Minister houdt vol niet te hebben gelogen over rol Halbe Zijlstra in granulietdossier

Minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat) zegt naar aanleiding van de Zembla-uitzending over de granulietstort in natuurplas Over de Maas, de Tweede Kamer niet verkeerd te hebben geïnformeerd over de rol van Halbe Zijlstra in het dossier. "Dat vind ik echt onzin." 

Met een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) kreeg Zembla 1500 interne documenten in handen over het politiek gevoelige granulietdossier. De 9.000 pagina’s aan e-mails, onderzoeken en WhatsApp-berichten tonen onder meer aan dat de rol van oud-minister Halbe Zijlstra cruciaal is geweest om het granuliet gestort te krijgen.

Zembla ontdekte dat de oud-minister vanaf de zomer van 2019 tot aan de eerste stortingen van het granuliet, eind oktober 2019, zich intensief met het dossier heeft bemoeid. Hij voerde gesprekken op het ministerie, mailde, appte en telefoneerde met topambtenaren en oefende druk op hun uit.

De minister ontkende 12 mei  in de Tweede Kamer dat het belang van de asfaltindustrie een rol heeft gespeeld in de kwestie. Ook de bemoeienis van oud-minister Halbe Zijlstra zou volgens haar van weinig betekenis zijn geweest. 

'Minister liegt'
In Zembla zei hoogleraar integriteit Van Eijbergen dat de minister daarover liegt: “Dat asfalt spuit er in het dossier aan alle kanten uit. De minister spreekt hier niet de waarheid.” Voormalig milieuofficier Biezeveld zei: “Als ze toegeven dat het asfaltbelang doorslaggevend is geweest boven het milieubelang dan handelen ze in strijd met het besluit bodemkwaliteit, dat is bedoeld om water en bodem te beschermen.”  

Rapport Kuijken
De minister weersprak vrijdag dat ze heeft gelogen en verwees daarbij naar het onderzoek van Wim Kuijken naar de kwestie. Die zegt volgens haar ook dat Zijlstra's invloed "niet doorslaggevend was, maar hooguit tot wat versnelling heeft geleid". Maar ook dat klopt niet. Kuijken zegt namelijk dat de belangen van de producent (Graniet Import Benelux, red.) niet volgens hemzelf, maar "volgens betrokkenen" niet de uiteindelijke doorslag hebben gegeven op het ministerie. Hij schrijft hierover letterlijk:

"Gedurende het interne besluitvormingsproces waren er contacten met de producent GIB en zijn vertegenwoordigers. De belangen van de producent waren, zo bleek uit de stukken, een factor in de besluitvorming. Maar deze gaven, zo blijkt uit mijn onderzoek, volgens de betrokkenen niet de doorslag bij de uiteindelijke beslissing van het ministerie om granuliet (zoals dat al vanaf 2008 het geval was) als grond te blijven beschouwen in de zin van het Bbk."

Verder gaf het rapport Kuijken volgens deskundigen het beeld van een ‘niet controlerende inspectie’ en een ‘terugtredende overheid’.

Volgens Van Nieuwenhuizen heeft Kuijken alle stukken gezien en iedereen mogen spreken. "Lees dat rapport, verder heb ik er weinig aan toe te voegen", zei ze voor het begin van de ministerraad.

'Kuijken geeft geen mening over aard van granuliet'
Staatssecretaris Van Veldhoven concludeerde eerder op basis van het rapport van Kuijken dat niet alleen het ministerie, maar ook Kuijken tot de conclusie komt dat granuliet grond is. Maar ook die conclusie is onjuist. Wethouder Ans Mol van West Maas en Waal zei daarover eerder tegen Zembla: “Ik snap niet wat zij heeft gelezen.” Volgens Mol vertelt Kuijken alleen hoe het besluit om granuliet als grond te beschouwen tot stand is gekomen, maar onderschrijft hij niet dat het grond is. “Kuijken onthoudt zich duidelijk van een mening over de aard van granuliet.”

Kijk de uitzending 'De afvaldump door Rijkswaterstaat - Deel 2' terug

Rectificatieverplichting Zembla 

De Rechtbank Den Haag heeft bij vonnis van 31 augustus 2022 geoordeeld dat Zembla onrechtmatig (want niet met de van Zembla te verwachten zorgvuldigheid) tegenover het bedrijf Graniet Import Benelux (ook handelend onder de naam Bontrup) heeft gehandeld door de door Gustaaf Biezeveld gedane uitspraken over het opzettelijk plegen van strafbare feiten door het bedrijf Bontrup in de uitzending van 6 februari 2020 op te nemen. Dit echter zonder voldoende feitelijke basis en op de ongenuanceerde en onvoorwaardelijke wijze zoals Zembla dat toen heeft gedaan. De rechtbank Den Haag heeft BNNVARA / Zembla bevolen deze rectificatie te plaatsen.