Huis voor Klokkenluiders mislukt

Vorige maand startte oud-topambtenaar Maarten Ruys een onderzoek naar de problemen bij het Huis. In dat onderzoek adviseert Ruys nu een volledige 'herstart'. Ruys concludeert dat het bestuur en de medewerkers te verdeeld zijn en het bestuur niet genoeg steun heeft onder het personeel. 

Te weinig tijd  geïnvesteerd
De oud-topambtenaar schrijft in zijn onderzoek dat het bestuur onvoldoende in staat is gebleken om tot een heldere en eenduidige visie over het Huis te komen. Het opgaan van meerdere organisaties in het Huis voor Klokkenluiders en de acute werkdruk vanaf de start hebben geleid tot 'fusiepijn' schrijft Ruys: “Er is weliswaar veel werk verzet in het Huis, maar het bestuur en de medewerkers hebben te weinig tijd geïnvesteerd om de fusie in goede banen te leiden en de werkprocessen in te richten. De in de wet benoemde scheiding tussen advies en onderzoek is in het hele Huis, inclusief het bestuur, doorgetrokken. Dat maakt integraal aansturen en besturen onmogelijk”.

Wet Huis voor Klokkenluiders
Klokkenluiden is vaak erg moeilijk. Ook al hebben werknemers recht op bescherming, in de praktijk komt het er vaak op neer dat het melden van misstanden hen niet in dank wordt afgenomen en tot tegenwerking leidt. Het Huis voor Klokkenluiders wilde de drempel om een melding te doen wegnemen door bescherming en anonimiteit te bieden.

Het bestuursorgaan werd in 2016 opgericht, toen ook de Wet Huis voor Klokkenluiders van kracht ging. Die wet is ervoor bedoeld om klokkenluiders beter te beschermen door onder andere te stellen dat werkgevers ze niet mogen benadelen. In het eerste halfjaar na de oprichting kwamen er al 532 meldingen binnen bij het Huis, veel meer dan verwacht.

Het belang van de klokkenluider
ZEMBLA maakte meerdere uitzendingangen over klokkenluiders die grote misstanden aan het licht brachten. Een van de bekendste is die van Ad Bos, die in 2001 de bouwfraude aan het licht bracht. Bos beschikte over een schaduwboekhouding van bouwbedrijf Koop Tjuchem, die hij in ZEMBLA onthulde. Zijn melding bracht een grootschalige fraude aan het licht, maar leverde Bos veel ellende op. Jarenlang werd hij beschuldigd van omkoping van ambtenaren. Het duurde tot 2013 voor hij definitief van strafvervolging werd verlost.