Falafel van afval, Kaspische crisis, boswachter Jap Smits en alle overige onderwerpen

Luister de overige reportages en interviews uit de uitzending van 10 januari 2021 terug op de volgende startpunten:

00:00 - Vertrekkende boswachter Jap Smits
10:34 - #uitgezoomd met Coby van den Berg
14:23 - Kaspische crisis
27:17 - Falafval
34:09 - Fenolijn 

Dat klimaatverandering wereldwijd tot een stijging van de zeespiegel leidt is bekend. Maar op sommige plekken leidt het juist tot een daling van de waterspiegel. Nederlandse en Duitse wetenschappers hebben berekend dat het waterniveau in de Kaspische Zee aan het einde van deze eeuw negen tot achttien meter lager kan uitkomen dan nu. Wat zijn hiervan de gevolgen voor de natuur? We praten erover met aardwetenschapper Frank Wesselingh. Hij is verbonden aan de Universiteit Utrecht en Naturalis.

Lees meer in het nieuwsbericht

Bloeiend speenkruid, roestende ransuilen, een paringsritueel tussen Turkse tortels, dansende futen, een klapekster en zuidwaarts trekkende kraanvogels (zie filmpje). Deze meldingen zijn zondag te horen op ons antwoordapparaat van de natuur. Verder ook een nijlganzen met jongen, nest bouwende eksters en een bijzonder schouwspel tussen een ree en een groep Schotse hooglanders.

Wil je zelf een eersteling of laatsteling doorgeven, of een hele bijzondere waarneming spreek dan de Vroege Vogels fenolijn in (het nummer is 035-6711338).

Kijk hier voor meer informatie over de fenolijn.

Coby van den Berg, vaste luisteraar van Vroege Vogels, zit sinds de lockdown thuis achter de computer. Druk aan het werk, maar af en toe werpt ze een blik naar buiten. Dat leverde een mooi filmpje op van de merel die 2020 van zich af schudt.

Hoe smaakt een falafel die grotendeels is gemaakt uit reststromen? Ondernemers Ayuk Bakia en Scifo Minnaard zijn op zoek gegaan naar voedselverspilling in Rotterdam en hebben de Falafval bedacht. Een broodje gemalen kikkererwten dat verder bestaat uit groentepulp dat anders in de vuilnisbak zou zijn beland. Eind vorig jaar kreeg Falafval de publieksprijs bij de ASN BANK Wereldprijs.

Na 41 jaar trouwe dienst heeft hij per 1 januari 2021 zijn Staatsbosbeheer-uniform voorgoed uitgetrokken. Maar boswachter Jap Smits van de Strabrechtse Heide, bij het Noord-Brabantse Heeze, was niet zomaar een boswachter. Hij is de bedenker van een uniek type beheer van de heide, het zogenaamde visgraatbeheer. Daarbij wordt niet in één keer een groot stuk aaneengesloten heide geplagd, maar gebeurt dat in sleuven, waarbij - als je het uit de lucht zou bekijken - een patroon van visgraten in de hei ontstaat. Kijk maar op Google Maps. Op die manier raak je niet al het bodemleven en de insecten kwijt, en werk je toch aan herstel van de heide.