

Kritiek
Veelvuldig is hij het mikpunt van kritiek, meestal afkomstig van mensen van een andere generatie, of uit een andere cultuur. Ze begrijpen hem niet. Depay draagt hoeden en sieraden, beweegt zich in een wereld van mooie auto’s, dure jachten, champagne en helikopters. (‘Ik ga naar de verjaardag van dingetje…’ zegt hij in de documentaire. ‘Neymar.’) Depay draagt designerkleding en maakt rapmuziek, met bijbehorende video’s naar Amerikaans voorbeeld.

Rolmodel
‘Ik vind het ook een beetje Nederlands om daar op af te geven,’ zegt Villerius. ‘Sommige dingen doet hij misschien niet zo handig, en ik begrijp dat hij kritiek krijgt, maar ik vind het vaak zo makkelijk. Ik heb vooral iemand meegemaakt die alles voor zijn vrienden over heeft, die echt om hen geeft en moeite doet. Iemand met een ongelofelijk talent en militaire discipline, die slecht tegen onrecht en oneerlijkheid kan en zijn nek durft uit te steken, zoals bij het Black Lives Matter-protest van vorig jaar. Hij is zich heel bewust van zijn positie als rolmodel.’

Het materiële
Depay zelf verklaart zijn voorliefde voor het materiële als een uiting van black culture, zoals hij het noemt. ‘Laten zien dat je het gemaakt hebt.’

In zijn Rolls-Royce, op weg naar zijn broer in Groningen, rapt hij in freestyle over zijn critici, die hem naar eigen zeggen niet kunnen raken. Juichen met de ogen gesloten en vingers in de oren, werd zijn handelsmerk, en later ook het logo van zijn merk en kledinglijn. Doof en blind voor de kritiek, wil hij ermee zeggen.

Gefocust 
In een scène waarin hij zich kaalscheert voordat hij onder het mes gaat, zegt hij: ‘Mensen zullen dit wel weer dramatisch vinden.’

De buitenwereld lijkt hem bezig te houden, ook al zegt hij van niet. ‘Ik denk dat hij op veel momenten echt geen boodschap heeft aan wat mensen van hem denken,’ zegt Villerius. ‘Hij is enorm gefocust op zijn doelen, heeft nul twijfels over wat hij op sportief gebied kan en maakt dat ook steeds waar, maar ik denk wel dat hij het jammer vindt dat mensen zo makkelijk oordelen over wat hij buiten het voetbal doet.’

Zelfvertrouwen 
Villerius bezocht voor haar documentaire het pleintje in Moordrecht waar Depay in zijn jeugd voetbalde, waar zijn oma in de buurt woonde en een buurman de bal van hem en zijn vriendjes lek prikte.

Zijn moeder vertelt hoe ze vroeger door vreemden werd gevraagd waarom haar zoon altijd zo boos keek. Al vroeg had men een mening over hem. Agressief, zeiden ze. Arrogant. Zijn zelfvertrouwen tastte het nooit aan. Depay wist op jonge leeftijd al dat dat hij het ging maken als voetballer. Haar zoon was een sterk karakter, schetst zijn moeder, een jongen met een bepaalde ijdelheid. ‘Memphis vond zichzelf altijd al bijzonder.’

Hoe goed ken jij Memphis Depay? Test het hier! We verloten 10x een gesigneerd voetbalshirt en 1x een gesigneerde voetbal. Dus, waar wacht je nog op...