Opmerkelijk: afdeklaag op granuliet mag volgens staatssecretaris uit granuliet bestaan

De afgelopen maanden ontstond er onrust in het gebied rond natuurplas Over de Maas omdat bewoners een op granuliet lijkende substantie boven zagen komen drijven. De reactie van de nieuwe demissionair-staatssecretaris Steven van Weyenberg daarop is opvallend. Mocht het inderdaad om granuliet gaan, dan is er volgens hem niets aan de hand omdat de afdeklaag die op het granuliet is gestort ook uit granuliet mag bestaan. Dat is opmerkelijk omdat onderzoeksbureau Arcadis eerder concludeerde dat een afdeklaag juist eventuele negatieve ecologische effecten van granuliet kan voorkomen. Bovendien schreef voormalig staatssecretaris Van Veldhoven in april nog aan de Kamer: “Granuliet zal zich niet verspreiden naar het oppervlaktewater en grondwater.”

Milieuchemicus Joop Harmsen kan de redenering van staatssecretaris Van Weyenberg niet volgen: “In feite schrijft de staatssecretaris nu dat granuliet veilig is, als het is afgedekt met granuliet. Dit is in tegenspraak met het rapport van Arcadis. Als je de redenering van de staatssecretaris doorzet voor de hele plas betekent dit dat de ruim 750.000 ton die daar gestort is, afgedekt mag worden met een afdeklaag van granuliet. Die afdeklaag is juist om het milieu te beschermen tegen de mogelijke negatieve effecten van granuliet.” 

In het Arcadisrapport, dat afgelopen april openbaar werd, wordt na testen met kleine organismen geconcludeerd dat granuliet mogelijke negatieve effecten heeft voor specifieke ecosystemen of natuurdoeltypen. “Het zou kunnen betekenen dat granuliet mogelijk minder geschikt is als drager voor specifieke ecosystemen of natuurdoeltypen”, zo schreef voormalig staatssecretaris Van Veldhoven. Maar omdat er een afdeklaag op het granuliet is aangebracht “is hier geen sprake van bij Over de Maas”, aldus van Veldhoven in april.

Volgens Arcadis is in het deel van de plas waar het granuliet komt bovendrijven geen granuliet in de afdeklaag gebruikt, maar grond en zand uit de plas en het gebied gebruikt. Die informatie kreeg Arcadis van de uitvoerder van het project. 

Demissionair-staatssecretaris Van Weyenberg erkent in antwoorden op Kamervragen dat het Arcadis-rapport mogelijk niet klopt wanneer blijkt dat er granuliet is boven komen drijven in een deel van de plas. “Ik heb Arcadis daarom gevraagd om te beoordelen of de feitelijke situatie in “Over de Maas” overeenkomt met de situatie zoals beschreven in het rapport. Indien dat niet het geval zou zijn, is Arcadis gevraagd of dit van invloed is op de conclusies van het rapport.” Van Weyenberg verwacht hierover deze herfst nog duidelijkheid van Arcadis.

Milieuchemicus Joop Harmsen: “Dat vind ik echt een flauwekulverzoek van de staatssecretaris. Arcadis heeft immers in hun rapport al aangegeven dat dit materiaal niet geschikt is als leeflaag. Hij hoeft dit dus ook niet aan ze te vragen. Wat hij hier doet werkt alleen maar vertragend.” We hebben Arcadis gevraagd wat ze vinden van de reactie van de staatssecretaris. En hoe ze verklaren dat er mogelijk granuliet is komen bovendrijven. Arcadis wil niet inhoudelijk op onze vragen reageren.

Kijk de uitzendingen over de granulietstort in Over de Maas:

Rectificatieverplichting Zembla 

De Rechtbank Den Haag heeft bij vonnis van 31 augustus 2022 geoordeeld dat Zembla onrechtmatig (want niet met de van Zembla te verwachten zorgvuldigheid) tegenover het bedrijf Graniet Import Benelux (ook handelend onder de naam Bontrup) heeft gehandeld door de door Gustaaf Biezeveld gedane uitspraken over het opzettelijk plegen van strafbare feiten door het bedrijf Bontrup in de uitzending van 6 februari 2020 op te nemen. Dit echter zonder voldoende feitelijke basis en op de ongenuanceerde en onvoorwaardelijke wijze zoals Zembla dat toen heeft gedaan. De rechtbank Den Haag heeft BNNVARA / Zembla bevolen deze rectificatie te plaatsen.