Geen vuiltje aan de lucht

Toen minister Schultz van Infrastructuur onlangs de maximumsnelheid op nog meer snelwegen verhoogde, laaide de discussie rond luchtkwaliteit weer op. Vaststaat dat door hogere snelheden meer giftige stoffen vrijkomen. Eén daarvan is fijnstof. Uit onderzoek blijkt dat fijnstof onder andere longkanker kan veroorzaken. Volgens minister Schultz blijft de blootstelling aan fijnstof binnen de gestelde norm. Maar wetenschappers stellen dat er ook onder de norm gezondheidsschade voor mensen optreedt.

En hoe zit het met het nog kleinere en minstens zo gevaarlijke ultrafijnstof? Vorig jaar werden rond Schiphol verhoogde concentraties gemeten. Grondig onderzoek naar de gezondheidseffecten in de regio komt maar niet van de grond. ZEMBLA onderzoekt: wie zet in het dossier fijnstof onze gezondheid centraal?

Samenstelling, research en regie: Hanneke de Jonge

- Nota van Antwoord / Beantwoording van zienswijzen op het ontwerpverkeersbesluit Aanpassing van de maximumsnelheid op delen van autosnelwegen in beheer van het Rijk, 28 januari 2016 

'Het effect van de snelheidsverhoging op de concentratie NO2 en fijnstof is in de uitgevoerde milieuonderzoeken berekend en getoetst aan het wettelijk kader voor luchtwaterkwaliteitseisen (Wet milieubeheer en AMvB's). Geconcludeerd is dat, door de verhoging van de maximumsnelheid, de luchtverontreiniging inderdaad iets toeneemt, maar binnen de wettelijke gestelde normen blijft.' 

- Emissions from an International Airport Increase Particle Number Concentrations 4-fold at 10 km Downwind 

- ULTRAFIJN STOF RONDOM SCHIPHOL , TNO tijdschrift lucht

In woonwijken van Amsterdam en Amstelveen zijn concentraties van ultrafijn stof verhoogd. Het onderzoek laat zien dat Schiphol een bron is van ultrafijne deeltjes, waarvan de verspreiding tot verhoogde PNC leiden, onder andere in woonwijken van Amsterdam en Amstelveen ten noordoosten van Schiphol. Meer inzicht in blootstelling aan en gezondheidseffecten van PNC op en rondom Schiphol is gewenst. Aan de hand daarvan kunnen dan mogelijk adviezen worden geformuleerd om de blootstelling te verminderen. Het verlagen van het zwavelgehalte in vliegtuigbrandstof is mogelijk een effectieve maatregel om de uitstoot van ultrafijn stof door vliegtuigen te verlagen.

-  Nader verkennend onderzoek ultrafijnstof rond Schiphol 

Naarmate de afstand tot het luchthaventerrein toeneemt, neemt de concentratie ultrafijnstof af: op zo’n vijftien kilometer van de luchthaven is de bijdrage van de luchtvaart nog circa 20 procent van de bijdrage direct naast het luchthaventerrein.   

- Plan van aanpak verkennend onderzoek sterftecijfers Schiphol , febr 2016
 Uit overleg met het RIVM is gebleken dat met bestaande gegevens op korte termijn alleen in beschrijvende zin gerapporteerd kan worden over sterftecijfers in de regio Schiphol. Zodoende focust de vraagstelling van het ministerie zich in eerste instantie op een mogelijk verhoogd sterfterisico. Er wordt hierbij geen directe relatie gelegd met blootstelling aan ultrafijn stof.    

UPDATE:
" Voor de gemiddelde vloot van personen- en bestelauto’s (licht wegverkeer) op de snelweg, die bestaat uit voertuigen van verschillende Euro-klassen op verschillende brandstoffen, is de NOx-emissie op een 130 km/u snelweg bij normale doorstroming 12% resp. 40% hoger dan op wegen met een maximum snelheid van 120 km/h resp. 100 km/u. Het totale effect wordt verder nog bepaald door de aandelen van verschillende congestieniveaus in de verkeersafwikkeling door de dag heen. "  TNO Uitstoot van auto’s bij snelheden hoger dan 120 km/u  

 
Volg ZEMBLA op Instagram