Nederland speelde belangrijke rol bij arrestatie oorlogsmisdadigers

De druk van de Europese Unie op Servië om samen te werken met het Joegoslavië-Tribunaal heeft een sleutelrol gespeeld bij de arrestatie van de laatste voortvluchtige verdachte, Goran Hadzic. Nederland heeft 'bijzonder sterke steun' verleend bij het volhouden met die druk op de regering in Belgrado. Dit heeft de hoofdaanklager van het VN-hof in Den Haag, Serge Brammertz, gezegd tegen het ANP.

Nederland was binnen de EU de enige lidstaat die de medewerking aan het tribunaal als voorwaarde zag voor de toetreding van Servië aan de Europese Unie.

Commissie Europese Zaken
De commissie Europese Zaken van de Tweede Kamer bracht in mei een werkbezoek aan Servië, waar werd aangedrongen op volledige medewerking van dat land met het Joegoslavië Tribunaal.

Voorzitter van de Tweede Kamer commissie Gerda Verburg (CDA) sprak op 9 mei het Servische parlement toe. Daarin verklaarde ze dat de meeste Nederlandse politieke partijen er van overtuigd zijn dat Servië deel uit maakt van de Europese familie en dat haar toekomst in Europa ligt. Verburg erkende dat Servië hard werkt om aan alle eisen die gesteld worden aan een kandidaat lidstaat te voldoen.

Verburg is voorstander van toetreding van Servië maar met een grote kanttekening. ‘Laat heel duidelijk zijn: Servië moet Brammertz overtuigen. Dat is cruciaal en we hopen echt dat jullie alles zullen doen dat nodig is om het te overtuigen,’ aldus Verburg in haar speech voor het Servische parlement.

Brammertz
De hoofdaanklager van het tribunaal is blij dat hij zich nu na de laatste arrestatie kan concentreren op de lopende processen. Een zeer belangrijk deel van de werktijd van Brammertz en van zijn voorgangster Carla Del Ponte ging zitten in het almaar herhalen van de eis dat voortvluchtige verdachten, zoals Karadzic en Mladic, gearresteerd moesten worden.

ZEMBLA
ZEMBLA volgde een aantal maanden geleden Serge Brammertz als die onder zware politiebewaking de Servische president Tadic en collega-aanklager Vukcevic bezoekt. Brammertz wilde de druk opvoeren. De arrestatie van oorlogsmisdadigers is echter geen populair onderwerp in dit gedeelte van de Balkan, want de meeste Serven beschouwen hen nog steeds als hun grote helden. En dat geldt niet alleen voor de bevolking. Ook binnen de geheime dienst geniet zij nog grote populariteit. En dat bemoeilijkt de opsporing.

Het tribunaal
Brammertz denkt niet dat het Joegoslavië-Tribunaal door de arrestatie van Hadzic eerder kan sluiten dan tot nu toe gepland, omdat de processen tegen kopstukken Karadzic en Mladic naar verwachting langer gaan duren.

De zaak tegen Hadzic is relatief eenvoudig, vergeleken met de complexe rechtszaken tegen oud-president Radovan Karadzic van Republika Srpska en zijn voormalige legerleider, generaal Ratko Mladic, aldus Brammertz. De hoofdaanklager denkt dat het proces tegen Karadzic in 2013 kan worden afgerond en het hoger beroep in 2015. Dat ligt niet alleen aan de aanklagers, maar 'het is ook zeer de vraag hoe de verdediging is georganiseerd'.

Kosten
Het tribunaal, dat jaarlijks meer dan 150 miljoen dollar (105 miljoen euro) kost, staat al jaren onder druk van de VN-Veiligheidsraad om zijn werk af te ronden. Landen als Rusland en China vinden het tribunaal te duur.
 
Alleen de belangrijkste verdachten (160) zijn in Den Haag aangeklaagd; minder belangrijke oorlogsmisdadigers moeten in de landen van ex-Joegoslavië zelf worden berecht. Alleen al in Bosnië moet onderzoek worden gedaan naar duizenden verdachten, aldus Brammertz.

Servië hoopt voor het einde van het jaar een officiële kandidaat voor het EU-lidmaatschap te worden, maar het definitieve groene licht van de 27-naties zal afhangen van een positief rapport van Brammertz.