Wanneer leef je onder de armoedegrens?

Laatst gewijzigd: 15-12-2025

In 2023 leefden 540.000 Nederlanders onder de armoedegrens, volgens het Centraal Planbureau (CPB). Wanneer leef je hieronder?

‘Als je niet genoeg geld meer hebt om eten, drinken, kleding en sport en spel voor je kinderen te kopen, dan geeft je dat een machteloos gevoel. Dat je er niet toe doet’, vertelt armoede- en schuldenexpert Stella de Swart in Vroeg!. ‘Ik kende armoede helemaal niet, totdat ik er zelf in terechtkwam en de bijstandsuitkering moest aanvragen.’

Als het gaat over armoede in ons land, wordt vaak uitgegaan van de armoedegrens. Deze wordt jaarlijks vastgesteld door het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). De armoedegrens hangt af van hoeveel volwassenen en kinderen er in een huishouden wonen en hoe oud de kinderen zijn. In 2023 lag de armoedegrens voor iemand die alleen woont op 1510 euro netto per maand. Voor een gezin met twee kinderen tot dertien jaar was dit gemiddeld 2535 euro. Gezinnen met twee puberkinderen hadden een grens van 2910 euro bij tweeoudergezinnen en 2500 euro bij een eenoudergezin.

De manier waarop de armoedegrens wordt vastgesteld, is veranderd in 2024. Bij deze nieuwe armoedegrens wordt er naar de individuele vaste woonlasten (zoals huur, gas, water en licht) van een huishouden gekeken. Het gaat erom hoeveel geld er overblijft nadat de vaste lasten zijn betaald. Als dat bedrag te laag is om andere basisbehoeften (zoals eten, drinken en kleding) te betalen, wordt het huishouden als arm beschouwd. Ook spaargeld speelt een rol: een huishouden wordt niet als arm gezien als het twaalf maanden van het spaargeld kan leven.

Naast de groep huishoudens die onder de officiële armoedegrens valt, is er nog een veel grotere groep die er nét boven zit, schrijft Kassa. In 2023 hadden bijna 1,2 miljoen mensen een inkomen tot 25 procent boven de armoedegrens. Meer dan de helft van deze groep bevond zich zelfs binnen 15 procent boven de grens. ‘Ook zij zitten diep in de problemen’, zegt politicoloog Tim ’S Jongers. ‘Ze hebben misschien twee tientjes extra in de maand, en leven daardoor officieel niet in armoede, maar ze komen aan het einde van de maand ook gewoon geld tekort.’

Je komt in aanmerking voor een bijstandsuitkering als je niet genoeg inkomen of eigen vermogen hebt om essentiële zaken, zoals wonen, verwarming, kleding en voeding, te betalen, aldus de Rijksoverheid. In 2025 is het maximale vermogen voor een gezin of alleenstaande ouder 15.540 euro en voor een alleenstaande is dat de helft: 7.770 euro. Huishoudens die meer spaargeld hebben, komen boven de vermogensgrens uit en hebben dus geen recht op bijstand. Eind juni 2025 ontvingen 410.000 mensen een bijstandsuitkering.

Hoeveel bijstand je vervolgens krijgt, hangt weer af van het sociaal minimum dat op jou van toepassing is. Dit wordt ook wel de bijstandsnorm genoemd. En die hangt af van je werk, wat je leeftijd is en of je getrouwd bent of niet.

In 2025 bedraagt de bijstandsnorm voor gehuwden en samenwonenden 1858,01 euro per maand. Voor alleenstaanden en alleenstaande ouders is dit 1300,61 euro per maand. De hoogte van de bijstandsuitkering is gekoppeld aan het wettelijk minimumloon. Dat betekent dat de uitkering automatisch wordt aangepast wanneer het minimumloon verandert.

Ook mensen mét werk blijken niet meer rond te kunnen komen: ruim 170.000 huishoudens in totaal, onderzocht Kassa met #ikredhetnietmeer. Deze ‘werkende armen’ hebben een inkomen dat net boven het bestaansminimum ligt, waardoor ze niet in aanmerking komen voor de energie- of zorgtoeslag of het recht op kwijtschelding van gemeentelijke belastingen en bonussen.

Zij kunnen ‘ook niet naar de voedselbank, want je zit nét boven de inkomensgrens’, vult Marga Hubers in Kassa aan. Ze werkt ongeveer 36 uur per week als chauffeur voor mensen die speciaal vervoer nodig hebben, waarvan ze er 32 krijgt uitbetaald door haar werkgever ‘in verband met zogenaamd stilstaan’. Ze staat met de ‘rug tegen de muur, je kunt geen kant op’, aldus Hubers.

‘Het is van de zotte dat in een rijk land als Nederland, waar de bedrijfswinsten hoog zijn, zoveel mensen in armoede leven’, vertelt Zakaria Boufangacha, vicevoorzitter van de vakbond FNV, in De Nieuws BV. De vakbond vindt dat iedere Nederlander een leefbaar inkomen verdient en het minimumloon omhoog moet, onder meer vanwege de inflatie. ‘Iedereen heeft het recht om te leven in plaats van te overleven. Werkgevers en de politiek doen daar echter veel te weinig voor.’