Peperduur kankermedicijn uit Oss

Akzo

Organon uit Oss was jaren lang een belangrijk farmaceutisch bedrijf, dat onder andere de anticonceptiepillen ontdekte en produceerde. In de jaren zestig van de vorige eeuw fuseerde het bedrijf met Koninklijke Zout Ketjen. Deze fusie groeide uit tot de multinational Akzo, nu AkzoNobel. In 2007 besloot AkzoNobel Organon te verkopen aan het Amerikaanse Schering-Plough, dat in 2009 fuseerde met Merck & Co in MSD. MSD besloot in 2010 de research- en ontwikkelingsafdeling in Oss te sluiten.

Erfenis
Allard Kaptein en Tjeerd Barf waren beiden onderzoeker bij Organon en besloten voor zichzelf te beginnen. Ze konden daarbij gebruik maken van een erfenis die MSD had achtergelaten: het laboratorium van Organon en enkele technieken en lopende onderzoeken die ze mochten overnemen. Hun onderneming Acerta Pharma werd gevestigd op het voormalige Organonterrein, dat voortging onder de naam Pivot Park. Onder andere de Brabantse Ontwikkelings Maatschappij (BOM) investeerde in dit park voor farmaceutische start-ups. BOM Capital investeerde daarnaast ook in Acerta Pharma zelf. Een andere belangrijke investeerder was BioGeneration Ventures.
Subsidie
Acerta Pharma mocht zich ook verheugen in een subsidie van het ministerie van economische zaken. Het kreeg een lening van 2,7 miljoen euro uit het Innovatiekrediet fonds. BioGeneration Ventures leende ook geld van Economische Zaken, via de zogenaamde Seed Capital-regeling. Om welke bedrag dat precies ging is niet bekend, wel geldt voor beide regelingen dat ze revolverend zijn: maken betrokken bedrijven op den duur winst, dan moet het subsidiebedrag weer teruggestort worden.

Leukemie medicijn
Barf en Kaptein werkten vanaf 2011 gestaag en met succes voort aan een medicijn tegen chronische leukemie, acalabrutinib. Begin december vorig jaar konden de eerste resultaten van tests met dit middel worden gepresenteerd: het werkte goed en de bijwerkingen bleken mild. Vrij snel daarna kwam AstraZeneca met een bod op het bedrijf en kocht het 55 procent van de aandelen voor 2,5 miljard dollar. Als acalabrutinib vóór 2018 in de Verenigde Staten op de markt kan komen - waar AstraZeneca op inzet - dan volgt nog een bonus van 1,5 miljard dollar. De huidige aandeelhouders hebben ook het recht gekregen om de overige 45 procent van de aandelen aan AstraZeneca te verkopen voor een totaalbedrag van 3 miljard dollar.

Piekjaar
In een persbericht over de aankoop van Acerta Pharma stelt AstraZeneca dat het verwacht dat acalabrutinib in haar piekjaar 5 miljard dollar aan verkopen zal opbrengen. Op welke berekeningen dat is gebaseerd wil het bedrijf, ook na lang aandringen, niets zeggen. Evenmin wil AstraZeneca aangeven hoeveel omzet er nog buiten dat piekjaar wordt verwacht. Volgens een artikel in de Volkskrant zou het om tientallen miljarden kunnen gaan, omdat het medicijn wellicht ook voor andere vormen van kanker kan worden gebruikt.

Waardevermeerdering
Noch de oprichters, noch BOM Capital, noch BioGeneration Ventures willen bekend maken hoeveel er door hen in Acerta Pharma is geïnvesteerd. Volgens gegevens van de Kamer van Koophandel is er bij de oprichting in 2011 3,5 miljoen euro kapitaal in de Besloten Vennootschap gestort. Later kwam daar dus in ieder geval een krediet van Economische Zaken bij. In mei 2015 werd nog eens 375 miljoen dollar binnen gehaald bij een aantal grote beleggingsfondsen. Nu zijn de aandelen dus in totaal 6,5 miljard euro waard, een veelvoud van wat er in het bedrijf is geïnvesteerd.

Terugverdienen
Hoeveel patiënten en ziektekostenverzekeraars straks voor het medicijn gaan betalen is nog niet duidelijk. Maar we hoeven niet verbaasd te zijn als er prijskaartjes van duizenden euro's per behandeling aan komen te hangen. Die miljarden moeten straks toch worden terug verdiend.