Klimaattop COP30 in Belém Brazilië | Overzicht dag 9

Turkije wordt volgens meerdere diplomatieke bronnen het nieuwe gastland van de klimaattop in 2026. Daarmee is de zogenoemde COP31 niet in Australië, wat het land en kleine eilandstaten eromheen eigenlijk hadden gehoopt. Wel mag Australië het voorzitterschap leveren tijdens de klimaattop, heeft het land afgesproken met Turkije.

De landen waren verwikkeld in een felle strijd om de organisatie van de klimaattop. Australië en Turkije horen beide tot de groep West-Europa en Anderen. Deze groep moest het eens worden over waar de klimaattop volgend jaar zou plaatsvinden. Tot nu toe wilden beide landen geen stap terugdoen.

De voorzitter kan tijdens een klimaattop vaak een belangrijke stempel drukken op de onderhandelingen. De voorzitter stelt een agenda op en deelt ook voorstellen voor de onderhandelingsteksten. Hier moeten alle landen het uiteindelijk wel over eens worden.

De discussies tussen landen spitsen zich steeds meer toe op fossiele brandstoffen en klimaatadaptatie. Tientallen landen en de EU willen concretere afspraken maken over het verminderen van de afhankelijkheid van olie, gas en steenkool. Ontwikkelingslanden verhogen de druk om meer geld vrij te maken voor aanpassingen aan klimaatverandering. Ze wijzen erop dat vooral zuidelijke landen nu al te maken hebben met ingrijpende gevolgen.

De Braziliaanse president Lula kwam aan het begin van de top met het idee om een 'routekaart' op te stellen voor de afbouw van fossiele brandstoffen, die dan op volgende conferenties wordt besproken en geëvalueerd. De EU heeft het plan omarmd en er donderdag uitgewerkte alinea's over aangeleverd. Daarin staat duidelijk dat een routekaart gebaseerd moet zijn op wetenschap en moet aansluiten bij nationale klimaatambities van landen. Het moet "geen voorschrift" zijn, staat in het voorstel.

VN-chef António Guterres heeft alle onderhandelaars in de slotfase van de klimaattop op het hart gedrukt open te staan voor compromissen. "De wereld kijkt naar Belém", zei Guterres. Hij voegde eraan toe dat dit ook geldt voor gemeenschappen die "in de frontlinie" van klimaatverandering staan en bijvoorbeeld te maken hebben met overstromingen. "Zij hebben genoeg excuses gehoord en willen resultaten zien."

Guterres herhaalde dat het van groot belang is de verwachte overschrijding van de 1,5 graad opwarming van de aarde zo beperkt mogelijk te houden. "Meer temperatuurstijging betekent meer hitte, honger en rampen", zei hij. "Het betekent een grotere kans op gevaarlijke kantelpunten, ook hier in de Amazone." De missie om het tij te keren "begint hier in Belém", benadrukte hij. De VN-chef schaart zich achter een omstreden voorstel om steun voor aanpassingen aan klimaatverandering te verdrievoudigen. "Adaptatie maakt het verschil tussen wederopbouw en weggevaagd worden", zei hij.

Meer dan dertig landen hebben een brief ondertekend waarin ze zich verzetten tegen het conceptvoorstel van de Braziliaanse president tijdens de COP30 VN-klimaatconferentie, omdat het geen stappenplan bevat voor het afbouwen van fossiele brandstoffen. Volgens de Britse krant The Guardian behoort Nederland ook tot de ondertekenaars.

"Wij kunnen geen uitkomst steunen die geen stappenplan bevat voor een rechtvaardige, ordelijke en eerlijke overgang weg van fossiele brandstoffen", aldus de brief. Deze is ondertekend door landen uit Europa, Latijns-Amerika, Azië en eilanden in de Stille Oceaan. Volgens The Guardian was Brazilië eerst wel van plan om een stappenplan voor het afbouwen van fossiele brandstoffen in het voorstel op te nemen, maar heeft het gastland van de COP30 die resolutie laten vallen onder druk van enkele oliestaten, waaronder Rusland en Saudi-Arabië.

Door de brand die donderdag uitbrak op de locatie van de klimaattop in het Braziliaanse Belém komen onderhandelingen mogelijk in gevaar, vrezen maatschappelijke organisaties. Forse vertraging is in elk geval onvermijdelijk: niemand mag de komende uren het gebouw betreden, blijkt uit informatie die is gedeeld met onderhandelaars. De verwachting is dat het conferentiecentrum pas om 20.00 uur lokale tijd, middernacht in Nederland, weer opengaat.

Na de brand op de locatie van de klimaattop COP30 in de Braziliaanse stad Belém zijn dertien mensen behandeld omdat ze rook hebben ingeademd. Ze werden ter plekke behandeld, meldt de organisatie in een verklaring. De brand was binnen zes minuten onder controle. De brandweer denkt dat de brand is ontstaan door een elektrisch apparaat, waarschijnlijk een magnetron.

Bron: ANP