Canon van de Nederlandse boerennatuur

Van de veldleeuwerik tot de grote modderkruiper en van de koe tot de aardappel. Ze staan allemaal in de Canon van de Nederlandse boerennatuur die komende week verschijnt. Het nieuwe boek van Dick de Vos gaat over 50 karakteristieke wilde planten en dieren, gewassen en boerderijdieren, die horen bij het platteland. Zoals de blinde bij, een zweefvlieg vermomd als honingbij, maar ook de tulp heeft een plekje gekregen. Om tot deze lijst te komen sprak De Vos met zowel biologen als agrariërs.

De Canon van de Nederlandse boerennatuur gaat niet alleen over het leren kennen van bepaalde soorten of iconen. Het gaat – zoals gebruikelijk in een canon­ - vooral om het verhaal achter deze dieren en planten. Hoe het ‘boerenknoopje’ het symbool werd voor aanpassing en samenwerking en hoe een dier als het schaap, dat oorspronkelijk helemaal niet voorkwam in Nederland, nu het symbool is van onze heide.

De 50 soorten zijn vensters, want de Canon gaat zowel over de natuur op het platteland van vroeger als die van nu. Anders dan in zijn eerdere boek, ‘Canon van de Nederlandse natuur’, hanteert Dick de Vos een ruime definitie van het begrip ‘natuur’.

De Canon verschijnt terwijl het op dit moment hoogst onzeker is hoe de toekomst van de landbouw eruit zal komen te zien. De stikstofcrisis houdt Nederland al jaren in zijn greep. En ook dit inmiddels demissionaire kabinet Schoof heeft nog nauwelijks stappen gezet om uit die crisis te komen.

Schoof erkende in april nog dat hij het oplossen van de stikstofcrisis heeft onderschat en dat hij liever met een ander stikstofplan was gekomen. Hij zei dit in het Kamerdebat over plan ‘Startpakket Nederland van het slot’. Welke invloed de val van het kabinet heeft op het stikstofdossier, is nog onzeker. Wel lijkt het erop dat dit onderwerp niet controversieel wordt verklaard.

In 2023 verscheen de 'natuurcanon' van Dick de Vos. Met daarin vijftig karakteristieke planten, dieren en schimmels, die bij Nederland horen. Van de grutto en de vliegenzwam tot het raderdiertje en het veenmos. Maar ook de haring, de knotwilg, de grote vuurvlinder en het zinkviooltje. De 'Canon van de Nederlandse natuur' haalde de shortlist van de Natuurboekenprijs 2024.

• Titel: Canon van de Nederlandse boerennatuur
• Auteur: Dick de Vos
• Uitgeverij: KNNV Uitgeverij
• Verschijnt deze week