Aanpak woonoverlast in strijd met de wet

' Het gaat om inbreuk op de privacy van die betreffende persoon. Daar moet je buitengewoon voorzichtig mee zijn' , aldus Ouwehand. Dit is enkel toegestaan als er een wettelijke basis is waarin duidelijke criteria staan over bijvoorbeeld welke persoonsgegevens geraadpleegd mogen worden. Tot heden ontbreekt deze wettelijke grondslag waardoor woningzoekende geen rechtszekerheid en rechtsgelijkheid hebben. ' Het probleem bij die politiegegevens is dat het signaleringen zijn waar niet van vaststaat dat de persoon dat ook daadwerkelijk gedaan heeft. Er is geen rechterlijke uitspraak geweest. Het is op basis van verdachtmakingen en vage gegevens.'  Uit het onderzoek van ZEMBLA blijkt dat in 9 van de 12 gemeenten minimaal 93 woningzoekenden woonruimte is geweigerd. Bij de andere 3 gemeenten zijn de aantallen onbekend.

De gemeente Rotterdam screent al sinds 2009 woningzoekende in bepaalde gebieden, straten of complexen op overlast. Sindsdien kwamen 44 woningzoekenden niet in aanmerking voor een woning in de betreffende wijk. Volgens wethouder J. Eerdmans is het onwettelijke screenen ' niet eerder aangevochten en ook niet bij de rechter verboden.'  ' Wij zijn voorlopig van plan om door te gaan omdat het werkt. We willen woonoverlast aanpakken.'

Het screenen van woningzoekende is omstreden omdat deze zware maatregel het recht op vrijheid van vesting en zijn recht op bescherming van de persoonlijke levenssfeer beperkt. In 2013 heeft het ministerie van BZK een wetsvoorstel voorbereid dat het screenen mogelijk zou maken. Er volgde veel kritiek op de noodzaak, proportionaliteit en effectiviteit van deze ingrijpende maatregel. Mede door een zwaarwegend advies van de Raad van State is het wetsvoorstel niet verder in procedure gebracht. Het ministerie is momenteel bezig met de voorbereiding van een nieuw wetsvoorstel. 

Woonoverlast is een ernstig probleem. Een op de drie Nederlanders heeft last van de buren. Gemeentes en woningbouwcorporaties zien het aantal burenruzies toenemen.
Gemeentes zijn verplicht op te treden bij ernstige burenconflicten. Burgemeesters geven in ZEMBLA aan onvoldoende wettelijke instrumenten te hebben om buren die ernstige geluidshinder of stank veroorzaken of asociaal gedrag vertonen effectief aan te pakken.

Samenstelling: Dirk Mostert.
Research: Annette Schätzle.
Eindredactie: Manon Blaas.