Provincie Groningen schiet tekort bij aanpak North Refinery

gepubliceerd op: 10.06.2011

North Refinery erkent laksheid ten aanzien van milieu-eisen en heeft de Stankoverlast meteen aangepakt.  Olieverwerker North Refinery in Farmsum erkent dat er slordig is omgesprongen met de milieu-eisen, die aan het bedrijf worden gesteld.

Het concern heeft een nieuwe directie en die heeft meteen de stankoverlast aangepakt, waar omwonenden al lang over klagen. Dit is slechts één van de 23 overtredingen. North Refinery moet binnen enkele maanden aan alle eisen voldoen. De provincie, die eerder steken heeft laten vallen bij het toezicht, gaat dit streng controleren.

De provincie Groningen is ernstig tekort geschoten bij het milieutoezicht op het bedrijf North Refinery bij Delfzijl. Daardoor ontbrak de grip op de afvalolieverwerker waar de afgelopen jaren diverse milieu-incidenten hebben plaatsgevonden. Dat concluderen Ko de Ridder, hoogleraar bestuurskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen, en DCMR Milieudienst Rijnmond. De provincie had opdracht gegeven tot het onderzoek. Aanleiding vormde de vraag van het openbaar ministerie of er bij North Refinery niet te veel door de vingers werd gezien.

Blenden
Het bedrijf wordt door Justitie verdacht van het illegaal mengen (blenden) van chemische afvalstoffen in olie en brandstoffen. De stoffen zouden niet volgens de vergunning zijn verwerkt. In maart 2010 deed Justitie een inval in het bedrijf, waarbij installaties werden onderzocht en monsters van afvalstoffen werden genomen. In april van dit jaar werden het terrein en de gebouwen door het Interregionaal Milieuteam Noord- en Oost-Nederland doorzocht.

Het ongecontroleerd verspreiden van chemische afvalstoffen kan leiden tot schadelijke gevolgen voor het milieu en de volksgezondheid. Met het niet naleven van de regels zijn grote winsten te behalen en dit kan leiden tot concurrentievervalsing. Dat zijn redenen waarom het OM dit soort zaken aanpakt.

Smerige olie
In 2009 maken Dirk Bayens en Norbert Reintjens de ZEMBLA film ´De smerige olieroute´ over bedrijven die chemisch afval mengen met stookolie.  Lucas Reijnders, hoogleraar Milieukunde aan de Universiteit van Amsterdam, stelt in ZEMBLA: “Die stookolie is een zinkput voor alle rotzooi die ze bedacht hebben. Dat is een heksenbrouwsel.”

Er zijn geen regels voor wat er wel en niet in stookolie mag worden bijgemengd. In de praktijk komt het erop neer dat de stookolie als ‘afvalemmer’ wordt gebruikt, zolang een schip er zonder problemen mee kan varen.  North Refinery verwerkt afvalolie. Volgens Reijnders doet North Refinery dit zonder zich aan de milieuvergunning te houden, een situatie die jarenlang is gedoogd. Toxicoloog Jacob de Boer van de Vrije Universiteit spreekt in ZEMBLA van een “sluipweg” die bedrijven gebruiken om van hun afvalstoffen af te komen.

De provincie Groningen is in het toezicht op chemiebedrijf North Refinery in Farmsum dus tekort geschoten. De houding tegenover het bedrijf was te reactief en het gevoel van urgentie te laag. Dit blijkt uit het rapport

Dwangsom 1 miljoen euro
De provincie Groningen onderkent de ernst en urgentie van de aanbevelingen van de commissie en wil het rapport aangrijpen om handhaving en toezicht te verbeteren. In mei is een controle bij North Refinery uitgevoerd waar 23 overtredingen zijn geconstateerd. De totale dwangsom is 1 miljoen euro. Ook intern zijn aanpassingen doorgevoerd. Het college wijst er verder op dat de GGD op basis van metingen geen risico’s voor de volksgezondheid verwacht.

Stankoverlast
Bewoners klagen over stankoverlast en vorig jaar werd een inval gedaan door een regionaal milieuteam. De onderzoekers concluderen dat de provincie North Refinery lange tijd als een onproblematisch bedrijf heeft gezien. In maart 2011 schreef de officier van justitie al dat het bedrijf milieuregelgeving niet of onvoldoende naleefde en het zijn verantwoordelijkheid niet nam. De provincie had dit al bij de vergunningverlening kunnen opmerken, maar had onvoldoende inzicht in de bedrijfsprocessen om adequaat op te treden.

Overige conclusies
Andere conclusies zijn dat de vergunning verdergaande eisen had kunnen bevatten. Er is terecht veel aandacht van toezicht en handhaving uitgegaan naar bewonersklachten en incidenten, maar dit ging ten koste van de capaciteit voor regulier toezicht. Het ontbrak ook aan systeemgericht toezicht en men maakte onvoldoende gebruik van administratief toezicht. Dit laatste is in 2009 slechts eenmaal en in 2010 helemaal niet uitgevoerd. De provincie heeft over het geheel vooral reactief opgetreden. Drie keer was sprake van sancties. Een keer duurde het een half jaar te lang voordat deze werd uitgevoerd. De onderzoekers noemen dat ondermijnend voor het gezag van de toezichthouder van het bedrijf.