Gaswinning bij Ternaard gaat definitief niet door

De gaswinning onder de Waddenzee bij Ternaard in Friesland gaat definitief niet door. De Staat heeft een deal met gaswinningsbedrijf NAM gesloten, maakte energieminister Sophie Hermans (VVD) vrijdag bekend in het dorpshuis van het nabijgelegen Wierum.

Het kabinet betaalt 163 miljoen euro aan de NAM, in ruil voor het intrekken van haar gaswinningsplan. Het ministerie van Klimaat en Groene Groei tekent daarbij aan dat onderaan de streep zo'n 40 miljoen euro netto overblijft, na belastingen en afdrachten voor staatsdeelneming EBN. NAM is in handen van Shell en ExxonMobil, die beide de helft van de aandelen bezitten.

Met de deal tussen het kabinet en NAM komt een einde aan de onduidelijkheid over de gaswinning op deze locatie. NAM vroeg zo'n zes jaar geleden al toestemming voor het winnen van gas en het kabinet had geen geldige reden om die te weigeren. In 2024 werd in de wet vastgelegd dat er geen nieuwe gaswinning onder de Waddenzee werd toegestaan. Daarna moest Hermans onderhandelen met NAM over het intrekken van het verzoek.

Bewoners van Ternaard en omstreken zijn opgelucht nu energieminister Sophie Hermans bekend heeft gemaakt dat er geen gas wordt gewonnen onder de Waddenzee bij het Friese dorp. "Het is nu duidelijk, dat is mooi," reageert een van de leden van de werkgroep die zich met de kwestie bezighield.

Albert van der Ploeg, voorzitter van die werkgroep, zei ook erg blij te zijn met het contact met Hermans in aanloop naar het besluit. "Het is goed om samen in gesprek te zijn." Hermans kwam vrijdagmiddag naar het dorpshuis van Wierum om de bewoners en bestuurders op de hoogte te stellen. Daar verzekerde ze de bewoners dat er echt geen gas gewonnen gaat worden onder de Waddenzee. "De NAM heeft toegezegd dat ze dit veld uit hun verzoek halen. Elk nieuw verzoek zal worden afgewezen, omdat dit in de wet is vastgelegd," legt de VVD-minister uit.

De Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) noemt het goed dat een schikking over het definitief stopzetten van gaswinning bij Ternaard duidelijkheid verschaft. Maar het energiebedrijf vindt het ook teleurstellend dat het gaswinningsproject onder de Waddenzee niet doorgaat na een vergunningsproces van tien jaar. "De gaswinning bij Ternaard kan veilig en verantwoord plaatsvinden, ook zonder impact op de Waddenzee flora en fauna. Daarnaast vertegenwoordigde de gasproductie veel waarde, niet alleen voor ons bedrijf, maar ook voor Nederland", stelt NAM-directeur Martijn van Haaster.

De regering betaalt de NAM 163 miljoen euro. Dat is een financiële vergoeding omdat het gezamenlijke bedrijf van Shell en ExxonMobil definitief afziet van gaswinning bij het Friese dorp. De NAM houdt daar netto ruim 40 miljoen euro van over. "Ondanks deze uitkomst kijken we terug op een constructief en leerzaam omgevingsproces in de afgelopen jaren met bewoners en overheden", zegt Van Haaster.

Milieudefensie vindt het positief dat NAM definitief geen gas gaat winnen onder de Waddenzee bij het Friese Ternaard. De organisatie spreekt van een "verwoestend gaswinningsproject" en ziet in het niet doorgaan ervan bewijs dat actievoeren werkt. "In september stonden meer dan zeshonderd mensen aan de rand van de Waddenzee met Milieudefensie en de Waddenvereniging om te strijden tegen de plannen van Shell om het gasveld bij Ternaard aan te boren."

Het stoppen met het aanboren van nieuwe olie- en gasvelden is volgens Milieudefensie cruciaal om klimaatverandering te stoppen. "Dit project om gas te winnen in één van de meest kwetsbare natuurgebieden van Nederland was vanaf het begin al totaal onverantwoord." Dat olie- en gasbedrijven, die miljarden winsten maken, nu door de Staat voor miljoenen worden afgekocht, vindt Milieudefensie absurd. De NAM krijgt 163 miljoen euro voor het intrekken van het gaswinningsplan.

Eerder dit jaar liet Milieudefensie weten een nieuwe rechtszaak voor te bereiden tegen Shell. De eis: boor geen nieuwe olie- en gasvelden meer aan. "Niet bij de Wadden en niet ergens anders ter wereld."

Partijen in de Tweede Kamer zijn opgelucht dat de gaswinning bij Ternaard definitief niet doorgaat. De Kamer had hier eerder al in een motie om gevraagd. Vrijdag ging energieminister Sophie Hermans (VVD) naar het nabijgelegen Wierum om het nieuws mede te delen.

Kamerlid Sjoukje van Oosterhout (GroenLinks-PvdA) is blij dat de gaswinning niet doorgaat. "Hiermee is één van de meest kwetsbare natuurgebieden beter beschermd", schrijft zij op het sociale medium BlueSky. Wat haar betreft markeert het besluit "het begin van het einde van het fossiele tijdperk". Van Oosterhout wijst erop dat ook andere landen, zoals het Verenigd Koninkrijk, niet langer nieuwe gas- en olievelden openen in de Noordzee.

Ook Sandra Beckerman (SP) reageert opgetogen. "Wat een fantastisch nieuws! Actievoeren loont." Tegelijkertijd vindt Beckerman dat gaswinning op het land ook moet stoppen. Het grote Groningenveld is dan wel dicht, maar uit kleinere gasvelden in Groningen en andere provincies wordt nog steeds gas gewonnen.

Bron: ANP