Geen antwoord op terugval GHB-verslaafden

Explosieve toename
Het gebruik van het uiterst verslavende middel GHB (gamma-hydroxyboterzuur) onder jongeren neemt explosief toe. Sinds 2007 is het aantal verslaafden dat hulp zoekt bij de verslavingszorg vertienvoudigd. De jongste gebruikers zijn 12 jaar en de jongste verslaafden zijn 14 jaar oud. GHB-verslaafden belanden regelmatig op de afdeling Spoedeisende Hulp van een ziekenhuis omdat gebruikers na een overdosering het bewustzijn verliezen en zelfs in coma raken. Ook kunnen GHB-verslaafden in een psychose raken als gevolg van acute onthoudingsverschijnselen.

Verslavingszorg schiet tekort
Bestuurder Roel Hermanides van verslavingsinstelling Novadic-Kentron erkent in ZEMBLA dat de verslavingszorg ten aanzien van GHB-verslaafden op dit moment tekortschiet: ' We hebben een aantal middelen om met verslaving om te gaan. Voor andere verslavingen werken die. Voor GHB-verslaafden werken die op dit moment nog echt onvoldoende. Dat betekent dat wij van maand op maand onze behandelmethodes op dit ogenblik aanpassen. '

'60 procent valt terug'
Door medicinale GHB toe te dienen, bouwt de verslavingszorg het gebruik van GHB langzaam af tot de verslaafde is afgekickt van het middel. Dit gebeurt tijdens de zogenaamde ‘detox’, waarbij de verslaafde gedurende die periode in een verslavingskliniek wordt opgenomen om te ontgiften. Maar veel afgekickte GHB-gebruikers vallen daarna weer snel terug in hun oude gewoonte. Hoogleraar Verslavingszorg Cor de Jong van de Radboud Universiteit: ' De eerste stap is geweest: hoe kunnen we veilig en comfortabel mensen laten stoppen. Dat is goed gelukt. Zo’n 30 procent houdt het vol. Maar meer dan 60 procent valt terug, waarvan de helft ernstig. Die terugval is groter dan de terugval bij alcohol of bij heroïne. '

Terwijl de hulpvraag van GHB-verslaafden blijft stijgen, constateert professor De Jong dat het aantal verslaafden dat probeert af te kicken niet kleiner wordt. ' We kunnen ze wel helpen met stoppen, maar we kunnen ze nog niet genoeg helpen om niet terug te vallen. Dus blijft die groep ongeveer hetzelfde. Dat is zorgelijk ,' aldus De Jong in ZEMBLA.

Rechtelijke machtiging
Verslavingsinstellingen kunnen een verslaafde door middel van een Rechterlijke Machtiging gedwongen opnemen. Maar ook na die gedwongen opname vindt vaak terugval plaats. Bestuurder Roel Hermanides van Novadic-Kentron zet in ZEMBLA vraagtekens bij de Rechterlijke Machtiging: ' We passen die machtiging toe, maar we vinden over het algemeen dat het een sterke voorkeur heeft om verslaafden vrijwillig te behandelen. Wij weten, dat drang en dwang in de behandeling van verslaafden niet werkt .'

Onbegrip
Vooral de ouders van jonge verslaafden hebben een hoge verwachting van de Rechterlijke Machtiging, omdat die bepaalt dat de verslavingskliniek de verslaafde binnen moet houden om ongelukken te voorkomen. Als een verslaafde dan toch wordt ontslagen door de kliniek leidt dat tot veel onbegrip. In ZEMBLA vertelt een moeder dat haar verslaafde dochter door Novadic-Kentron was ontslagen nadat ze binnen de kliniek GHB had gebruikt: ' Dan hebben ze geen zak meer te maken met die Rechterlijke Machtiging en dan staat ze dus op straat. Dan vraag ik me wel af: wat houdt die Rechterlijke Machtiging dan in. '

Wet bijzondere opnemingen
De Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (Bopz) geeft verslavingsinstellingen de mogelijkheid door middel van een Rechterlijke Machtiging een verslaafde gedwongen op te nemen. Die machtiging kan worden aangevraagd door de verslaafde zelf of door diens familie e.d. en wordt door de rechter afgegeven als de verslaafde een gevaar voor zichzelf of zijn omgeving is.

ZEMBLA - 'Knock-out in Brabant' donderdag 14 november om 21.10 uur bij de VARA op Nederland 2.