Burenruzie

In ZEMBLA vertellen deskundigen dat ze burenruzies steeds vaker uit de hand zien lopen. Eén op de drie Nederlanders heeft last van hun buren. Te harde muziek, stank of asociaal gedrag. Een half miljoen burgers ervaart zelfs zoveel hinder van hun buren dat hun dagelijks leven daar ernstig onder lijdt. Ze worden ziek, depressief, angstig en kunnen niet meer werken. De overheid is verplicht om bij ernstige vormen van overlast op te treden. Doet de overheid dat? En hoe dan?

ZEMBLA onderzoekt: Hoe effectief is de overheid in de aanpak van burenruzies?

Samenstelling en regie: Dirk Mostert
Research: Suzan Borst
Eindereactie: Manon Blaas

Onderzoek ZEMBLA
Uit onderzoek van ZEMBLA blijkt dat er in zeker 12 gemeenten woningzoekende in bepaalde complexen, straten of gebieden momenteel gescreend worden op overlast gevend gedrag middels het raadplegen van politiegegevens.

(bron: opgevraagde informatie bij gemeenten)

Schriftelijke antwoorden Blok
 In 2013 heeft het ministerie van BZK een wetsvoorstel voorbereid dat het screenen mogelijk zou maken. Er volgde veel kritiek op de noodzaak, proportionaliteit en effectiviteit van deze ingrijpende maatregel. Minister Blok wil niet in de uitzending reageren maar stuurde ons schriftelijke antwoorden op onze vragen. 

Schriftelijke reactie CBP
' Dit wetsvoorstel is, ook vanuit het oogpunt van een zorgvuldige omgang met persoonsgegevens, ingrijpend. Het betekent dat de wetgever zorgvuldig te werk moet gaan en blijk moet geven van de noodzaak van het voorstel. ' Schriftelijke reactie

Wetsvoorstel
In 2013 was het ministerie van BZK bezig met de voorbereiding van een wetsvoorstel met een soortgelijke screeningsmaatregel. Voorstel van wet van het lid Tellegen tot wijziging van de Gemeentewet in verband met de aanpak van woonoverlast ( Wet aanpak woonoverlast ).

Meer over het wetsvoorstel: Memorie van Toelichting
'Op dit moment heeft de overheid grofweg twee opties. Ze kan de overlastgever een bestuurlijke waarschuwing geven, of hem uit huis plaatsen. De eerste optie is te licht en heeft vaak geen effect. De tweede optie is te zwaar en verplaatst het probleem slechts. Daarom is een tussenvorm nodig. De overheid moet de mogelijkheid krijgen om de overlastgever een specifieke gedragsaanwijzing te geven.' Memorie van Toelichting

Kritiek van College voor de Rechten van de Mens 
'In deze brief geeft het College zijn advies inzake het conceptwetsvoorstel wijziging van de Wet bijzondere maatregelen grootstedelijke problematiek in verband met de selectieve woningtoewijzing op grond van overlastgevend, crimineel, extremistisch of radicaal gedrag (conceptwetsvoorstel wijziging Wbmgp), dat ter consultatie aan het College is voorgelegd. 

Met het wetsvoorstel wordt inbreuk gemaakt op het recht op vrijheid van vestiging en het recht op bescherming van de persoonlijke levenssfeer. Deze mensenrechten zijn niet absoluut, er mogen inbreuken op gemaakt worden. Deze moeten echter dan wel noodzakelijk en proportioneel zijn en een goede wettelijke basis hebben. En dat ontbreekt in dit voorstel.'   Kritiek College voor de rechten van de mens

Kritsch advies Raad van State
Door onder meer dit kritische advies van de Raad van State is het wetsvoorstel niet verder in procedure gebracht. Advies RvS

Status van het wetsvoorstel
Dit wetsvoorstel heeft als doel woonoverlast aan te pakken. Burgemeesters kunnen dankzij dit voorstel effectief en maatgericht optreden tegen mensen die woonoverlast veroorzaken. De bestaande wetgeving is op dit gebied niet toereikend.
Status wetsvoorstel

De buurman als vijand:  Patronen in ernstige conflicten met buren en omgang daarmee.
In dit onderzoek wordt antwoord gegeven op de volgende onderzoeksvraag: Hoe zien de patronen  van ernstige burenconflicten eruit en wat is de aard van de relatie tussen de beide buren? Ernstige burenconflicten hebben betrekking op zaken waarin strafbare feiten tussen buren plaatsvinden. Aan de hand van een literatuuronderzoek, jurisprudentieanalyse, dossieronderzoek (kwantitatief en kwalitatief), interviews en een observatie wordt een uitgebreid antwoord gepresenteerd.