Onderzoek bestrijdingsmiddelen en omwonenden

In hoeverre worden mensen die dicht bij landbouwpercelen wonen blootgesteld aan bestrijdingsmiddelen? Dat is de belangrijkste vraag van het Onderzoek Bestrijdingsmiddelen en Omwonenden (OBO). Het onderzoek wordt in opdracht van het RIVM uitgevoerd door een onafhankelijk onderzoeksteam van specialisten op het gebied van landbouw en milieurisico’s.

In Nederland wonen ongeveer 90.000 mensen binnen 50 meter van een bloembollen- of fruitperceel. 

In de ZEMBLA uitzending ' Gif in de bollenstreek ' pleitte onder meer hoogleraar Martin van den Berg, de voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Toxicologen, voor zo'n onderzoek. De Groningse kinderarts Sauer viel hem daarin bij.
Het onderzoek wordt in fases uitgevoerd, te beginnen bij omwonenden rond bloembollenvelden. 

Het blootstellingsonderzoek bouwt voort op een advies van de Gezondheidsraad en gebeurt in opdracht van de ministeries van Infrastructuur en Milieu en Economische Zaken.

Het kabinet had de Gezondheidsraad mede naar aanleiding van een uitzending van Zembla ( Lelies met een luchtje ) om advies gevraagd. Daarin pleitte een hoogleraar toxicologie voor beter  onderzoek naar de risico's  van bestrijdingsmiddelen voor mensen die in landbouwgebieden wonen. Volgens de raad moet het onderzoek zich richten op boeren en hun gezinsleden en op omwonenden en moet daarbij vooral worden gekeken naar vrouwen in de vruchtbare leeftijd en jonge kinderen.

De onderzoekers verzamelen verschillende monsters, zoals van de buitenlucht, huisstof, bodem en planten in de tuin. Ook meten zij of er sporen van bestrijdingsmiddelen in de urine terug te vinden zijn. Daarnaast wordt gekeken naar het voedingspatroon en naar de invloed van gedrag, zoals buiten bewegen. Het is belangrijk om te achterhalen aan welke middelen en in welke mate mensen precies zijn blootgesteld. 

Het RIVM coördineert ook een verkennend gezondheidsonderzoek . Met behulp van bij huisartsen geregistreerde gegevens, vragenlijsten en gegevens uit andere registraties wordt onderzocht of er een relatie bestaat tussen gezondheidskenmerken en de nabijheid van agrarische percelen met bepaalde teelten. Het is de verwachting dat de resultaten uit beide studies sámen richting geven aan eventueel vervolgonderzoek.

Gezondheidsrisico’s langs de bollenvelden
Vrolijk gekleurde bollenvelden: ze zijn oer-Hollands, ze trekken veel toeristen en het levert onze economie jaarlijks 1,2 miljard euro op. Maar de keerzijde is de enorme hoeveelheid landbouwgif, die nodig is om de bloembollen te beschermen tegen schimmels en insecten. Dat gif komt in de lucht en in het oppervlaktewater. Artsen, toxicologen, milieudeskundigen en burgers maken zich grote zorgen. ZEMBLA onderzocht de gezondheidsrisico’s langs de bollenvelden. ' Gif in de bollenstreek '

Lelies met een luchtje
In de uitzending ' Lelies met een luchtje ' onderzoekt ZEMBLA wat de overheid ondertussen doet om haar burgers te beschermen tegen de risico’s van het gebruik van landbouwgif.  Omwonenden van lelievelden in Drenthe, Overijssel, Friesland en Zeeland zijn bezorgd over het vele landbouwgif dat door de bollenboeren wordt gebruikt. Zij klagen over luchtwegproblemen, huiduitslag en brandende ogen en vragen zich af: wat ademen we allemaal in?