Zo maken we nieuwe natuur in Nederland

Onderaan de Mooker Stuwwal wordt een hele rits nieuwe natuur gerealiseerd. Boswachters Bart van der Aa van Natuurmonumenten laat ons stukken zien die nog druk worden afgegraven en een gebied dat nu er al kaal bij ligt. Het resultaat van deze natuurontwikkeling kunnen we even verderop bekijken. Boswachter Jan van Mierlo zoekt alle bijzonder planten in een gebied dat zo’n zeven jaar geleden op de schop is gegaan. 

Het laaggelegen Koningsven aan de voet van de Mooker Stuwwal werd altijd gevoed door zuiver kwelwater. Het was een lange strook natte natuur en een van de mooiste hoogveengebieden van Nederland. Helaas zorgde de afgelopen 100 jaar een ruilverkaveling voor de ontginning van het turf en de komst van de landbouw op kleine percelen. Door een samenwerking van Teunesen en Natuurmonumenten is herverkaveling en bundeling van de landbouw mogelijk gemaakt. Tegelijkertijd is er ruimte voor nieuwe natuurontwikkeling.  

In 2016 zijn ze het eerste stuk van het gebied gaan herstellen, dat werd in 2018 opgeleverd. Hiervoor werd de voedselrijke toplaag afgegraven door Teunesen, naast gebiedsontwikkeling ook zand- en grindwinning doen. Ze graven de bodem af tot de kleilaag die eronder zit, waardoor zuiver kwelwater blijft hangen. Het zand en grind kan weer gebruikt worden voor andere projecten. 

In 2018 werd het gebied kaal opgeleverd. Om het natuurherstel op gang te helpen, is er maaisel van het nabijgelegen natuurgebied de Bruuk overgebracht. Het jaar erop kwamen soorten als ratelaar en moeraskartelblad al uit de bodem op. Al snel zag je andere zeldzame soorten zoals klokjesgentiaan, geelhartje en allerlei zegges opkomen.  

Een heel bijzondere zegge die langzaam tevoorschijn kwam is galigaan. Het is ook de grootste zeggesoort en heeft het formaat van een lisdodde. Nu staat het er in zo’n dichtheid dat het habitattype galigaanmoeras is ontstaan. De plant is niet alleen groot, maar alles aan de plant is haarscherp, zowel de bladeren als de stengel.  

Om te zorgen dat de bijzondere flora in deze natte gebieden behouden blijft, is het belangrijk een keer per jaar te blijven maaien. Daarom wordt hier in september, na de zaadzetting van de meeste planten, gemaaid. Omdat het zo’n nat gebied is, wordt hiervoor een wetlandtrack gebruikt op de gebieden waar de normale maaier niet kan komen.  

Kijk zondag 2 november om 19.25 naar de aflevering over Mooker Stuwwal op NPO2!