GGZ-instellingen in Nederland gaan gebukt onder steeds grotere regeldruk en administratieve lasten. Zo erg, dat ze niet meer toekomen aan hun belangrijkste taak: goede geestelijke gezondheidszorg. Dat schrijft de koepelorganisatie GGZ Nederland maandag in een nieuw rapport.
Administratieve lasten in kaart gebracht
Voor het eerst zijn de de administratieve lasten onderzocht in alle domeinen waar de GGZ werkzaam is. Uit het onderzoek blijkt onder andere dat psychiatrisch verpleegkundigen ruim 33 procent van hun behandeltijd kwijt zijn aan administratie, terwijl vijftien procent normaal zou moeten zijn. In de praktijk komt het er dus op neer dat een medewerker van een ggz-instelling een derde van de tijd bezig is met papierwerk. Ook zou een gemiddeld GGZ-aanbieder zo’n drieënhalf duizend A4tjes volschrijven om zich te verantwoorden naar de zorgverzekeraars. Bovendien kosten ingewikkelde aanbestedingsprocedures van gemeenten de GGZ-aanbieders zoveel geld dat ze hiervoor omgerekend 134 verpleegkundigen of 62 psychiaters in dienst zouden kunnen nemen, staat in het rapport.
Een van de politieke beslissingen die tot meer regeldruk hebben geleid is de overgang van de zorg van het Rijk naar gemeenten de afgelopen jaren en de daarbij behorende ingewikkelde aanbestedingsprocedures. Onder andere de jeugdzorg heeft hieronder te lijden. Gemeenten zijn zelf verantwoordelijk voor bijvoorbeeld de besteding van het budget voor jeugdhulp. Veel gemeenten lieten vorig jaar weten aan dit jaar niet uit te komen met deze budgetten.
'Roer moet om'
GGZ-bestuursvoorzitter Jacobine Geel noemt het tijd om het roer om te gooien en de administratieve lasten te verminderen. Niet alleen bij de GGZ zelf, ook bij zorgverzekeraars, gemeente en de politiek. Om de lastendruk te verminderen vindt GGZ Nederland dat onder andere aanbestedingsprocedures meer gestandaardiseerd moeten worden, dat het contractmanagement bij GGZ-instellingen professioneler moet en dat alle betrokken partijen beter op de hoogte moeten worden gebracht van de aard en omvang van de GGZ-problematiek.
‘Huidige GGZ doelmatig failliet’
Zembla besteedde in het verleden regelmatig aandacht aan de haperende zorg van GGZ-instellingen, onder andere in de uitzending
‘Martijn wil een huis met een tuintje’
. De autistische en psychotische Martijn was een gevaar voor zichzelf en zijn omgeving, maar de GGZ vond de situatie niet ernstig genoeg. Een van de conclusies die deskundigen in deze uitzending trekken is dat de GGZ in zijn huidige vorm ‘doelmatig failliet’ is. Volgens hoogleraar Jim van Os, hoofd van de afdeling psychiatrie van het Universitair Medisch Centrum Maastricht is er een rigoureuze verandering van de GGZ nodig. Van Os oppert dat de bestaande GGZ-instellingen worden afgebouwd. In plaats daarvan moet iedere woonwijk een laagdrempelige GGZ-voorziening krijgen waar deskundigen dag en nacht klaar staan om patiënten psychiatrische zorg te verlenen.
Bijna helft patiënten geen toegang tot zorg
Begin dit jaar bleek nog dat bijna de helft van de mensen met psychische problemen onvoldoende toegang heeft tot zorg. Een van redenen hiervoor is de drempel die wachtlijsten vormen. Wachtlijsten, die onder andere opstaan door de groeiende regeldruk.