Steeds meer Europese vlinders met uitsterven bedreigd

Europese vlinders worden steeds meer bedreigd. Dat komt onder andere door habitatverlies en het opwarmende klimaat. De nieuwe Rode Lijst van Europese vlinders, onlangs gepubliceerd door de Internationale Unie voor Natuurbehoud (IUCN), laat zien dat het aantal met uitsterven bedreigde soorten in Europa in de afgelopen tien jaar is gestegen van 37 naar 65.

Het Madeirakoolwitje, een soort die beperkt was tot het Portugese eiland Madeira, is nu zelfs officieel als uitgestorven geclassificeerd. De soort is sinds 1986 niet meer waargenomen, ondanks intensief onderzoek. De studie toont ook aan dat 28,3 procent van de Europese vlinders (125 soorten) nu bedreigd of kwetsbaar is in heel Europa. De situatie is nog erger als het gaat om endemische soorten, soorten die slechts voorkomen op één plek, zoals het Madeirakoolwitje.

De grootste bedreiging voor vlinders in Europa is habitatverlies, zowel in oppervlakte als in de kwaliteit van het overgebleven leefgebied. Oorzaken zijn intensivering van de landbouw, drooglegging van wetlands, landverlating en overbegrazing door vee. Als gevolg van deze veranderingen lijden veel soorten nu onder de gevolgen van habitatfragmentatie, wat de kans op lokaal uitsterven aanzienlijk vergroot.

Een belangrijke nieuwe bedreiging heeft de Europese vlinders de afgelopen tien jaar echter zwaar getroffen: klimaatverandering. Hoewel het opwarmende klimaat ervoor heeft gezorgd dat sommige wijdverspreide soorten zich naar het noorden hebben uitgebreid, heeft het een zeer nadelig effect op bepaalde soorten in zowel het uiterste noorden als het uiterste zuiden van Europa, evenals in het hooggebergte.

Soorten die uitsluitend op bergtoppen leven, worden met name bedreigd omdat ze steeds meer bergopwaarts moeten trekken naarmate hun leefgebied warmer wordt. Zo blijft er uiteindelijk geen ruimte meer over om zich voort te planten.

In de noordelijke alpiene en boreale zones van Scandinavië zorgen warmere en drogere omstandigheden ervoor dat struikgewas zich verspreidt en kwetsbare veen- en toendrahabitats binnendringt. Acht soorten zijn nu als bedreigd geclassificeerd, waarvan een aantal voor het eerst op de Rode Lijst verschijnt, bijvoorbeeld het arctisch blauwtje (Agriades aquilo), freija’s parelmoervlinder (Boloria freija), de pooltoendravlinder (Oeneis bore) en de noordse erebia (Erebia disa).

In het Middellandse Zeegebied worden soorten steeds meer bedreigd door extreme droogte en bosbranden. Dit bedreigt verschillende endemische soorten die beperkt zijn tot eilanden, zoals de ernstig bedreigde Karpathosheivlinder (Hipparchia christenseni).

Andere groeiende bedreigingen die nader onderzoek vereisen, zijn onder meer stikstofdepositie en nieuwe pesticiden, zoals neonicotinoïden, die in het milieu achterblijven. Martin Warren, een van de hoofdauteurs van het rapport: "Europese vlinders worden bedreigd als nooit tevoren, wat een weerspiegeling is van de toenemende crisis waarmee wilde dieren te kampen hebben. Er is nu dringend actie nodig om een ​​groot aantal soorten voor uitsterven te behoeden."

Lees hier het volledige rapport: European Red List of Butterflies 

Bron: Nature Today