Negen nieuwe purperwieren ontdekt voor Nederland

Nederland is in één klap negen soorten purperwier rijker geworden. Op papier althans. We dachten namelijk altijd dat hier vier soorten leven, totdat DNA-onderzoek aantoonde dat hier in ieder geval dertien soorten purperwier voorkomen.

“Veel mensen eten wel eens purperwieren, zij het onbewust. Van purperwier wordt namelijk nori gemaakt, de donkergroene plakken zeewier die vaak gebruikt worden in sushi”, begint wierenonderzoeker Luna van der Loos bovenaan de dijk aan de Oosterschelde bij Yerseke. “Kijk, hier zien we meteen een soort purperwier, namelijk smal purperwier”, zegt ze terwijl ze een dun roodachtig sliertje van zo’n vijftien centimeter oppakt. “Purperwieren zijn een soort zeewier, veelal met een rode, purperen kleur. Opvallend aan purperwieren is dat ze extreem dun zijn, maar één cellaag dik.”

Luna is één van de auteurs van een wetenschappelijk artikel waarin negen nieuwe purperwiersoorten voor Nederland worden vastgesteld. “We wilden de purperwier-diversiteit in de lage landen onderzoeken. Veel purperwieren zijn met het oog niet op soort te brengen, dus deden we dat met DNA-analyses. Tot onze verbazing blijken er geen vier, maar dertien soorten purperwier te leven in Nederland. Drie van die soorten waren zelfs nieuw voor het Atlantische gebied.”

Ze wijst naar een donker ogend gebied in de Oosterschelde. “Een paar honderd meter verderop liggen verlaten oesterkweekbakken. Daar vonden we bijvoorbeeld Pyropia katadae en Pyropia yezoensis, twee soorten uit de Pacifische Oceaan.” Hoe deze exoten hier terecht zijn gekomen is niet precies bekend, mogelijk zijn ze meegelift via geïmporteerde schelpdieren of via ballastwater van schepen. “We hebben nog geen reden aan te nemen dat ze schadelijk zijn voor de inheemse biodiversiteit, ze verdringen geen andere soorten. Objectief gezien zijn ze dus zelfs een verrijking.”

Waarom is het relevant om te weten dat we nu dertien in plaats van vier soorten purperwier hebben? “Elke soort zegt iets over zijn leefomgeving. Als niet wordt onderzocht welke soorten hier leven kunnen we in de toekomst nooit weten hoe de biodiversiteit zich heeft ontwikkeld.”