Waarom worden Groningers in het aardbevingsgebied nog steeds niet serieus genomen?

De beloftes over aardbevingsschade zijn in Groningen niet veel waard – zó sloom verloopt de afhandeling. En dan wordt ook nog maar een fractie van de schade vergoed. Het eindeloze wachten eist zijn tol bij de getroffen bewoners van het aardbevingsgebied. Waarom worden zij niet serieus genomen door politiek Den Haag?

Tijd voor een beetje 'Gas op die lolly!'. Teken de petitie via de link onderaan deze pagina.

De maat is vol voor de Groningse Dhani Hoekstra. Door de vele aardbevingen raakte zijn huis enorm beschadigd. Door de constante zorgen kreeg hij psychische problemen waardoor hij moest stoppen met werken. Ook zijn vrouw raakte haar baan kwijt en de geldproblemen stapelden zich op. Ze werden gedwongen hun huis te koop te zetten, maar wie wil er nou een huis kopen in het bevingsgebied? Niemand. Het huis is onverkoopbaar en Dhani is radeloos. Daarom neemt hij afgelopen week het besluit dat het genoeg is geweest: hij komt in actie. Een hongerstaking. Hij gaat pas weer eten als de aardbevingsellende is opgelost. Ondertussen heeft Dhani al een week niet gegeten.


De commissaris van de Koning in Groningen René Paas zegt het ook, over de aardbevingsschade in Groningen. ‘Er zijn steeds afspraken gemaakt, maar de uitvoering verloopt ongelofelijk sloom. Dat zit soms in goedbedoelde democratie, maar het zat ook in tegenwerking en “dat zal zo’n vaart niet lopen”, ergens in de aanloop’, zegt hij in Buitenhof. Het is ook een kwestie van geld, natuurlijk is het ook een kwestie van geld. ‘Het zit ook in de zorg dat er misschien belastinggeld verkeerd zou worden uitgegeven en dat kan ik wel begrijpen. Maar daardoor is het allemaal véél te krap. En veel te sloom.’

En juist dat eindeloze wachten doet vele Groningers de das om. Het verhaal van Dhani en zijn vrouw laat zien wat de bevingen in Groningen op persoonlijk niveau voor gevolgen hebben. ‘Wij zitten sinds 2012 in deze ellende. (…) Wij zitten al geruime tijd thuis. Ik een half jaar, mijn vrouw al een jaar.’ Beiden zijn niet meer in staat om te werken, door de vele zorgen die ze dagelijks met zich meedragen. De angst dat hun huis instort, maar ook de bijkomende financiële problemen werden het stel te veel. ‘Op het moment dat je thuis komt te zitten kom je heel snel in de financiële problemen. Maar de psychische problemen zijn eigenlijk nog veel erger: elke dag onder druk staan.’ Dhani zou graag een week voorbij laten gaan waarin hij niet hoeft te denken aan de aardbevingsellende. Maar dat gaat simpelweg niet. ‘Je wordt dagelijks gebeld door instanties.’ Het beheerst hem volledig. Dhani, zijn vrouw en zelfs zijn dochter lopen al geruime tijd bij een psycholoog om een manier te vinden om met de situatie om te gaan. Ze krijgen zelfs medicatie om de psychische problematiek zoveel mogelijk te beperken. ‘Maar dat is natuurlijk geen gezonde situatie.’

'Het is natuurlijk niet normaal om in hongerstaking te gaan, maar het verhaal erachter is heel herkenbaar', aldus hoogleraar sociale psychologie Tom Postmus. 'Dat komt heel veel voor helaas. Er zijn heel veel mensen die klem zitten. (...) Mensen zijn radeloos.' Hij deed onderzoek onder 17.000 Groningers in het aardbevingsgebied. 'Wij zien dat mensen die meervoudige schade aan hun huis hebben, mensen zoals Dhani, daar op een gegeven moment veel hinder van ondervinden. De helft voelt zich er uiteindelijk ook angstig door. En dat is niet alleen omdat het huis in zou kunnen storten, maar vooral ook omdat het zoveel onzekerheid met zich meebrengt. Het leven van die mensen zit soms helemaal vast.'

Omdat ze niet meer in staat zijn te werken is het moeilijk om de hypotheek te betalen. Daarom moeten ze noodgedwongen het huis te koop zetten. Maar wie wil er nou een huis, vol scheuren, in een aardbevingsgebied kopen. ‘Dat zal dan tegen de grondprijs zijn, en dat is zonde.’ Een echte oplossing lijkt er vooralsnog niet te zijn. ‘Wij zijn de groep die volledig tussen wal en schip valt.’ Ze krijgen namelijk geen prioriteit omdat het huis, in Ten Post, te ver van het epicentrum verwijderd is. Om die reden werd hen een vergoeding van vijftienduizend euro aangeboden. En dat terwijl de schade tegen de honderdvijftigduizend euro loopt.


Dhani noemt zijn hongerstaking een noodgreep. ‘Als het niet nodig was had ik het niet gedaan.’ Het is namelijk nogal wat, je lichamelijke gesteldheid in de waagschaal stellen, terwijl de psychische problemen zich opstapelen. Toch ziet hij er voorafgaand niet tegen op. Hij is namelijk wel wat gewend. ‘Ik wil het niet onderschatten, maar ik denk dat deze hongerstaking minder heftig is dan al die jaren dat wij al wachten en alle bijkomende onzekerheid.’ En Dhani is niet de eerste die overgaat op deze noodgreep. Twee Groningers gingen hem voor. Beiden zonder succes. Ze hebben hun actie op den duur moeten staken. Met weinig resultaat. Voor enkele individuele zaken werd een oplossing gevonden. Maar dat is nou juist wat Dhani niet wil. Hij wil een oplossing voor alle getroffen Groningers.

Nu zit Dhani al een week demonstratief naast het ‘te koop-bord’ in de voortuin van zijn beschadigde huis. Er is veel aandacht voor zijn actie. ‘Inmiddels heeft mijn actie Den Haag bereikt. Maar ik heb nog geen belletje gehad van Den Haag.’ Een aantal Kamerleden hebben wel contact opgenomen met Dhani. Maar de mensen waar het echt om gaat, de mensen die aan de knoppen draaien, die hebben nog niks van zich laten horen. Wel kreeg Dhani indirect, via Hart van Nederland, reactie van minister Wiebes. ‘Die zegt dat de afwikkeling van de schade in Groningen heel goed gaat, maar dat er zaken zijn die tussen wal en schip vallen. Hij benoemde mijn hongerstaking ook even. Ook tijdens het Kamerdebat. Maar: eerst zien dan geloven.’ Zolang het medisch goed blijft gaan, blijft hij doorgaan met zijn actie. ‘Als mijn huisarts of mijn vrouw zegt dat ik moet stoppen, dan kap ik ermee.’


Dhani benadrukt dat hij met zijn actie de situatie van alle getroffen Groningers wil verbeteren, daarom is zijn actie nu te volgen via ‘Steun Dhani’ op Facebook. ‘Dat gaat niet over mij, maar dat is om de situatie van andere Groningers in kaart te brengen. Die kunnen daar hun schrijnende verhalen kwijt. Dan kunnen we daar iets mee gaan doen.’

Postmus noemt de reactie van de politiek op de wanhoopsactie van Dhani onverstandig. 'Dhani vraagt aandacht voor wat er in Groningen nog steeds gebeurd. En je merkt dat er in de politiek wordt gezegd: 'we hebben een oplossing en daar wordt hard aan gewerkt.' Maar daardoor merk je dat de psychische druk bij deze groep juist alleen maar toeneemt, want die denken: we worden hier vergeten en het gaat nog steeds niet beter.' Volgens Postmus zou het beter zijn als de politiek in dit geval aangeeft dat ze weten dat er nog steeds heel veel mensen in de knel zitten en dat ze daarvoor hard aan het werk zijn om de situatie te verbeteren. 'Door er geen aandacht aan te besteden, en het dood te zwijgen, rommelt het maar door.'

Daarom moet de aardbevingsproblematiek nú bovenaan de agenda van de Tweede Kamer komen, vindt het team van Jan-Willem Start Op!. "Dit kan zo niet langer", besloot Roodbeen in de uitzending. Daarom start hij de petitie 'Gas op die lolly!'. In de petitie pleiten de dj's voor een snellere en menselijkere aanpak. Bij deze noodsituatie hoort volgens hen een (nood-)wet. Bij 40.000 ondertekeningen willen de dj's de petitie overhandigen aan de Tweede Kamer. De petitie steunen? Dat kan hier: https://gasopdielolly.petities.nl/