Gezondheidsraad wil onderzoek landbouwgif

De Gezondheidsraad adviseert om een onderzoek in te stellen onder omwonenden van boerenbedrijven die veel bestrijdingsmiddelen gebruiken, naar de gezondheidsgevolgen van de blootstelling aan die middelen.

Ministers Schippers van Volksgezondheid en staatssecretaris Atsma van Milieu hadden de Gezondheidsraad om een advies gevraagd naar aanleiding van de ZEMBLA  uitzending ' Gif in de bollenstreek ' van begin dit jaar. Daarin pleitte ondermeer hoogleraar Martin van den Berg, de voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Toxicologen, voor zo'n onderzoek. De Groningse kinderarts Sauer viel hem daarin bij.

Advies
De commissie van de Gezondheidsraad die het advies aan de ministers heeft uitgebracht is unaniem van mening dat het onderzoek er moet komen. "Onderzoek onder omwonenden van landbouwpercelen is in twee stappen op te splitsen: blootstellingsonderzoek en gezondheidsonderzoek. De geraadpleegde commissie- en beraadsgroepsleden zijn unaniem van mening dat het noodzakelijk is om te beginnen met blootstellingsonderzoek. Om eventuele gezondheidseffecten bij omwonenden aan het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen te kunnen relateren, is nadere kennis van de blootstelling onontbeerlijk. De huidige inzichten in de blootstellingsniveaus van omwonenden berusten grotendeels op modelberekeningen, die wellicht niet alle relevante blootstellingssituaties in beschouwing nemen."

De raad stelt dat in Nederland slechts enkele, oriënterende studies zijn verricht naar gehaltes van gewasbeschermingsmiddelen in lucht, bodem, huisstof groente uit moestuinen en drinkwater van eigen pomp. Het gaat dan om uitwendige blootstelling. De inwendige blootstelling van omwonenden is in ons land, nauwelijks onderzocht.

Beschikbare gegevens uit het buitenland zijn niet zonder meer te vertalen naar de Nederlandse situatie.

Meetgegevens kunnen duidelijk maken aan welke stoffen omwonenden zijn blootgesteld, wat hun gemiddelde blootstelling is over langere duur en hoe hoog piekbelastingen zijn. Ze kunnen ook inzicht verschaffen in wat de afstand van een woning tot een behandeld perceel betekent voor de blootstelling van de bewoners, hoe de blootstelling in de tijd varieert en hoe modelmatige blootstellingsschattingen zich verhouden tot de gemeten blootstelling.

Disciplines
De Gezondheidsraad stelt nu een nieuwe commissie in die het onderzoek inhoudelijk gaat voorbereiden. Daarin worden specialisten van allerlei disciplines gevraagd zitting te nemen. De commissie wil behalve omwonenden van boerenbedrijven, ook boeren en vertegenwoordigers van agrochemische industrie horen. De onderzoeksopzet moet in de loop van volgend jaar klaar zijn.

"De raad heeft eerder het belang van burgerparticipatie onderstreept bij de omgang met milieuvraagstukken, zeker als die lokaal ongerustheid oproepen en als die zich kenmerken door substantiële onzekerheid. Beide lijken hier aan de orde te zijn. Om uiteindelijk te komen tot blootstellingsonderzoek dat de vragen van verontruste omwonenden kan beantwoorden, is het raadzaam om hen niet alleen te betrekken bij de opzet van blootstellingsonderzoek, maar hen nu al te betrekken bij de opstelling van het advies over de mogelijkheden en beperkingen van dergelijk onderzoek."