Van Vollenhoven bepleit klokkenluidersregeling

Mr. Pieter van Vollenhoven pleit voor een onafhankelijk instituut voor de bescherming van klokkenluiders. Hij staat ervoor open om - als er een beroep op hem wordt gedaan - daarover mee te denken. Dat zegt in ZEMBLA 'Klokkenluiders in de kou'.

Het instituut, dat er volgens Van Vollenhoven dit jaar nog moet komen, moet geheel los staan van de overheid. Als een misstand wordt geconstateerd, zoals bij de Schipholbrand, meldt de overheid doorgaans dat alles in orde is. Of erger nog, strooit de overheid zand in de ogen, aldus Van Vollenhoven in ‘Klokkenluiders in de kou’.

Lager wal
Prof. Mr. Pieter van Vollenhoven, voorzitter van de Onderzoeksraad voor de Veiligheid en van de Stichting Maatschappij, Veiligheid en Politie, constateert dat het klokkenluiders in Nederland niet goed vergaat. Over klokkenluider Ad Bos: "Het is zeer betreurenswaardig. Ik vind als iemand je gewaarschuwd heeft en je ontdekt met parlementaire enquêtes dat de informatie juist is geweest, dan mag het niet zo zijn dat, omdat je die berichten hebt gegeven, dat je dan zo aan lager wal raakt."

Van Vollenhoven over de overheid: "Als er een bericht komt dat er iets mis is, bijvoorbeeld bij een ongeluk, zie je dat de overheid te snel reageert dat alles in orde was. Men heeft de neiging om eigenlijk met zand te strooien."

Dit is precies de reden waarom hij voor een instituut pleit dat geheel los staat van de overheid. Omdat de overheid belang heeft bij de uitkomst van het onderzoek, ben je altijd afhankelijk van diezelfde overheid: "Net als bij de Onderzoeksraad voor de Veiligheid moet je de overheid niet als direct betrokkene bij je onderzoek hebben."

Stigmatiseren
Rechtsfilosoof J. van der Vliet spreekt van "een patroon hoe de overheid met klokkenluiders omgaat, de overheid stigmatiseert ze." Van der Vliet, onderzoeker aan de Universiteit van Amsterdam, deelt de mening van Van Vollenhoven. Hij zegt in ZEMBLA dat juist de overheid de burger moet helpen als hij misstanden signaleert, maar dat dat in de praktijk niet gebeurt.

Hij stelt dat de overheid haar bevoegdheden zelfs misbruikt om zelf geen fouten te hoeven erkennen: "Het is precies waar de bewindslieden Balkenende, Ter Horst enzovoort ruimschoots in tekort schieten, een rechtstatelijke overheid behoort er niet te zitten voor zichzelf, maar die behoort er te zitten voor de rechtstaat. Ik denk dat de heren Spijkers, Ad Bos en zo nog een hele serie mensen kunnen getuigen dat de belangen van klokkenluiders bij de regering en het parlement niet in veilige handen zijn."

Heel anders dan in Nederland wordt in de Verenigde Staten met klokkenluiders omgegaan, vertelt advocaat Olav Haazen in ZEMBLA. Als een bedrijf daar een boete krijgt na een misstand die door een klokkenluider is aangekaart, krijgt die klokkenluider 15 tot 30 procent van die boete uitgekeerd. De Amerikaanse overheid heeft zo wel profijt van de klokkenluiders, maar het kost haar niets.
 

Links
>> 'Klokkenluiders beter beschermen' (RTL nieuws)