‘Nieuw onderzoek naar gezondheidseffecten biologische voeding nodig’

Het kippenexperiment ging in 2005 onder de naam onderzoek ‘Biologisch gezonder?’ van start. Het ging om een gevoelig onderzoek. Huber leidde het en was destijds verbonden aan het Louis Bolk Instituut. Dat stond bekend als voorstander van biologische landbouw. Daarnaast werkten ook TNO, RIKILT en Wageningen Universiteit (WUR) mee aan het onderzoek. WUR stond bekend als academisch aanjager van de reguliere landbouw. Het kippenexperiment werd gefinancierd door het ministerie van Landbouw, de Rabobank en Triodosbank. Nooit eerder was een dergelijk onderzoek met dieren uitgevoerd.

In het onderzoek werd gekeken of verschillen in gezondheid konden worden ontdekt bij twee groepen kippen, over twee generaties, waarbij de ene groep biologisch voedsel kreeg en de andere groep gangbaar voedsel.

Beide groepen kippen leken even gezond, totdat ze ziek werden gemaakt. Het immuunsysteem van de kippen die biologische voeding kregen, reageerde sterker en de dieren herstelden sneller. De conclusie die Huber trok was dat er aanwijzingen zijn dat de biologische gevoerde kippen een alerter immuunsysteem hebben ontwikkeld en dus mogelijk gezonder zijn. Hubert pleitte in de aanbevelingen voor vervolgonderzoek.

Kijk de uitzending 'Het Kippenexperiment':

Maar met die conclusie was TNO het niet eens, vertelde Huber in Zembla. Zij moest bij de presentatie van het rapport zeggen dat geen conclusies konden worden getrokken. Deed zij dit niet, dan zou TNO zich uit het onderzoek terugtrekken en publiekelijk verklaren dat het een waardeloos onderzoek was. "Dat was chantage en dan ben je als klein instituut machteloos", zei Huber daarover. 

Na de presentatie van het rapport volgt er ook nog een conflict tussen Huber en professor Huub Savelkoul van de Wageningen Universiteit. Hij schrijft zonder overleg met onderzoeksleider Huber een artikel in een wetenschappelijk tijdschrift over het kippenexperiment. Daarin trekt hij een hele andere conclusie dan Huber. Namelijk niet dat er aanwijzingen zijn dat de kippen die biologisch eten, gezonder zijn, maar dat hun immuunsysteem hyperactief reageert, wat zou kunnen leiden tot allergische reacties en daarmee concluderend dat ze ongezonder zijn.

Na de uitzending van Zembla, geeft het ministerie van LNV de opdracht aan de Wageningen Universiteit om een nieuwe literatuurstudie naar de gezondheidseffecten van biologisch voedsel uit te voeren. De universiteit heeft vervolgens contact gezocht met Huber. Daarover staat in de studie van de WUR: “In januari 2021 is eerst een gesprek gevoerd met dr. Machteld Huber. Ze heeft toegelicht dat haar conclusie dat de biologisch gevoerde dieren gezonder waren, met name door TNO en de WUR in twijfel werd getrokken.”

WUR heeft gekeken of er in de jaren na het kippenexperiment nog soortgelijke onderzoeken naar biologische voeding zijn gedaan, maar komt tot de conclusie dat geen vergelijkbare dierproeven zijn uitgevoerd. “Juist bij dieren kun je alleen de voeding laten verschillen, wat inzicht kan geven in de effecten van alleen biologisch voeding”, aldus de onderzoekers van WUR.

In de literatuur die er wel is verschenen, zijn er meer aanwijzingen dat biologische voeding een positief gezondheidseffect heeft. WUR concludeert: “op basis hiervan wordt aanbevolen de oorspronkelijke aanbeveling uit het onderzoek ‘Biologisch gezonder?’ (het kippenexperiment, red.) uit te voeren en te starten met een proef met varkens die biologisch dan wel niet-biologisch gevoerd worden.”