Logo Zembla
Onafhankelijke onderzoeksjournalistiek

Verboden te roken

  •  
08-02-2001
  •  
leestijd 3 minuten
  •  
145 keer bekeken
  •  
verboden-te-roken
De tabakswet uit 1990 functioneert nauwelijks. In deze wet is geregeld dat in overheidsgebouwen niet mag worden gerookt. Maar dit verbod wordt massaal overtreden, zo blijkt uit de Zembla-documentaire 'Verboden te roken', die donderdagavond 8 februari te zien is bij de VARA/NPS op Nederland 3. "Bij een eerste controle zit het op tachtig procent van de adressen helemaal fout", constateert Joop Mulder, controleur bij de Keuringsdienst van Waren, belast met het toezicht op de naleving van de wet.
De Keuringsdienst van Waren stuit tijdens een reguliere inspectiedag op tal van overtredingen. In het Academisch Ziekenhuis in Utrecht constateert Mulder dat op de doorgang tussen twee verpleegafdelingen wordt gerookt. De directie heeft daar een "gedoogzone" gecreëerd. Mulder: "Ik kom hier voor de derde keer en het is nog steeds niet in orde. Ze hebben er hier geen oren naar. En terwijl het hier om een ziekenhuis gaat." De Keuringsdienst voelt zich enigszins machteloos omdat het bij overtredingen geen straffen kan opleggen. De dienst beschikt bovendien over slechts vijf controleurs voor het hele land. "Het heeft een lage prioriteit."

Algeheel verbod
De weinig actieve rol van de overheid staat in schril contrast met uitspraken van minister Borst, die al jaren maatregelen aankondigt om het roken terug te dringen. Het gaat hierbij om een algeheel rookverbod op de werkplek, een reclameverbod, een beperking van de verkoop via sigarettenautomaten en specifieke maatregelen om de verkoop aan jongeren te beperken.

"We zijn vanuit de politiek geconfronteerd met tal van boude uitspraken. Zelfs is gezegd dat de tabaksindustrie het land uit moest, maar de laatste jaren gebeurt er niet zo veel", constateert J. Keulen van producent BAT (British American Tabacco).
In de Zembla-uitzending komen veel rokers en niet-rokers aan het woord. Aanleiding vormt steeds een conflict op de werkplek. Op een fabriek in Heinenoord worden medewerkers na een dienstverband van soms dertig jaar plotseling geconfronteerd met een rookverbod. Worden ze betrapt op het stiekem roken, dan volgt inhouding van vakantiedagen. Ontslag hangt hen boven het hoofd als ze drie keer de fout in gaan.

Bedreigd
Ook veel niet-rokers voelen zich bedreigd. Een docent op een middelbare school in het Brabantse Schijndel slaagt er in na vijf jaar strijd een rookvrije werkplek te krijgen. Na de komst van een nieuwe rector begint de discussie weer van voren af aan. De rector is een roker. De docent, tevens astma-patiënt, zit sindsdien thuis. Zembla volgde hem op de eerste dag na de kerstvakantie als hij weer poolshoogte gaat nemen op school.
De PTT blijkt nog steeds te botsen met postbodes die tegen hun zin in tabaksrook werken. Vorig jaar dwong postbode Nanny Nooijen via de rechter een rookvrije werkplek af op haar vestiging in Breda. Maar dat blijkt geen gevolgen te hebben voor het beleid op andere postkantoren. Zo week een zwangere postbode uit Roosendaal bij het sorteren van de post uit naar de parkeerplaats van haar werkgever omdat ze de rook van haar collega's niet langer kon verdragen.
In Nederland rookt nog altijd vijfendertig procent van de bevolking. Dit aantal is de laatste vijftien jaar niet gedaald. Nederland is daarmee koploper in West-Europa. Ondanks de vele plannen van minister Borst om het aantal rokers te laten dalen en de niet-roker te beschermen, blijkt dat van die plannen tot nu toe weinig is gerealiseerd. Hoogleraar preventieve gezondheidszorg Hein de Vries: "Eigenlijk hebben we heel weinig, zo niet niets bereikt."
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.

Altijd op de hoogte blijven van het laatste nieuws?

Schrijf je in voor de Zembla-nieuwsbrief en blijf op de hoogte van onze onthullende journalistiek.