BOOS: Hoe stalking door een ex-partner je leven kan verwoesten

Eén op de vijf vrouwen in Nederland krijgt te maken met stalking – vaak door een (ex-)partner. Waarom gebeurt dit? En wat is de impact op slachtoffers? BOOS zoekt het uit.

Gendergerelateerd geweld is geweld dat samenhangt met gender. Dat kan fysiek zijn, maar ook psychisch. Stalking is een van die vormen en kan een belangrijke waarschuwing zijn voor ernstiger geweld, zoals femicide.

In juridische termen heet stalking belaging. Dat betekent dat iemand bewust en herhaaldelijk ongewenst contact zoekt en daarmee iemands privacy schendt. Dit kan fysiek zijn, maar ook digitaal: via appjes, telefoontjes, brieven of door steeds ‘toevallig’ op te duiken. In Nederland is stalking strafbaar. Uit Europees onderzoek blijkt dat één op de vijf vrouwen in Nederland ermee te maken krijgt.

Nathalie is één van hen. Zij vertelt in BOOS over haar ex-partner Martijn* (niet zijn echte naam). ‘We leerden elkaar tien jaar geleden kennen via een datingsite. Dat werd toen niets. Vijf jaar geleden zocht hij ineens weer contact via Instagram. Hij gaf me complimentjes en stuurde lieve berichten.’ Martijn neemt Nathalie mee op dates: wandelingen, naar de kringloop, naar de sauna en op boottochtjes. In het begin voelt het onschuldig en leuk.

Het gedrag van Martijn wordt al snel vreemd. Hij wacht Nathalie vaak op na haar werk, ook onaangekondigd. ‘Eerst dacht ik nog: wat lief. Maar het begon steeds raarder te worden. Ik werkte een keer tot 23.00 uur en had een uur niet gereageerd op zijn berichtjes. Ineens zag ik hem in zijn badjas, met nat haar en zonder schoenen, in zijn auto voorbij scheuren. Hij zei dat hij zich zorgen maakte, maar dat vond ik gek.’

Martijn zegt dat hij nog bezig is met het afronden van een vorige relatie, maar laat Nathalie ondertussen niet met rust. Elke keer als zij probeert afstand te nemen, duikt hij weer op. Hun ‘toevallige’ ontmoetingen noemt hij “tekens van het universum”. Mensen in Nathalies omgeving waarschuwen haar: dit is stalking.

Het gedrag escaleert. Martijn stuurt bloemen en brieven, laat tientallen voicemails achter en belt haar honderden keren, zelfs nadat ze hem heeft geblokkeerd. Hij blijft haar ook fysiek opzoeken. ‘Hij achtervolgde me naar huis. Ik belde 112 om hulp. Op dat moment reed hij met zijn auto recht op mij af.’

Nathalie begint aan zichzelf te twijfelen. ‘Hij bleef zeggen dat ik het niet echt wilde uitmaken. Dat is heel verwarrend.’ Ze zoekt zelfs psychische hulp, omdat ze denkt dat het probleem bij haar ligt. Achteraf ziet ze het anders: ‘Ik dacht dat het liefde was, maar het ging om controle.’

Martijn krijgt een contactverbod van drie maanden opgelegd en Nathalie duikt onder bij een vriendin. Later vecht Martijn het contactverbod aan; hij krijgt gelijk. In de rechtszaak oordeelt de rechter dat het contactverbod terecht was opgelegd, maar dat Martijn zich aan de gedragsaanwijzingen heeft gehouden. Daarom ziet de rechter geen concreet gevaar en wordt het contactverbod niet verlengd.

De redactie van BOOS sprak met dertig slachtoffers van stalking en met deskundigen. Daarnaast is Martijn geconfronteerd.