Eerste hazelaars bloeien nu al, kans op hooikoortsklachten

Eind november, maar de eerste hazelaarstruiken in bloei zijn al gemeld op de site van De Natuurkalender. Als de temperatuur zo hoog blijft als we de afgelopen dagen hebben gehad, zou de piek van de eerste bloeiwaarnemingen al voor de jaarwisseling kunnen liggen, anderhalve maand vroeger dan 50 jaar geleden. Mensen gevoelig voor hazelaarpollen zullen de komende weken dus al rekening moeten houden met klachten van hooikoorts.

Het ging de afgelopen dagen snel met de ontwikkeling van de hazelaarkatjes. Het lijkt erop dat de paar koude dagen met daaropvolgend enkele zeer zachte dagen diverse hazelaarstruiken, met name in het oosten van het land, een impuls hebben gegeven om nu al, eind november, in bloei te komen. Het zijn nog maar de eerste struiken en ze bloeien ook zeker nog niet in heel het land, maar met de aanhoudend hoge temperaturen voor de tijd van het jaar zullen de komende weken steeds meer hazelaars op steeds meer plekken in bloei komen. Als de temperatuur hoger dan gemiddeld blijft zou de gemiddelde eerste bloeiwaarneming wel eens op of net voor de jaarwisseling uit kunnen komen.

Sinds 2001 worden deze waarnemingen doorgegeven via De Natuurkalender. Voor 1968 lag de gemiddelde bloeiwaarneming rond half februari. De laatste jaren valt de gemiddelde eerste bloeiwaarneming beduidend vroeger.

Mensen die gevoelig zijn voor hazelaar- en elzenpollen dienen in aanloop naar en rond de kerstdagen en de jaarwisseling rekening te houden met hooikoortsklachten. De pollenconcentratie van hazelaar loopt meestal niet heel hoog op. Van els daarentegen kan de pollenconcentratie in deze periode van het jaar in vroege jaren al flink oplopen. Het betreft dan pollen van een vroegbloeiende elzensoort, die ontstaan is door een kruising van de Japanse en de Kaukasische els.

De vervroeging in start van de bloei wordt in belangrijke mate veroorzaakt door de stijgende temperatuur. In het kader van het door ZonMw gefinancierde GoHot-project doen wetenschappers onderzoek naar de invloed van klimaatverandering op hooikoortsplanten. In dat onderzoek wordt er ook gekeken naar de relatie tussen pollen, hittestress en verslechterende (chemische) luchtkwaliteit. Dit onderzoek loopt tot en met aankomende zomer.

Recent publiceerden we mede in het kader van dat onderzoek het artikel 'Een bomenkompas voor allergeen pollen in Nederland' in het Nederlands Tijdschrift voor Allergie, Astma en Klinische Immunologie. Bij de vergroening van onze leefomgeving is het volgens de onderzoekers belangrijk om rekening te houden met de (mogelijk toekomstige) allergeniciteit van pollen die bomen produceren.

Lees meer over het Bomenkompas op het LUMC

Tekst: Arnold van Vliet en Wichertje Bron, De Natuurkalender, Wageningen University & Research, Letty de Weger en Anne Overduin, Leids Universitair Medisch Centrum en Mieke Koenders, Elkerliek Ziekenhuis

Bron: Nature Today