Dolf Jansen: Ode aan het varken

Een paar weken geleden, 2018 was nog in full flow, Rutte stond nog te prutsen met een kwetsbaar vaasje, je kon Scheveningen nog in zonder zuurstofapparaat en of brandzalf, de stranden van de Wadden waren nog schoon. Afijn. Een paar weken geleden zag ik een varken en kreeg ik tranen in mijn ogen. Zo mooi, zo onverwachts, zo poëtisch.

Het varken stond naast de Hofvijver in Den Haag en was een kunstwerk. Ode aan het varken, gemaakt door Jantien Mook. Het varken maakt een vreugdesprong. Alleen haar linker voorpoot raakt de grond. Het varken springt, danst bijna. Is blij en glimt en glinstert dan ook nog eens in de zon. O ja, ze is ook nog een beetje doorzichtig, want ze is gemaakt van honderden ronde metalen plaatjes.

Pas later, nadat ik me had afgevraagd waarom het grote glimmende beest me zo blij maakte, ging ik op zoek naar het verhaal achter dat varken. De kunstenaar vraagt zich af hoe het kan dat we varkens blijven aandoen wat we ze aandoen. Opfokken, veetransporten, stalbranden, soms mishandelingen, ook slacht. Terwijl we weten hoe slim ze zijn. Welke intelligentie ze hebben, waar ze op reageren, hoe ze stress en emoties voelen, welke behoeftes ze hebben.

Ik heb ook de afgelopen maanden op social media onder meer weer geregeld discussies gevoerd met hardwerkende agrariërs in ons land. Over regels en eisen, over oneerlijke beelden van de beroepsgroep, terwijl zij ons allemaal van voedsel voorzien. Over het illegale karakter van stiekem filmen in stallen en slachthuizen, over misstanden die ik echt echt, nee echt als incident moet zien.

Ik blijf het gesprek voeren en blijf ook bij de gedachte dat het agrarische systeem op de huidige manier: extreem hoge productie, extreem lage prijzen, grote invloed van de uitstoot op klimaatverandering niet vol te houden is. Maar ik luister zeker ook naar de argumenten die ik terugkrijg. Zoals de sympathieke agrariër die me eind december op deze zelfde zender vertelde dat velden vol suikerbieten juist de uitstoot verminderen.

Terug naar naar dat grootse varken. Op de site van Varkens in Nood wordt uitgelegd dat juist het feit dat varkens en ander vee ook zo vaak ongezien blijven voor ons, de consument, de kunstenaar triggerde. Kijk naar het varken, kijkt hoe ze echt is, zie haar springen en dansen, en als je dichtbij genoeg komt zie je haar kijken met een blik die verbaasd, of vriendelijk of boos kan zijn.

In haar eigen woorden: het is heel simpel, gewoon de vreugde, de vrijheid, en de levensenergie waar elk levend wezen behoefte aan heeft, dat heb ik in het werk gestopt. Dat is gewoon het allerbelangrijkste. Aldus de kunstenaar.

Aanstaande dinsdag om 4 uur krijgt de ‘ode aan het varken’, haar volgende plek. Jazeker, ze reist het hele land door! Het Houtplein in Haarlem. Ik raad u aan daarbij te zijn, of te zorgen dat u de komende weken of maanden het beeld van dichtbij ziet. En wellicht het gesprek aangaat met passanten die zich afvragen waarom het varken zo blij is, terwijl bijna alle varkens in Nederland dat gevoel al heel lang kwijt zijn.

Ik wens alle Vroege Vogelaars een groots en vredig 2019, met heel veel glim en glinster en sprongetjes van blijdschap.

Dolf Jansen zag een heel groot glinsterend varken in Den Haag. Het was een kunstwerk met de naam: Ode aan het varken. Het kunstwerk staat symbool voor alle dieren die opgesloten zitten in de vee-industrie. Verschillende natuurorganisaties zijn een burgerinitiatief gestart om hier een einde aan te maken.  Bekijk de actie.