Grijze zeehonden op Griend: kraamtijd en onderzoek

In de winter werpen grijze zeehonden hun jongen. Het onbewoonde Waddeneilandje Griend is in deze tijd een hotspot van 'witte bontjassen'. Wij gaan mee met onderzoekers die proberen alle individuele dieren in kaart te brengen aan de hand van hun unieke vlekkenpatroon.

Lange tijd hadden we alleen gewone zeehonden in de Waddenzee en waren de grijze zeehonden vooral bewoners van de Engelse en Schotse kust en van noordelijker streken. Maar sinds 1980 plant deze soort zich ook bij ons voort. Dat doen ze in de winter, wat verklaart waarom de pups van deze soort 'witte bontjasjes' dragen.

Na een week of drie worden de jongen 'gespeend' van de vette moedermelk en moeten ze het verder zelf redden. Ze nemen dan een paar weken de tijd om de bontjas te verruilen voor een mooi gevlekte, grijze vacht. "Hun unieke vlekkenpatroon houden ze hun hele verdere leven", vertelt onderzoekster Jessica Schop van Wageningen Marine Research.

"Daardoor zijn ze in principe de rest van hun leven ook individueel te herkennen." Het onderzoek op Griend draait onder andere om het aanleggen van een grote database met foto's, zodat de onderzoekers de dieren gedurende hun leven kunnen volgen. Hoe oud worden ze? Hoeveel jongen krijgen ze? Komen ze iedere winter terug naar hetzelfde duin om hun ene jong te werpen? Dat soort vragen.

De kraamtijd is tegelijk ook de paartijd. De mannen liggen dan ook hitsig te wachten - en met elkaar te knokken - tot de pups gespeend worden en de vrouwtjes weer gedekt kunnen worden. En dat gaat er bepaald niet zachtzinnig aan toe. Niet alleen vechten de mannen om de beste plekken bij de harems, ook de paring zelf verloopt niet echt zachtzinnig.

Het gaat al jaren crescendo met de grijze zeehonden in de Waddenzee. Waar het aantal gewone zeehonden sinds een paar jaar is gestagneerd en nu zelfs wat daalt, nam het aantal grijze tot afgelopen jaar nog toe. De onderzoekers van Wageningen Marine Research willen ook heel graag ontdekken waar dat verschil in zit.

De grijze zoekt zijn voedsel wat verder op de Noordzee dan de gewone. Misschien zit daar het verschil. Maar ook het ruimtegebruik van de mens op en rond de zee kan de zeehonden parten spelen.

Ondertussen is Eckard Boot van Natuurmonumenten maar wat trots op de zeehonden op Griend. Natuurmonumenten is al bijna een eeuw de beheerder van dit onbewoonde Waddeneilandje en sinds 2010, toen het eerste bontjasje hier het licht zag, gastheer van de barende grijze zeehonden.

"Rust is hier het allerbelangrijkste", benadrukt Boot. "Het hele jaar mag hier geen bezoek komen. Het eiland is echt bedoeld voor de miljoenen wadvogels. En dus voor de zeehonden." Dit jaar zijn er ruim 300 jonge grijze zeehonden geboren op Griend.