Complot op de Waddenzee

Op 25 juni 2004 zal het kabinet zich vrijwel zeker uitspreken vóór gaswinning in de Waddenzee. Opmerkelijk is dat het juist de voormannen uit de natuur- en milieubeweging zijn die de gaswinning weer bespreekbaar hebben gemaakt. Terwijl hun achterban actie voerde tegen de Nederlandse Aardolie Maatschappij, onderhandelden Pieter Winsemius van Natuurmonumenten, Henk Tameling van de Waddenvereniging en Wouter van Dieren van de Club van Rome, in het geheim over een plan om met de opbrengsten van het aardgas de Waddenzee te redden.

In de Zembla-aflevering 'Complot op de Waddenzee' het verhaal van de grote ommezwaai. Een reconstructie van gebeurtenissen die vooraf gingen aan de publicatie van het rapport van de commissie Meijer, de commissie die het kabinet moest adviseren over de toekomst van de Wadden.

Krentenpikkerij
De commissie Meijer heeft benadrukt dat het advies integraal moet worden overgenomen door het kabinet. Maar zelfs adviescommissielid Lodders (CDA) heeft al gezegd dat de kokkelvissers ook best langer dan 7 jaar mogen blijven vissen. Volgens Pieter Winsemius illustreert dit de krentenpikkerij, iedereen probeert zijn eigen voordeeltje te halen uit het advies van Meijer.

Winsemius vreest dat de natuur op de Wadden het dan uiteindelijk verliest: 'Als Jan en alleman uit de ruif gaan pikken, dan heb je een vlotte kans op een Schipholachtig probleem, waarbij het milieu het onderspit delft. Dat zou schandelijk zijn'.

Schadelijkere kokkelvisserij
Al in 1994 bedacht Pieter Winsemius, toen voorzitter van Natuurmonumenten, een plan om gaswinning toe te staan en met een deel van de gasopbrengsten de in zijn ogen veel schadelijkere kokkelvisserij uit te kopen. De Nederlandse Aardoliemaatschappij wilde al jaren het Waddengas naar boven halen, maar kreeg telkens geen toestemming om dat te doen.

Wouter van Dieren, directeur van milieu-adviesburo IMSA, ging in 2002 opnieuw aan de slag met het plan van Winsemius en kreeg bovendien van de NAM de opdracht om onderzoek te doen op de Wadden. Dat hij voor zijn project geld ontving van de Nederlandse Aardolie Maatschappij vindt hij geen probleem, maar milieuactivisten vonden dat verdacht. Op 6 januari 2003 haalde Wouter van Dieren 20 mensen uit bedrijfsleven, milieuorganisaties en politiek naar Terschelling. Op dit Terschellingberaad werden, naar nu blijkt, de afspraken gemaakt die zouden resulteren in het advies van de commissie Meijer.

De Waddenvereniging is van oudsher tegen gaswinning. Maar directeur Henk Tameling wilde zich open opstellen. Na het Terschelling beraad zag hij in dat er onderhandeld kon worden en dat er in ruil voor gaswinning veel te behalen viel voor de natuur. Toen hij in een open brief in Trouw deze mening openbaar maakte viel iedereen over hem heen.

Hoogverraad
In Zembla vertelt Tameling dat hij juist de CDA-lezers van Trouw wilde stimuleren om mee te gaan met het rapport van de commissie Meijer. Leden van de Waddenvereniging noemden het "hoogverraad". In mei stapte hij op als directeur. "De Waddenvereniging komt op een totaal dood spoor als ze niet in dialoog willen gaan. Ik heb zelf ontslag genomen, want ik ga geen dingen doen waar ik niet achter sta."