Shell geniet geen voorkeurspositie in het buitenlandbeleid

( OnJo ) Is het Nederlandse buitenlandbeleid voor een groot deel afgestemd op de belangen van Shell? Dit vroegen de SP-Kamerleden Gesthuizen en van Bommel zich af. De betrokken ministers Verhagen (ELI) en Rostenthal (BuZa) menen dat Shell niet wordt ‘voorgetrokken’ ten opzichte van andere Nederlandse multinationals. Dit blijkt uit hun reactie op Kamervragen van de SP-Kamerleden.

‘Geen voorkeurspositie Shell’
‘In het kader van de economische diplomatie behartigt de Nederlandse regering de belangen van het Nederlandse bedrijfsleven als geheel, en beperkt ze zich niet tot één enkel bedrijf,’ Aldus Rosenthal en Verhagen op de vraag of het gepast is om de belangen van één bedrijf te behartigen in het buitenland. Zij zijn het dan ook eens met de vragenstellers dat die vorm van belangenbehartiging niet gepast is.

Shell in Iran
Op de aantijging dat Nederland alleen sancties tegen Iran steunen die de belangen van Shell niet schaden reageren de minister ontkennend. De aantijgingen zijn gebaseerd op basis van Amerikaanse diplomatieke ambtsberichten en zijn zodoende niet op het conto van de Nederlandse overheid te schrijven. Daarnaast menen Rosenthal en Verhagen dat  ‘Nederland zich daarnaast altijd heeft verzet tegen de extraterritoriale werking van Amerikaanse sancties, wanneer deze uitgaan boven hetgeen in EU- en/of VN-verband is afgesproken.’ Maar stellen zij tegelijkertijd: ‘Wanneer belangen van Nederlandse bedrijven hierdoor onevenredig geraakt worden, zullen wij hiervoor opkomen.’

‘Uitwisseling van (top)personeel Buitenlandse Zaken en bedrijfsleven geen belangenverstrengeling’
Het komt voor dat topambtenaren van het ministerie van Buitenlandse Zaken worden gedetacheerd door Shell. De schijn van belangenverstrengeling wordt daardoor al snel gewekt maar volgens de ministers is hier geen sprake van: ‘In de sector van olie en gas, meer dan in andere sectoren, is de rol van buitenlandse overheden en van hun staatsmaatschappijen dominant. In deze context zijn oliemaatschappijen uit het Westen aangewezen op steun van
hun eigen overheid om hun positie in het buitenland zeker te stellen. Tegen deze achtergrond moet de detachering van een medewerker van Buitenlandse Zaken bij Shell worden gezien: deze dient het opbouwen van kennis en een beter begrip van de sector.’

Zie hier de Kamervragen + antwoorden (PDF)